دومینیکا

کشور دومینیکا (Dominica) کشوری جزیره ای کوچک در حوزه دریای کارائیب در آمریکای شمالی است که با زیبایی های طبیعی خارق العاده، آب وهوای گرمسیری، چشمه های آب گرم، جنگل های بارانی انبوه و فرهنگ غنی شناخته می شود. پایتخت این کشور روسو (Roseau) است که در ساحل جنوب غربی جزیره قرار دارد.

زبان رسمی دومینیکا انگلیسی است و واحد پول آن دلار شرق کارائیب (East Caribbean Dollar) با نماد XCD می باشد. جمعیت این کشور تا سال 2025 حدود 73,000 نفر تخمین زده شده است. دومینیکا که نباید با جمهوری دومینیکن اشتباه گرفته شود در سال 1978 از بریتانیا استقلال یافت و اکنون به عنوان یک جمهوری در چارچوب کشورهای مشترک المنافع اداره می شود. ساختار حکومتی دومینیکا جمهوری پارلمانی است.

موقعیت جغرافیایی کشور دومینیکا

کشور دومینیکا در جزایر بادپناه (Lesser Antilles) در دریای کارائیب واقع شده است و از شمال غربی با گوادلوپ و از جنوب شرقی با مارتینیک هم مرز دریایی است. مساحت آن حدود 751 کیلومتر مربع است. طبیعت دومینیکا به شدت کوهستانی و پوشیده از جنگل های بارانی است. این کشور دارای 365 رودخانه ده ها آبشار و چشمه های آب گرم گوگردی طبیعی است. قله مورن دیابلوتین (Morne Diablotins) با ارتفاع 1,447 متر بلندترین نقطه دومینیکا و دومین کوه بلند در منطقه کارائیب محسوب می شود.

تنوع زیستی در کشور دومینیکا

یکی از ویژگی های برجسته دومینیکا تنوع زیستی غنی آن است. پارک ملی مورن ترویس پیتونز (Morne Trois Pitons National Park) که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده یکی از مهم ترین زیستگاه های حیات وحش این کشور است. این پارک دارای دریاچه جوشان (Boiling Lake) یکی از بزرگ ترین دریاچه های آب گرم در جهان است. جزیره همچنین زیستگاه طوطی دومینیکا موسوم به سیسرو (Sisserou Parrot) است که پرنده ملی کشور و گونه ای نادر و در معرض خطر انقراض به شمار می رود.

جمعیت و ترکیب قومی در کشور دومینیکا

جمعیت دومینیکا شامل طیف گسترده ای از اقوام و نژادها است. بیش از 86 درصد جمعیت را مردم آفریقایی تبار تشکیل می دهند. سایر گروه ها شامل مردم کارائیب بومی (کالینگو) اروپایی تبار آسیایی و مردم مختلط هستند. زبان رسمی انگلیسی است اما زبان فرانسوی پاتوا (Creole) نیز به طور گسترده صحبت می شود خصوصاً در مراسم های فرهنگی و سنتی.

نظام حکومتی و ساختار سیاسی کشور دومینیکا

دومینیکا یک جمهوری پارلمانی با نظام چندحزبی است. رئیس جمهور به عنوان رئیس کشور عمدتاً نقش تشریفاتی دارد و توسط مجلس ملی انتخاب می شود. نخست وزیر رئیس دولت است و مسئولیت اداره اجرایی کشور را بر عهده دارد. مجلس ملی (House of Assembly) شامل 21 عضو منتخب و 9 سناتور منصوب شده می باشد. احزاب اصلی کشور شامل حزب کارگر دومینیکا (DLP) و حزب متحد کارائیب (UWP) هستند.

اقتصاد کشور دومینیکا

اقتصاد دومینیکا بر کشاورزی گردشگری و اخیراً فناوری اطلاعات متمرکز است. موز مرکبات نارگیل و سبزیجات عمده ترین محصولات کشاورزی هستند. شیلات و صنعت چوب نیز نقش مهمی در اقتصاد ایفا می کنند.در دهه گذشته دولت تلاش کرده است اقتصاد خود را متنوع کند و با توسعه بخش هایی مانند:

گردشگری طبیعت محور (Eco-tourism)، صدور برنامه های شهروندی از طریق سرمایه گذاری (CBI)، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) راه هایی برای رشد پایدار فراهم آورد.

