باشگاه فوتبال تراکتورسازی

باشگاه فوتبال تراکتور سازی(Tractor SC) که حالا با نام رسمی باشگاه فرهنگی ورزشی و اقتصادی تراکتور شناخته می شود یکی از پرافتخارترین و محبوب ترین تیم های فوتبال ایران است. این تیم که در سال 1970 در شهر تبریز تأسیس شد نه تنها نماد غرور ورزشی آذربایجان شرقی بلکه یکی از پرتماشاگرترین تیم های قاره آسیا به شمار می رود.

تاریخچه تأسیس و ریشه های تراکتورسازی

آغاز راه با حمایت کارخانه تراکتورسازی

باشگاه فوتبال تراکتورسازی(Tractor SC) در سال 1970 با حمایت شرکت تراکتورسازی ایران در تبریز بنیان گذاری شد. این شرکت که یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان تراکتور در خاورمیانه بود تصمیم گرفت تیمی ورزشی راه اندازی کند تا روحیه کارگران و مردم منطقه را تقویت کند. تراکتورسازی در ابتدا در مسابقات محلی و منطقه ای شرکت می کرد و به سرعت به یکی از قدرت های فوتبال شمال غرب ایران تبدیل شد.

در سال 1974 تراکتور با قهرمانی در بازی های منطقه ای جواز حضور در جام تخت جمشید اولین لیگ حرفه ای ایران را به دست آورد. این موفقیت با مربیگری محمد بیاتی و سرپرستی صمد پورصمدی رقم خورد اما تیم در اولین فصل حضورش در میان 16 تیم در رتبه 16 قرار گرفت و به دسته پایین تر سقوط کرد.

بازگشت به سطح اول و چالش های دهه 70 و 80

تراکتورسازی در سال 1976 با هدایت حسین فکری و بازیکنانی مثل پرویز مظلومی و عباس کارگر به جام تخت جمشید بازگشت و با کسب رتبه پنجم نشان داد که پتانسیل تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ را دارد. این تیم در همان سال به فینال اولین دوره جام حذفی ایران راه یافت اما با شکست 4-1 مقابل ملوان نایب قهرمان شد.با وقوع انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق فعالیت های تراکتورسازی برای مدتی محدود شد.

در دهه 70 تیم با مربیانی مثل واسیلی گوجا تکنسین رومانیایی که به طور اتفاقی سرمربی تیم شد نتایج درخشانی کسب کرد و بار دیگر مورد توجه هواداران قرار گرفت. با این حال تراکتور در دهه 80 با چالش های زیادی روبه رو شد و هفت فصل را در لیگ دسته اول سپری کرد. در این دوره تیم تنها یک بار در سال 2006 به پلی آف صعود رسید اما با شکست مقابل شیرین فراز کرمانشاه شانس بازگشت به لیگ برتر را از دست داد.

صعود به لیگ برتر و دوران طلای تیم تراکتور سازی

یفراز کمالوند و بازگشت به اوج

فصل 2008-2009 نقطه عطفی در تاریخ تراکتورسازی بود. با مربیگری فراز کمالوند و حمایت مالی ناصر شفق تراکتور پس از سال ها تلاش به لیگ برتر خلیج فارس صعود کرد. این صعود نه تنها برای هواداران تبریزی بلکه برای کل فوتبال ایران یک اتفاق بزرگ بود. تراکتور در اولین فصل حضورش در لیگ برتر (2009-2010) با میانگین تماشاگر 57000 نفری رکورد پرتماشاگرترین تیم تازه وارد را شکست.

