مسیحیت

مسیحیت (Christianity) یکی از بزرگ ترین و پرپیروترین ادیان جهان است که قرن هاست نقش کلیدی در شکل گیری فرهنگ سیاست و هنر جهانی ایفا کرده. این دین که بر آموزه های حضرت عیسی (ع) استوار است در طول تاریخ به شاخه ها و مذاهب مختلفی تقسیم شده و با پیروانی بیش از 2.3 میلیارد نفر در سراسر جهان همچنان یکی از تأثیرگذارترین نظام های دینی به شمار می رود.

در این مقاله همه چیز درباره دین مسیحیت را بررسی می کنیم از ریشه های تاریخی و متون مقدس تا باورهای اصلی فرقه های مختلف و جایگاه این دین در جهان امروز.

پیدایش دین مسیحیت چگونه آغاز شد؟

ریشه های مسیحیت به قرن اول میلادی در منطقه ی فلسطین بازمی گردد زمانی که حضرت عیسی (ع) به عنوان پیامبر و ناجی به مردم معرفی شد. او از قوم یهود برخاست اما تعالیمش بنیان گذار آیینی جدید بود که از یهودیت جدا شد.

مسیحیت ابتدا به صورت یک جنبش کوچک در درون یهودیت رشد کرد. پیروان اولیه او که دوازده حواری نام داشتند پس از مصلوب شدن عیسی به تبلیغ و گسترش آموزه های او پرداختند. گفته می شود که رستاخیز عیسی و ظهور دوباره اش یکی از نقاط کلیدی در تبدیل این جنبش به یک دین مستقل بود.

در قرن های اولیه این دین در امپراتوری روم گسترش یافت و پس از آن که امپراتور کنستانتین در سال 313 میلادی فرمان آزادی دین مسیحی را صادر کرد مسیر رسمی شدن آن آغاز شد.

باورهای اصلی در دین مسیحیت چیست؟

در دین مسیحیت چند اصل اساسی وجود دارد که همه ی فرقه ها بر آن توافق دارند. مهم ترین آن ها اعتقاد به «تثلیث» است یعنی خدای یگانه در سه شخصیت پدر پسر (عیسی مسیح) و روح القدس.

باور به گناه اولیه انسان ها و ضرورت نجات از طریق ایمان به مسیح نیز یکی دیگر از پایه های این دین است. طبق این آموزه انسان با گناه آدم و حوا متولد می شود و تنها راه نجات ایمان به مسیح به عنوان نجات دهنده است.

همچنین اعتقاد به رستاخیز مردگان روز قیامت و زندگی ابدی در بهشت یا جهنم از اصول مشترک بین تمام شاخه های مسیحیت است.

کتاب مقدس در دین مسیحیت چه جایگاهی دارد؟

کتاب مقدس در مسیحیت شامل دو بخش اصلی است عهد عتیق (تورات) و عهد جدید (اناجیل و رسالات). عهد عتیق بیشتر با یهودیت مشترک است و شامل متون تاریخی شعری و نبوی می شود.

اما بخش اصلی کتاب مقدس مسیحیان عهد جدید است که زندگی و آموزه های عیسی مسیح اعمال حواریون و نامه های پولُس رسول و دیگر شاگردان را شامل می شود. چهار انجیل اصلی به نام های متی مرقس لوقا و یوحنا نوشته شده اند.

مسیحیان کتاب مقدس را کلام الهی می دانند و هر فرقه ترجمه و تفسیری متفاوت از آن ارائه می دهد.

فرقه های اصلی در دین مسیحیت کدامند؟

مسیحیت در طول زمان به سه شاخه ی بزرگ تقسیم شده است

کلیسای کاتولیک

بزرگ ترین شاخه ی مسیحیت است که مرکز آن در واتیکان و تحت رهبری پاپ می باشد. کاتولیک ها بر سنت های کلیسایی دعا به مقدسین و اقتدار پاپ تأکید دارند.

کلیسای ارتدوکس

شاخه ای سنت گرا با ریشه در مسیحیت شرقی است که در کشورهای یونان روسیه صربستان و برخی مناطق خاورمیانه فعال است. آن ها به زبان های محلی عبادت می کنند و بر حفظ رسوم کهن تأکید دارند.

پروتستان

جنبشی اصلاح گرایانه که در قرن شانزدهم میلادی توسط مارتین لوتر شکل گرفت. پروتستان ها اقتدار پاپ را رد می کنند و به «کتاب مقدس تنها» به عنوان مرجع ایمان ایمان دارند.

