قطر

قطر (Qatar) کشوری مستقل در جنوب غربی آسیا و در منطقه خلیج فارس است. این کشور شبه جزیره ای از سمت جنوب با عربستان سعودی مرز زمینی دارد و از سه طرف دیگر با آب های خلیج فارس احاطه شده است. پایتخت قطر شهر دوحه است که مرکز سیاسی اقتصادی و فرهنگی کشور به شمار می رود. قطر به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی شناخته می شود و نقش مهمی در عرصه های سیاسی و اقتصادی بین المللی ایفا می کند.

جغرافیا و موقعیت مکانی قطر

قطر شبه جزیره ای به طول حدود ۱۶۰ کیلومتر و عرض ۸۰ کیلومتر است. مساحت کل این کشور حدود ۱۱٬۵۸۶ کیلومتر مربع است که آن را به یکی از کوچک ترین کشورهای عربی از نظر مساحت تبدیل کرده است. قطر در شمال خلیج فارس قرار دارد و همسایگان دریایی آن شامل ایران بحرین امارات متحده عربی و عربستان سعودی می شوند. اقلیم این کشور گرم و خشک بیابانی است و دما در تابستان ها به بیش از ۴۵ درجه سانتی گراد می رسد.

جمعیت قطر

براساس آخرین آمار رسمی در سال ۲۰۲۵ جمعیت قطر حدود ۲.۷ میلیون نفر برآورد شده است. از این تعداد حدود ۱۲ درصد شهروندان قطری و مابقی اتباع خارجی هستند که برای کار به این کشور مهاجرت کرده اند. نیروی کار خارجی بخش عمده ای از جمعیت قطر را تشکیل می دهد که بیشتر آنها از کشورهای هند نپال بنگلادش فیلیپین و پاکستان هستند.

زبان رسمی و دین غالب در قطر

زبان رسمی عربی است اما زبان انگلیسی به طور گسترده در مراودات تجاری و آموزشی استفاده می شود. دین رسمی قطر اسلام است و قوانین کشور بر مبنای شریعت اسلامی پایه گذاری شده اند. اکثریت مسلمانان در قطر از مذهب سنی پیروی می کنند.

تاریخچه قطر

دوران باستان

سرزمین قطر از هزاران سال پیش مسکونی بوده است. شواهد باستان شناسی وجود سکونت های انسانی در دوران سنگی را نشان می دهد. در دوره های تاریخی قطر بخشی از امپراتوری های مختلف مانند ایلامیان آشوریان و پارس ها بوده است.

سلطه اسلامی

با ظهور اسلام در قرن هفتم میلادی مردم قطر اسلام را پذیرفتند و به عنوان بخشی از خلافت اسلامی در توسعه دینی و فرهنگی نقش ایفا کردند.

دوره استعمار و استقلال

در قرون ۱۸ و ۱۹ قطر تحت سلطه خاندان آل ثانی قرار گرفت. در سال ۱۹۱۶ معاهده ای با بریتانیا امضا شد که عملاً قطر را تحت الحمایه انگلستان کرد. این وضعیت تا سال ۱۹۷۱ ادامه داشت زمانی که قطر به طور رسمی استقلال خود را اعلام کرد.

حکومت و ساختار سیاسی قطر

قطر یک کشور سلطنتی موروثی است. حکومت این کشور به صورت امیرنشین اداره می شود و در رأس قدرت امیر قطر قرار دارد. امیر کنونی قطر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی است که در سال ۲۰۱۳ به قدرت رسید. قانون اساسی قطر در سال ۲۰۰۵ به تصویب رسید و ساختارهای دولتی از جمله مجلس مشورتی را پایه گذاری کرد.

اقتصاد قطر

منابع طبیعی و نفت و گاز

اقتصاد قطر به شدت وابسته به منابع نفت و گاز طبیعی است. این کشور دارای سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان بعد از روسیه و ایران است. میدان گازی پارس جنوبی (North Dome) بزرگ ترین میدان گازی جهان در آب های مشترک قطر و ایران قرار دارد.

رشد اقتصادی و سرمایه گذاری

قطر با استفاده از درآمدهای نفت و گاز موفق شده است زیرساخت های عظیمی بسازد و سرمایه گذاری های بزرگی در داخل و خارج از کشور انجام دهد. همچنین با تأسیس صندوق سرمایه گذاری ملی (Qatar Investment Authority) دارایی های خود را در بازارهای جهانی تنوع داده است.

تنوع بخشی به اقتصاد

با اجرای برنامه های چشم انداز ملی قطر ۲۰۳۰ (QNV 2030) این کشور تلاش می کند اقتصاد خود را از وابستگی به نفت و گاز رها کند و به بخش های گردشگری آموزش خدمات مالی و فناوری اطلاعات توسعه دهد.

ورزش در قطر

میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲

یکی از بزرگ ترین رویدادهای ورزشی قطر میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ بود. قطر اولین کشور خاورمیانه و کوچک ترین کشور میزبان این تورنمنت در تاریخ فیفا شد. پروژه های عظیمی مانند ساخت ورزشگاه های فوق مدرن توسعه شبکه مترو و بهبود زیرساخت ها بخشی از برنامه های مرتبط با این رویداد بود.

