کوزوو

کشور کوزوو (Kosovo) در جنوب شرقی اروپا و در منطقه بالکان غربی واقع شده است. این کشور کوچک از شمال و شرق با صربستان از جنوب با مقدونیه شمالی از غرب با آلبانی و از شمال غرب با مونته نگرو مرز مشترک دارد. مساحت کوزوو در حدود 10,887 کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر پریشتینا (Pristina) می باشد.

کوزوو یک منطقه کوهستانی محسوب می شود و ارتفاعات متعددی در آن یافت می شود. رشته کوه های شار و آلپ دیناری از مهم ترین ارتفاعات این کشور هستند. آب وهوای کوزوو عمدتاً قاره ای و معتدل است با زمستان هایی سرد و برفی و تابستان هایی گرم و خشک.

تاریخچه استقلال کوزوو و وضعیت سیاسی فعلی آن

کوزوو سابقه ای تاریخی در دل امپراتوری های مختلف دارد؛ از امپراتوری عثمانی گرفته تا یوگسلاوی. پس از فروپاشی یوگسلاوی کوزوو وارد یک دوره بحرانی شد و در نهایت در تاریخ 17 فوریه 2008 به طور یک جانبه از صربستان اعلام استقلال کرد.

با وجود اینکه بیش از 100 کشور جهان (از جمله ایالات متحده و اکثر اعضای اتحادیه اروپا) استقلال کوزوو را به رسمیت شناخته اند صربستان روسیه چین و برخی دیگر از کشورها هنوز آن را به عنوان یک کشور مستقل نمی پذیرند. کوزوو هنوز عضو سازمان ملل متحد نیست اما در برخی نهادهای بین المللی عضویت دارد و تلاش دارد جایگاه خود را در نظام بین الملل تثبیت کند.

جمعیت کوزوو چقدر است و چه قومیت هایی در آن زندگی می کنند؟

براساس آخرین آمارهای رسمی جمعیت کوزوو حدود 1.8 میلیون نفر تخمین زده می شود. اکثریت قریب به اتفاق جمعیت این کشور را آلبانیایی ها تشکیل می دهند (بیش از 90 درصد). اقلیت های قومی شامل صرب ها بوسنیایی ها ترک ها گورانی ها و رومانی ها نیز در مناطق مختلف کوزوو زندگی می کنند.

بخش صرب نشین عمدتاً در شمال کشور به ویژه در منطقه ای به نام “کوزوو شمالی” تمرکز دارد که اغلب با دولت مرکزی در تنش قرار دارد. اگرچه دولت کوزوو تلاش دارد همبستگی اجتماعی را حفظ کند اختلافات قومی همچنان یکی از چالش های اصلی این کشور است.

زبان رسمی در کوزوو چیست و چه زبان هایی رایج هستند؟

زبان های رسمی در کوزوو آلبانیایی و صربی هستند. در نواحی دارای اقلیت ترک بوسنیایی یا رومانیایی این زبان ها نیز به صورت محلی در نهادهای دولتی استفاده می شوند. اکثر مردم کوزوو به زبان آلبانیایی صحبت می کنند در حالی که صربی ها در مدارس و رسانه های خود از زبان صربی استفاده می کنند.

زبان انگلیسی نیز در میان نسل جوان محبوبیت زیادی دارد و در آموزش عالی تکنولوژی و کسب وکار استفاده می شود.

نظام حکومتی کوزوو چگونه است و چه نوع ساختار سیاسی دارد؟

کوزوو یک جمهوری پارلمانی با نظام دموکراتیک است. رئیس جمهور به عنوان نماد وحدت ملی عمل می کند و نخست وزیر قدرت اجرایی را در دست دارد. پارلمان کوزوو 120 کرسی دارد که بخشی از آن ها به نمایندگان اقلیت های قومی اختصاص یافته است.

نظام قضایی کوزوو تلاش دارد مستقل و غیرسیاسی عمل کند اما چالش هایی از جمله فساد اداری و نفوذ سیاسی همچنان باقی است. نهادهایی نظیر دادگاه قانون اساسی و شورای عالی قضات نقش کلیدی در نظارت بر اجرای قانون ایفا می کنند.

اقتصاد کوزوو بر پایه چه بخش هایی است و وضعیت بیکاری چگونه است؟

اقتصاد کوزوو یکی از ضعیف ترین اقتصادهای اروپا به شمار می آید. نرخ بیکاری به ویژه در میان جوانان بسیار بالاست و در برخی گزارش ها تا 25 درصد نیز ذکر شده است. اقتصاد این کشور به شدت به حواله های ارسالی از مهاجران وابسته است که بخش بزرگی از درآمد ملی را تشکیل می دهند.

بخش های مهم اقتصادی کوزوو عبارتند از

• کشاورزی با توجه به اقلیم معتدل پرورش گندم ذرت انگور و دامداری رواج دارد.

• معدن کوزوو منابعی از زغال سنگ نیکل سرب و روی دارد که پتانسیل صادراتی بالایی دارند.

• خدمات به ویژه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال رشد است.