نایب قهرمانی های پیاپی و رویای قهرمانی

تراکتور در دهه 2010 با مربیانی مثل امیر قلعه نویی تونی اولیویرا و رسول خطیبی به یکی از مدعیان اصلی لیگ برتر تبدیل شد. این تیم در فصول 2011-2012 2012-2013 و 2014-2015 به مقام نایب قهرمانی لیگ برتر دست یافت اما هربار از کسب عنوان قهرمانی بازماند. با این حال تراکتور در جام حذفی خوش درخشید و در سال های 2014 و 2020 با شکست مس کرمان و استقلال دو عنوان قهرمانی به دست آورد.در سال 2018 با مالکیت محمدرضا زنوزی مطلق تراکتور وارد فاز جدیدی شد. زنوزی با سرمایه گذاری کلان بازیکنان و مربیان بزرگی مثل جان توشاک مصطفی دنیزلی و دراگان اسکوچیچ را به تیم آورد. این دوران با افزایش انتظارات هواداران همراه بود اما تراکتور هنوز در حسرت قهرمانی لیگ برتر باقی مانده است.

افتخارات و دستاوردها تراکتور سازی

افتخارات داخلی و بین المللی

باشگاه تراکتورسازی با وجود اینکه هنوز قهرمانی لیگ برتر را به دست نیاورده کارنامه ای پربار دارد. مهم ترین افتخارات این تیم عبارت اند از
نایب قهرمانی لیگ برتر خلیج فارس 3 بار (2011-2012 2012-2013 2014-2015)
قهرمانی جام حذفی 2 بار (2014 2020)
نایب قهرمانی جام حذفی 3 بار (1976 1994 2017)
نایب قهرمانی سوپرجام ایران 1 بار (2020)
قهرمانی جام میلز هندوستان 1
بارقهرمانی جام سرداران شهید آذربایجان 2
تراکتور در لیگ قهرمانان آسیا نیز حضور داشته و در 7 دوره از این رقابت ها شرکت کرده است. بهترین عملکرد این تیم در سال 2016 بود که به مرحله یک هشتم نهایی رسید اما مقابل النصر امارات شکست خورد.

پرتماشاگرترین تیم آسیا

تراکتورسازی به داشتن هواداران پرشور و بی نظیرش معروف است. این تیم در فصول 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2014-2015 و 2018-2019 پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر بود.در سال 2016 کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) تراکتور را به عنوان پرتماشاگرترین تیم لیگ قهرمانان آسیا معرفی کرد. نظرسنجی AFC در سال 2020 نیز نشان داد که تراکتور محبوب ترین تیم ایرانی در آسیا است.

ورزشگاه ها و امکانات تراکتور سازی

ورزشگاه یادگار امام قلب تپنده تی تی ها

تراکتور از سال 1996 بازی های خانگی اش را در ورزشگاه یادگار امام تبریز با ظرفیت 66833 نفر برگزار می کند. این استادیوم که در روزهای اوج تراکتور تا 80000 تماشاگر را هم میزبانی کرده یکی از پرشورترین ورزشگاه های ایران است. هواداران تراکتور با شعارهای ترکی و تشویق های بی امان فضای منحصربه فردی در این استادیوم خلق می کنند.

ورزشگاه اختصاصی شهید باکری

علاوه بر یادگار امام تراکتور یک ورزشگاه اختصاصی 10000 نفری به نام ورزشگاه شهید باکری دارد که در کنار کارخانه تراکتورسازی واقع شده است. این مجموعه شامل امکاناتی مثل استخر سونا سالن بدن سازی و زمین های چمن است و برای تمرینات تیم و مسابقات پایه استفاده می شود. تراکتور اولین باشگاهی در ایران بود که سیستم بلیط فروشی الکترونیکی را طبق استانداردهای AFC پیاده کرد هرچند این طرح با مشکلاتی هم همراه بوده است.

بازیکنان و مربیان برجسته تراکتور

ستارگان ماندگار تراکتورسازی

تراکتورسازی در طول تاریخ خود بازیکنان بزرگی را به فوتبال ایران معرفی کرده است. از کریم باقری و رسول خطیبی در دهه های گذشته گرفته تا اشکان دژاگه مسعود شجاعی و شجاع خلیل زاده در سال های اخیر این تیم همیشه بازیکنانی باکیفیت داشته است. ادینیو مهاجم برزیلی در فصل 2014-2015 با زدن گل های تماشایی به یکی از محبوب ترین خارجی های تاریخ تراکتور تبدیل شد.