ورزش های محبوب

فوتبال محبوب ترین ورزش در قطر است. لیگ ستارگان قطر (Qatar Stars League) از معتبرترین لیگ های آسیایی محسوب می شود. همچنین قطر در زمینه هایی چون هندبال دو و میدانی و تنیس نیز سرمایه گذاری گسترده ای کرده است.

فرهنگ و آداب و رسوم قطر

موسیقی و هنر

موسیقی سنتی قطر شامل “آرداه” (رقص سنتی شمشیر) و ترانه های دریایی است که ماهیگیران و مرواریدگیران در گذشته اجرا می کردند. در دهه های اخیر دولت قطر با تأسیس مراکز فرهنگی و حمایت از هنرمندان محلی نقش هنر را در جامعه گسترش داده است.

لباس سنتی

لباس مردان قطری “ثوب” (robe سفید رنگ) و زنان “عبایه” (چادر سیاه) است. با وجود مدرنیته پوشش سنتی همچنان در جامعه اهمیت ویژه ای دارد.

غذاهای سنتی

غذاهای قطری ترکیبی از طعم های عربی ایرانی هندی و آفریقایی است. از جمله غذاهای معروف می توان به “مچبوس” (برنج و گوشت ادویه دار) “هریس” و “سالوونا” اشاره کرد.

آموزش در قطر

آموزش در قطر از مقطع ابتدایی تا دانشگاهی رایگان و اجباری است. دولت قطر سرمایه گذاری عظیمی در بخش آموزش انجام داده است. شهر آموزشی قطر (Education City) که شامل شعبه های معتبر دانشگاه های بین المللی مانند دانشگاه جورج تاون و کارنگی ملون است نماد این سیاستگذاری به شمار می رود.

بهداشت و درمان در قطر

قطر یکی از بهترین سیستم های بهداشتی در منطقه را دارد. مراقبت های درمانی عمومی به صورت رایگان یا با هزینه اندک در اختیار شهروندان و مقیمان قرار می گیرد. بیمارستان های حمد (Hamad Medical Corporation) بزرگ ترین شبکه بیمارستانی کشور هستند.

رسانه و ارتباطات در قطر

قطر به دلیل میزبانی شبکه خبری جهانی الجزیره شهرت بین المللی یافته است. این شبکه تأثیر بسزایی بر جریان اطلاع رسانی در خاورمیانه و فراتر از آن دارد. دسترسی به اینترنت و تلفن همراه در قطر بسیار بالا و باکیفیت است.

زیرساخت های حمل و نقل در قطر

فرودگاه ها

فرودگاه بین المللی حمد در دوحه یکی از مدرن ترین و شلوغ ترین فرودگاه های جهان است و قطب اصلی شرکت هواپیمایی قطر ایرویز محسوب می شود.

شبکه مترو و جاده ها

شبکه مترو دوحه یکی از پیشرفته ترین پروژه های حمل ونقل در منطقه است. علاوه بر این جاده های مدرن و پل های ارتباطی باعث سهولت در حمل ونقل داخلی شده اند.

دین و نقش آن در جامعه قطر

اسلام در همه جوانب زندگی قطری ها نقش محوری دارد. مساجد در سراسر کشور حضور دارند و قوانین اجتماعی مانند حجاب ممنوعیت مصرف الکل در اماکن عمومی و محدودیت هایی در ماه رمضان بر اساس اصول اسلامی اجرا می شود.

جشنواره ها و رویدادهای فرهنگی قطر

قطر هر ساله میزبان جشنواره های متعددی مانند جشنواره فرهنگی دوحه فستیوال فیلم اجیال و جشنواره غذا است. این رویدادها نقش مؤثری در جذب گردشگر و معرفی فرهنگ قطر به جهان دارند.

روابط خارجی قطر

قطر سیاست خارجی مستقلی دنبال می کند. با وجود اختلافات منطقه ای از جمله محاصره اقتصادی سال ۲۰۱۷ توسط عربستان سعودی و چند کشور دیگر قطر موفق شد موقعیت خود را در عرصه جهانی حفظ کند. این کشور روابط خوبی با قدرت های جهانی مانند ایالات متحده بریتانیا و ترکیه دارد.

دینار قطری؛ واحد پول رسمی قطر

واحد پول رسمی قطر ریال قطری (QAR) است که هر ریال معادل ۱۰۰ درهم می باشد. نرخ برابری ریال قطر معمولاً به دلار آمریکا ثابت نگه داشته شده است.

تلفن کد و پیش شماره قطر

پیش شماره بین المللی کشور قطر +۹۷۴ است.

نکاتی جالب درباره قطر

• قطر دارای یکی از بالاترین نرخ های درآمد سرانه در جهان است.

• این کشور میزبان دفاتر منطقه ای بسیاری از شرکت های چندملیتی می باشد.

• قطر یکی از کم جمعیت ترین کشورهای مستقل دنیاست.

• در قطر مالیات بر درآمد شخصی وجود ندارد.

چشم انداز آینده قطر

قطر با اجرای پروژه های عظیمی مانند توسعه گردشگری برگزاری نمایشگاه های بین المللی تقویت اقتصاد دانش بنیان و سرمایه گذاری در فناوری های نوین تلاش دارد تا پس از دوران انرژی های فسیلی جایگاه خود را در اقتصاد جهانی تثبیت کند.