آیین ها و مناسک دین مسیحیت چگونه برگزار می شوند؟

مسیحیان بسته به فرقه شان آیین های مختلفی دارند. اما برخی از مناسک در تمام شاخه ها مشترک یا مشابه اند

• عشای ربانی (The Eucharist) یادبود آخرین شام مسیح با شاگردانش
• غسل تعمید ورود رسمی فرد به جامعه ی مسیحی
• اعتراف گناهان به ویژه در کلیسای کاتولیک افراد نزد کشیش اعتراف می کنند
• عید پاک و کریسمس مهم ترین جشن ها که به رستاخیز و تولد مسیح مربوط اند

برگزاری این مراسم در کلیساها با دعا سرودهای مذهبی و نیایش همراه است و گاهی با روزه داری و روزهای مقدس خاص نیز همراه می شود.

نقش دین مسیحیت در تاریخ تمدن غرب

مسیحیت نه تنها یک دین بلکه در بسیاری از نقاط جهان ساختار فرهنگی و اجتماعی را شکل داده است. قرون وسطی در اروپا به شدت تحت تأثیر کلیسا بود. مدارس دانشگاه ها و هنر نیز در بستر دین رشد یافتند.

در دوران رنسانس و پس از آن نقش دین در جامعه به چالش کشیده شد اما همچنان کلیساها و نهادهای مسیحی تأثیرگذار باقی ماندند. در عصر مدرن نیز مسیحیت با دیدگاه های علمی فلسفی و سکولار در تعامل قرار گرفته و تلاش کرده با شرایط جدید تطابق یابد.

دین مسیحیت و تأثیر آن بر هنر و موسیقی

تاریخ هنر غرب بدون درک مسیحیت ناقص است. نقاشی هایی مانند «شام آخر» داوینچی موسیقی های باخ و بتهوون و کلیساهای گوتیک همگی از دل باورها و نیازهای مسیحی پدید آمده اند.

هنر مذهبی نه تنها وسیله ای برای بیان ایمان بلکه ابزاری برای آموزش مفاهیم دینی به مردمی بود که اغلب سواد خواندن نداشتند. بسیاری از آثار هنری بزرگ به ویژه در دوران رنسانس الهام گرفته از داستان های انجیل هستند.

وضعیت دین مسیحیت در دنیای امروز

با وجود کاهش پیروان در برخی کشورهای غربی دین مسیحیت در مناطقی چون آفریقا آمریکای لاتین و آسیا رشد چشمگیری دارد. در کشورهایی مانند برزیل فیلیپین و اتیوپی جوامع مسیحی بزرگ و فعال هستند.

همچنین کلیساهای نوظهور و جنبش های معنوی مدرن باعث شده اند نسخه های جدیدی از مسیحیت مانند مسیحیت کاریزماتیک یا پنتاکاستی در قرن 21 رواج یابد.

جایگاه زن در دین مسیحیت چگونه تعریف شده؟

در بسیاری از شاخه های مسیحیت زن جایگاه قابل توجهی دارد. در کلیساهای پروتستان زنان می توانند کشیش یا رهبر مذهبی باشند. اما در کلیسای کاتولیک هنوز تنها مردان اجازه دارند به عنوان کشیش فعالیت کنند.

با این حال شخصیت هایی مانند مریم مقدس (مادر عیسی) نقش برجسته ای در الهیات مسیحی دارند و در بسیاری از جوامع نماد محبت ایمان و پاکدامنی محسوب می شوند.

ارتباط دین مسیحیت با ادیان دیگر چگونه است؟

مسیحیت با دو دین بزرگ دیگر ابراهیمی یعنی اسلام و یهودیت پیوندهای عمیقی دارد. هر سه دین به خدای یکتا باور دارند و داستان هایی مشترک در متون مقدس شان وجود دارد.

در سال های اخیر گفتگوهای بین ادیانی برای کاهش سوءتفاهم ها و نزدیکی بین پیروان این ادیان افزایش یافته است. شورای واتیکان دوم رابطه کلیسای کاتولیک با سایر ادیان را به شکل مثبتی بازنگری کرد.

چشم انداز آینده دین مسیحیت در جهان

با وجود چالش هایی مانند سکولاریسم جهانی شدن و کاهش پایبندی های سنتی در برخی جوامع دین مسیحیت همچنان پویا باقی مانده است. بسیاری از کلیساها خود را با رسانه های دیجیتال اپلیکیشن های موبایلی و شبکه های اجتماعی وفق داده اند.

