ساری

ساری مرکز استان مازندران یکی از قدیمی ترین و مهم ترین شهرهای شمال ایران است. این شهر با پیشینه ای چند هزار ساله طبیعت سرسبز موقعیت استراتژیک و فرهنگی غنی به عنوان یکی از قطب های گردشگری اقتصادی و فرهنگی شمال کشور شناخته می شود.

موقعیت جغرافیایی ساری و اقلیم آن

ساری کجاست؟

ساری در شمال ایران در ساحل جنوبی دریای خزر و در دامنه شمالی رشته کوه البرز واقع شده است. این شهر از شمال به دریای خزر از جنوب به شهرستان های سوادکوه و کیاسر از شرق به شهرستان نکا و از غرب به قائم شهر محدود می شود.

آب وهوای ساری چگونه است؟

ساری دارای آب وهوای معتدل خزری است؛ تابستان هایی گرم و مرطوب و زمستان هایی نسبتاً سرد و بارانی دارد. میزان بارندگی سالانه آن نسبتاً زیاد است و همین موضوع به پوشش گیاهی انبوه و جنگل های زیبا در اطراف شهر کمک کرده است.

پیشینه تاریخی ساری از دوران کهن تا امروز

دوران باستان و ساسانیان

بر اساس منابع تاریخی ساری پیشینه ای بسیار کهن دارد. در دوره ساسانی این شهر یکی از مراکز اصلی تبرستان بود. مورخان همچون ابن اسفندیار و طبری نیز از ساری به عنوان شهری معتبر در منطقه شمال ایران یاد کرده اند.

ساری در دوران اسلامی

در دوره اسلامی به ویژه در قرون اولیه هجری ساری به یکی از مراکز فرهنگی و سیاسی تبرستان تبدیل شد. حضور علویان در این ناحیه و تأسیس حکومت های محلی نقش مهمی در ارتقای موقعیت این شهر داشت.

دوران صفویه تا پهلوی

در دوره صفوی با گسترش نفوذ حکومت مرکزی ساری به عنوان یکی از مراکز منطقه ای مورد توجه بود. در دوره قاجار و پهلوی نیز این شهر با احداث راه ها پل ها و گسترش زیرساخت ها رونق یافت.

ساری در دوران معاصر

پس از انقلاب اسلامی و به ویژه با تبدیل شدن به مرکز استان مازندران ساری نقش کلیدی تری در توسعه شمال کشور ایفا کرد. امروزه این شهر با توسعه شهری دانشگاه ها بیمارستان ها و مراکز اداری به یکی از قطب های منطقه تبدیل شده است.

مردم شناسی زبان و فرهنگ مردم ساری

زبان و گویش مردم ساری

زبان اصلی مردم ساری فارسی است اما گویش مازندرانی در میان اقشار مختلف رایج است. گویش ساری یکی از شاخه های زبان طبری محسوب می شود که ریشه ای کهن دارد.

قومیت و مذهب

اکثریت جمعیت ساری را فارس ها و مازندرانی ها تشکیل می دهند. همچنین اقوامی از ترک لر کرد و ترکمن نیز در این شهر زندگی می کنند. مذهب غالب شیعه دوازده امامی است هرچند اقلیت های مذهبی دیگر نیز در این شهر حضور دارند.

جاذبه های طبیعی و گردشگری ساری

پارک جنگلی شهید زارع

این پارک در شمال شهر ساری واقع شده و یکی از مهم ترین تفرجگاه های مردم محلی و گردشگران است. امکانات رفاهی فضای سبز وسیع و نزدیکی به شهر این پارک را بسیار محبوب کرده است.

آبشارهای کیاسر و لاشو

در جنوب ساری منطقه کوهستانی کیاسر با آبشارهای زیبا و رودخانه های خروشان مقصدی بکر برای طبیعت گردی و کوهنوردی است.

ساحل فرح آباد

در شمال ساری ساحل فرح آباد با چشم اندازهای زیبا از دریای خزر فضایی آرام و دل نشین برای استراحت و تفریح فراهم کرده است. کاخ تاریخی فرح آباد نیز در همین ناحیه قرار دارد.

باداب سورت؛ چشمه پلکانی حیرت انگیز

در نزدیکی ساری چشمه پلکانی باداب سورت یکی از پدیده های نادر زمین شناسی جهان است که در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است. رنگ های زرد نارنجی و قرمز این چشمه ها چشم هر بیننده ای را خیره می کند.

جنگل های دودانگه و چهاردانگه

این جنگل های متراکم با گونه های نادر گیاهی و جانوری بخشی از ذخایر زیستی ایران هستند و مقصدی جذاب برای علاقه مندان به طبیعت به شمار می روند.