مربیان تأثیرگذار

تراکتور با مربیان بزرگی کار کرده که هرکدام نقشی در موفقیت های تیم داشته اند. امیر قلعه نویی با سه نایب قهرمانی لیگ برتر تونی اولیویرا با سبک هجومی اش و فراز کمالوند با صعود تاریخی به لیگ برتر از مهم ترین مربیان تاریخ تراکتور هستند. در سال های اخیر دراگان اسکوچیچ با هدایت تیم در فصل 2024-2025 تراکتور را به صدر جدول لیگ برتر رسانده و امیدها برای قهرمانی را زنده کرده است.

نقش فرهنگی و اجتماعی تراکتور

نماد هویت آذربایجانی

تراکتورسازی فراتر از یک تیم فوتبال نمادی از هویت و غرور مردم آذربایجان است. هواداران این تیم که به “یاشاسین تراکتور” معروف اند با شعارهای ترکی و حمایت بی وقفه فرهنگ غنی منطقه را به نمایش می گذارند. این تیم در سال 2013 بیش از 482000 عضو ثبت شده داشت و به عنوان یکی از بزرگ ترین پایگاه های هواداری در آسیا شناخته می شود.

مسئولیت اجتماعی و تأثیرگذاری

تراکتور در زمینه مسئولیت اجتماعی نیز فعال بوده است. این تیم با برگزاری بازی های خیریه و حمایت از ورزش همگانی نقش مهمی در خوشنامی خود ایفا کرده است. تحقیقات نشان می دهد که فعالیت های اجتماعی تراکتور از جمله کمک به نیازمندان و رعایت قوانین فدراسیون باعث افزایش محبوبیت این تیم در میان هواداران شده است.

چالش ها و حواشی تیم تراکتور سازی

جریمه ها و تنش های انضباطی

تراکتور در سال های اخیر با حواشی مختلفی روبه رو بوده است. در فصل 2024-2025 این تیم به دلیل تخلفات هواداران در چهار بازی مجموعاً به پرداخت 1450 میلیون تومان جریمه محکوم شد. همچنین محرومیت شجاع خلیل زاده کاپیتان تیم و جریمه های مربوط به مدیران باشگاه از جمله موضوعاتی بودند که در رسانه ها خبرساز شدند.

رقابت با غول های تهرانی

تراکتور همیشه در رقابت با تیم های بزرگ تهرانی مثل استقلال و پرسپولیس بوده و این رقابت ها گاهی با جنجال هایی همراه شده است. در فصل 2024-2025 شکست رقبای تهرانی توسط تراکتور این تیم را به عنوان مدعی اصلی قهرمانی مطرح کرد اما غیبت 7 بازیکن استقلال در بازی مقابل تراکتور به بحث های زیادی دامن زد.

تراکتور در فصل 2024-2025درخشش با اسکوچیچ
در فصل 2024-2025 تراکتور با هدایت دراگان اسکوچیچ عملکردی فوق العاده داشته و در صدر جدول لیگ برتر قرار گرفته است. پیروزی 2-1 مقابل فولاد در هفته های اخیر این تیم را به قهرمانی نزدیک تر کرد. هواداران امیدوارند که پس از سال ها انتظار تراکتور بالاخره جام قهرمانی لیگ برتر را بالای سر ببرد.

بازیکنان کلیدی فصل

بازیکنانی مثل شجاع خلیل زاده مهدی شیری و ستاره های جوان تیم در این فصل درخشیده اند. همچنین ظهور بازیکنان جدید و احتمال لژیونر شدن برخی از آن ها تراکتور را به تیمی آینده دار تبدیل کرده است.