در مناطقی مانند آفریقا رشد جمعیت و پذیرش دین مسیحی آینده ی پررونقی را برای این آیین پیش بینی می کند. همچنین جنبش هایی مانند مسیحیت محیط زیستی یا عدالت اجتماعی تلاش دارند این دین را با دغدغه های نوین بشر هم راستا کنند.

مسیحیت در اروپا و امپراتوری روم چگونه گسترش یافت؟

گسترش دین مسیحیت در اروپا از دل امپراتوری روم آغاز شد. در قرن اول میلادی این دین جدید در شهرهای بزرگ امپراتوری چون اورشلیم انطاکیه و بعدها روم توسط شاگردان عیسی و حواریون تبلیغ می شد. در ابتدا مسیحیان تحت پیگرد بودند و به عنوان تهدیدی علیه نظم عمومی و امپراتور محسوب می شدند.

با گذشت زمان نفوذ مسیحیان در درون ساختار اجتماعی روم افزایش یافت. نقطه عطف تاریخی در سال 313 میلادی با صدور “فرمان میلان” توسط امپراتور کنستانتین رقم خورد فرمانی که آزادی مذهبی را به مسیحیان اعطا کرد. در نهایت در سال 380 میلادی امپراتور تئودوسیوس اول مسیحیت را دین رسمی امپراتوری روم اعلام کرد.

این تحولات نه تنها دین مسیحی را در اروپای غربی مستقر کرد بلکه پایه گذار ساختار کلیسای کاتولیک به عنوان نهادی پرقدرت در سیاست فرهنگ و آموزش اروپا شد. کلیساهای اولیه مراکز معنوی آموزشی و اجتماعی بودند و قرن ها بر ساختار اجتماعی اروپا تأثیر گذاشتند.

تاریخ شمار ابتدای مسیحیت چه مراحلی را طی کرد؟

مسیحیت اولیه در دوره ای کوتاه اما پرتلاطم شکل گرفت و به سرعت گسترش یافت. می توان تاریخ شمار آغازین مسیحیت را به چند مرحله اصلی تقسیم کرد

• سال های 30–33 میلادی مصلوب شدن عیسی مسیح و به باور مسیحیان رستاخیز او. این واقعه بنیان اعتقادی اصلی مسیحیت شد.
• سال های 33–60 میلادی تبلیغ و گسترش دین توسط حواریون به ویژه پطرس و پولس رسول. در این دوران مسیحیت بیشتر به عنوان یک فرقه از یهودیت شناخته می شد.
• سال 64 میلادی آغاز آزار و اذیت گسترده مسیحیان در روم به دستور نرون که منجر به شهادت برخی از حواریون شد.
• قرن دوم میلادی نگارش انجیل ها رساله ها و تثبیت آموزه های اصلی. در این دوران هویت مسیحی از یهودیت جدا شد و جوامع مستقلی در سراسر امپراتوری شکل گرفتند.

این مراحل نشان می دهد که مسیحیت در کمتر از یک قرن از یک گروه کوچک پیروان به یک جنبش گسترده در سراسر امپراتوری روم تبدیل شد.

ماهیت آخرالزمانی مسیحیت اولیه چگونه تعریف می شد؟

در مسیحیت اولیه باور به بازگشت قریب الوقوع عیسی مسیح (Second Coming) و پایان دنیا جایگاه محوری داشت. بسیاری از شاگردان اولیه گمان می کردند که بازگشت مسیح در زمان حیات آنان رخ خواهد داد.

این نگاه آخرالزمانی بر بخش های زیادی از انجیل ها و رساله های عهد جدید تأثیر گذاشته است. در نوشته های پولس رسول نشانه هایی از آمادگی برای پایان جهان و قیامت مشاهده می شود. حتی در اعمال رسولان نیز حواریون درباره بازگشت مسیح و داوری نهایی سخن می گویند.

نگاه آخرالزمانی در مسیحیت اولیه انگیزه ای قوی برای پیروی از آموزه ها تقوا و تحمل رنج ها بود. این باور با گذشت زمان در مسیحیت رسمی کمرنگ تر شد اما هنوز در برخی فرقه ها و شاخه ها پررنگ است.