غذاهای محلی ساری و فرهنگ خوراک

شامی بابلی

گرچه به بابل منسوب است اما در ساری هم شامی بابلی با گوشت چرخ کرده سبزیجات معطر و رب انار یکی از غذاهای محبوب است.

خورشت آلو باقالی قاتق و ترش تره

این غذاهای سنتی مازندرانی در سفره مردم ساری جایگاه ویژه ای دارند. طعم ترش و ملایم این غذاها با آب وهوای مرطوب منطقه بسیار سازگار است.

ماهی شور و برنج دودی

در کنار دریای خزر غذاهایی با ماهی شور برنج محلی دودی شده و نان تنوری از جمله خوراکی های پرمصرف اهالی به شمار می روند.

دانشگاه ها آموزش و فرهنگ در ساری

دانشگاه علوم پزشکی مازندران

یکی از دانشگاه های معتبر شمال کشور دانشگاه علوم پزشکی ساری است که نقش مؤثری در توسعه علمی و درمانی منطقه ایفا می کند.

دانشگاه مازندران

اگرچه ساختمان اصلی دانشگاه مازندران در بابلسر است اما مراکز آموزشی وابسته در ساری نیز فعال اند.

مدارس و کتابخانه ها

ساری دارای مدارس نمونه تیزهوشان هنرستان ها و ده ها کتابخانه عمومی و تخصصی است که سطح سواد و فرهنگ شهر را بالا نگه داشته اند.

اقتصاد ساری؛ از کشاورزی تا خدمات شهری

کشاورزی و باغداری

ساری به دلیل خاک حاصل خیز و آب وهوای معتدل قطب تولید مرکبات برنج چای و سبزیجات است. بسیاری از باغات پرتقال نارنگی و کیوی در اطراف این شهر واقع اند.

دامداری و مرغداری

در روستاهای اطراف ساری دامداری و پرورش طیور نقش مهمی در معیشت خانوارها دارد. همچنین واحدهای صنعتی در زمینه تولید لبنیات نیز فعال اند.

خدمات تجارت و گردشگری

بخش خدمات و گردشگری در دهه اخیر رشد چشم گیری داشته است. مراکز خرید بازارهای محلی هتل ها و اقامتگاه های بوم گردی بخش مهمی از اشتغال شهری را تأمین می کنند.

صنایع و شهرک های صنعتی

در اطراف ساری چندین شهرک صنعتی از جمله شهرک صنعتی ساری و کیاسر وجود دارد که در حوزه های مواد غذایی بسته بندی صنایع فلزی و چوبی فعالیت دارند.

حمل ونقل و دسترسی ها در ساری

فرودگاه دشت ناز

فرودگاه دشت ناز در نزدیکی ساری قرار دارد و پروازهای داخلی به تهران مشهد بندرعباس و کیش را ارائه می دهد.

راه آهن و جاده ها

ساری به واسطه اتصال به راه آهن سراسری و بزرگراه های اصلی شمال دسترسی مناسبی به شهرهای دیگر کشور دارد.

حمل ونقل درون شهری

تاکسی مینی بوس اتوبوس و تاکسی های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی در سطح شهر فعال هستند. طرح نوسازی ناوگان حمل ونقل نیز در دستور کار شهرداری است.

فرهنگ هنر و مشاهیر ساری

مشاهیر علمی و هنری

از جمله چهره های برجسته ساری می توان به دکتر منوچهر ستوده (ایران شناس) استاد محمدتقی بهار (شاعر و نویسنده) و هنرمندان معاصر در حوزه موسیقی و تئاتر اشاره کرد.

موسیقی و آواهای محلی

موسیقی مازندرانی با آواهای حماسی و عاشقانه بخشی از فرهنگ زنده مردم ساری است. در مراسم ها از سازهای سنتی مانند دایره سرنا و کمانچه استفاده می شود.

جشنواره ها و آیین ها

جشن نوروزخوانی آیین های محلی نظیر “نوروز ماه” و جشن خرمن کوبی از جمله مراسم سنتی هستند که هنوز در برخی مناطق ساری اجرا می شوند.

چالش های توسعه و آینده نگری

رشد شهری و تراکم جمعیت

با رشد جمعیت و ساخت وسازهای شهری مسائل مربوط به ترافیک آلودگی و کمبود فضای سبز در مناطق مرکزی ساری قابل توجه شده است.

حفظ منابع طبیعی

با توجه به طبیعت حساس منطقه توسعه پایدار کنترل بهره برداری از جنگل ها حفظ منابع آبی و برنامه ریزی گردشگری مسئولانه اهمیت دوچندان دارد.