• صنعت سبک و ساخت وساز به دلیل سرمایه گذاری خارجی و پروژه های بازسازی پس از جنگ توسعه یافته اند.

ارز رسمی این کشور یورو (EUR) است حتی با اینکه کوزوو عضو منطقه یورو نیست.

آموزش و سطح سواد در کوزوو چگونه است؟

نظام آموزشی کوزوو شامل سطوح ابتدایی متوسطه و عالی می شود و تحصیل برای کودکان بین 6 تا 15 سال اجباری و رایگان است. دانشگاه پریشتینا بزرگ ترین دانشگاه کشور محسوب می شود و با دانشگاه های بین المللی مختلفی همکاری دارد.

با وجود پیشرفت های نسبی سیستم آموزشی همچنان با مشکلاتی چون کمبود بودجه زیرساخت های ناکافی و خروج نخبگان روبه روست. نرخ باسوادی در کوزوو حدود 95 درصد اعلام شده است.

فرهنگ دین و سبک زندگی مردم کوزوو چگونه است؟

فرهنگ کوزوو آمیخته ای از سنت های آلبانیایی عثمانی و بالکانی است. موسیقی فولکلور رقص های محلی غذاهای سنتی مثل “فلِیا” و نوشیدنی هایی مانند قهوه ترک بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می دهند.

بیشتر جمعیت کوزوو مسلمان هستند (بیش از 90 درصد) اما دین در قوانین اساسی کشور از دولت جدا شده و آزادی های مذهبی برای همه ادیان به رسمیت شناخته شده است. همچنین گروه های کوچکی از کاتولیک ها و ارتدوکس ها در این کشور حضور دارند.

گردشگری در کوزوو؛ جاذبه ها و مکان های دیدنی کدام اند؟

با وجود اینکه کوزوو هنوز یک مقصد گردشگری ناشناخته محسوب می شود اما طبیعت زیبا و تاریخ غنی آن می تواند گردشگران زیادی را جذب کند. از جاذبه های مهم می توان به موارد زیر اشاره کرد

• پارک ملی شار مناسب برای کوه نوردی کمپینگ و تماشای طبیعت بکر.

• پریزرن شهری تاریخی با معماری عثمانی مساجد پل های سنگی و بازارهای سنتی.

• پچ (Peja) دروازه ای به کوه های زیبای غربی با صومعه های ارتدوکس و رودخانه های زلال.

• قلعه نوووبرودا یک قلعه قرون وسطایی بر فراز تپه ای در شمال شرقی کشور.

زیرساخت های گردشگری در حال توسعه هستند و دولت کوزوو با ارائه ویزای آسان تلاش دارد این صنعت را گسترش دهد.

نقش زنان و مسائل اجتماعی در جامعه کوزوو چگونه است؟

زنان در کوزوو با چالش های متعددی از جمله بیکاری خشونت خانگی و دسترسی نابرابر به منابع مواجه اند. با این حال در سال های اخیر پیشرفت هایی در زمینه آموزش مشارکت سیاسی و کارآفرینی زنان حاصل شده است. نهادهای مدنی و بین المللی نقش مهمی در ارتقاء حقوق زنان ایفا می کنند.

همچنین حقوق اقلیت های جنسی (LGBTQ+) هنوز با مخالفت های اجتماعی روبه روست اما از نظر قانونی تبعیض علیه این گروه ها ممنوع است.

کوزوو در ورزش و رقابت های بین المللی چگونه حضور دارد؟

کوزوو در سال های اخیر توانسته است در رقابت های بین المللی ورزشی جایگاه خوبی پیدا کند. عضویت رسمی در فدراسیون های بین المللی فوتبال (فیفا) و المپیک باعث شده ورزشکاران این کشور در رقابت هایی نظیر بازی های المپیک و جام ملت های اروپا حضور پیدا کنند.

جودوکار زن کوزوویی ماجلیندا کلمندی با کسب مدال طلای المپیک 2016 ریو یکی از چهره های مشهور این کشور شد. فوتبال نیز یکی از محبوب ترین ورزش ها در کوزوو است و تیم ملی آن در سال های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته است.

روابط خارجی و جایگاه کوزوو در جهان چگونه است؟

کوزوو با بیش از 100 کشور دارای روابط دیپلماتیک است. این کشور تلاش دارد به اتحادیه اروپا و ناتو بپیوندد. از سال 2013 مذاکراتی میان کوزوو و صربستان با میانجی گری اتحادیه اروپا آغاز شده تا روابط دو کشور بهبود یابد.

چین و روسیه از بزرگ ترین مخالفان پذیرش کوزوو در سازمان ملل هستند. با این حال کشورهای ناتو و ایالات متحده از استقلال و حاکمیت کوزوو حمایت می کنند.

چالش ها و چشم انداز آینده کوزوو

کوزوو همچنان با چالش هایی چون فساد بیکاری خروج نخبگان و تنش های قومی مواجه است. با این وجود نسل جوان تحصیل کرده منابع طبیعی بالقوه و موقعیت ژئوپلیتیکی این کشور می تواند آن را به یک بازیگر مهم تر در منطقه بالکان تبدیل کند.