رساله های حواریون مسیح چه مفاهیمی را منتقل می کنند؟

رساله ها (Epistles) یکی از مهم ترین منابع الهیات مسیحی در عهد جدید هستند. این نامه ها عمدتاً توسط پولس رسول و برخی دیگر از حواریون نوشته شده اند و خطاب به جوامع مسیحی یا رهبران کلیسا در مناطق مختلف هستند.

رساله ها موضوعاتی مانند اخلاق مسیحی زندگی جدید در مسیح وظایف کلیسا عشق الهی و نجات انسان از طریق ایمان را پوشش می دهند. به ویژه رساله های پولس به رومیان قرنتیان و افسسیان تأثیر عمیقی بر عقاید الهیاتی و ساختار کلیسایی داشته اند.

برخی از رساله ها نیز به مشکلات خاص جوامع مسیحی آن زمان پاسخ داده اند از جمله تعالیم اشتباه نزاع های داخلی یا فشارهای بیرونی. این متون تا به امروز به عنوان مبنای آموزش الهیات در کلیساها مورد استفاده قرار می گیرند.

کتاب اعمال رسولان چه موضوعاتی را روایت می کند؟

کتاب اعمال رسولان یکی از بخش های مهم عهد جدید است که زندگی و فعالیت های شاگردان عیسی پس از رستاخیز او را شرح می دهد. نویسنده این کتاب لوقا نگارنده انجیل لوقا است و روایت از عروج مسیح آغاز می شود.

در این کتاب اعمال پطرس و پولس برجسته شده اند. ماجرای تبلیغ دین در انطاکیه سفرهای تبشیری پولس برخورد با امپراتوران روم و آغاز شکل گیری کلیساها در شهرهای مختلف همگی در اعمال رسولان آمده اند.

این کتاب نه تنها از نظر تاریخی ارزشمند است بلکه نگاه کلیسا به ساختار رهبری عبادت و اداره جامعه مسیحی اولیه را نیز منعکس می کند. کتاب اعمال در واقع پلی میان زندگی عیسی و رشد رسمی کلیساست.

اناجیل چهارگانه چه تفاوت هایی دارند؟

اناجیل چهارگانه شامل متی مرقس لوقا و یوحنا هستند. هر یک از این اناجیل دیدگاه خاصی نسبت به زندگی و رسالت عیسی ارائه می دهند

• انجیل متی تأکید زیادی بر پیوند عیسی با پیشگویی های عهد عتیق دارد و بیشتر برای مخاطبان یهودی نوشته شده.
• انجیل مرقس کوتاه ترین انجیل و احتمالاً قدیمی ترین آن است که بیشتر بر اعمال و معجزات عیسی تمرکز دارد.
• انجیل لوقا نگاهی انسان دوستانه و شفاف به آموزه های عیسی دارد و برای خوانندگان غیریهودی نوشته شده.
• انجیل یوحنا از نظر سبک متفاوت است و بر جنبه های عرفانی و الهی عیسی تأکید دارد.

با اینکه محتوای کلی این انجیل ها مشابه است اما زاویه دید ترتیب رویدادها و حتی برخی جملات در هرکدام متفاوت است. این تفاوت ها نشان دهنده تنوع برداشت ها و نیازهای مخاطبان اولیه مسیحیت است.

کتاب مقدس در دین مسیحیت چه ساختاری دارد؟

کتاب مقدس در مسیحیت از دو بخش اصلی تشکیل شده است

1. عهد عتیق (Old Testament) شامل 39 کتاب که متون تاریخی شریعت شعرها و نبوت های قبل از آمدن مسیح را در بر می گیرد. این بخش با یهودیت مشترک است.
2. عهد جدید (New Testament) شامل 27 کتاب شامل اناجیل چهارگانه اعمال رسولان رساله های حواریون و کتاب مکاشفه.

این مجموعه به عنوان کلام الهی در نظر گرفته می شود و مبنای اعتقادی و اخلاقی مسیحیان است. هر شاخه از مسیحیت ممکن است نسخه های متفاوتی از این کتاب را داشته باشد برای مثال کلیسای کاتولیک چند کتاب بیشتری را نسبت به نسخه پروتستان شامل می داند.

در طول قرون ترجمه ها و تفسیرهای مختلفی از کتاب مقدس صورت گرفته است. ترجمه لاتین «وولگاتا» در قرون وسطی به عنوان نسخه رسمی کلیسا بود و امروز ترجمه هایی مانند King James Version یا New International Version در جوامع مسیحی رواج دارند.