گردشگری در کشور دومینیکا مقصدی بکر و طبیعی

بر خلاف سایر کشورهای کارائیب که بیشتر برای سواحل سفید و تفرجگاه های لوکس مشهورند دومینیکا با عنوان “جزیره طبیعت” شناخته می شود. جاذبه های گردشگری دومینیکا شامل:

دریاچه جوشان (Boiling Lake) دومین دریاچه داغ جهان، پارک ملی مورن ترویس پیتونز میراث جهانی یونسکو، دهکده کالینگو محل زندگی بازماندگان مردم بومی کارائیب، آبشارهای ترافالگار آب گرم های طبیعی دره ی رُز و مسیرهای پیاده روی متعدد، شهر روسو با معماری استعماری بازارهای محلی و موزه های فرهنگی. اکوتوریسم یا گردشگری پایدار بخش مهمی از برنامه توسعه ملی دومینیکا است. بسیاری از گردشگران به دنبال پیاده روی در جنگل غواصی و دیدن نهنگ ها و دلفین ها به این جزیره سفر می کنند.

آموزش و پرورش در کشور دومینیکا

سیستم آموزشی دومینیکا شامل سطوح ابتدایی متوسطه و دانشگاهی است. آموزش تا سطح متوسطه رایگان و اجباری است. دانشگاه علوم پزشکی دومینیکا (Ross University School of Medicine) یکی از مؤسسات شناخته شده بین المللی است که دانشجویان زیادی از سراسر جهان به آن جذب می شوند. دولت تلاش کرده تا با ارتقاء کیفیت آموزش افزایش دسترسی به تکنولوژی و تربیت نیروی انسانی متخصص بنیانی برای توسعه پایدار کشور فراهم آورد.

خدمات بهداشتی و سلامت عمومی در کشور دومینیکا

خدمات سلامت در دومینیکا تحت نظارت وزارت بهداشت ارائه می شود. بیمارستان اصلی کشور بیمارستان پرنسس مارگارت در پایتخت است. در سراسر جزیره مراکز بهداشت روستایی و درمانگاه های محلی وجود دارند. برنامه هایی نظیر واکسیناسیون بهداشت مادر و کودک پیشگیری از بیماری های غیرواگیر و آموزش بهداشت در مدارس از جمله فعالیت های مستمر دولت هستند.

فرهنگ و هنر در کشور دومینیکا

فرهنگ دومینیکا ترکیبی از سنت های آفریقایی اروپایی و بومی کالینگو است. موسیقی کالیپسو بوئیون (Bouyon) و ژانر کرئول نقش مهمی در زندگی اجتماعی ایفا می کنند. فستیوال جهانی کرئول (World Creole Music Festival) یکی از معروف ترین رویدادهای فرهنگی در کارائیب است که هر ساله در ماه اکتبر برگزار می شود. جشنواره های سنتی دیگر شامل کارناوال دومینیکا روز استقلال (سوم نوامبر) و مراسم فرهنگی کالینگوها است. صنایع دستی مانند سبدبافی حکاکی روی چوب و تولید پارچه های محلی نیز در اقتصاد فرهنگی کشور سهم دارند.

ورزش و سرگرمی در کشور دومینیکا

کریکت ورزش ملی دومینیکا است و این کشور عضو تیم بین المللی هند غربی (West Indies Cricket Team) می باشد. سایر ورزش های محبوب شامل فوتبال نت بال و دومیدانی هستند. فعالیت های سرگرم کننده دیگر شامل پیاده روی کوهستان غواصی قایق سواری مشاهده نهنگ ها و ماهی گیری است. دومینیکا یکی از بهترین مقاصد غواصی در کارائیب به شمار می رود.

سیاست خارجی و روابط بین المللی در کشور دومینیکا

دومینیکا عضو سازمان ملل جامعه کشورهای کارائیب (CARICOM) سازمان کشورهای شرق کارائیب (OECS) و سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) است. این کشور روابط دیپلماتیک با بسیاری از کشورهای جهان از جمله چین کوبا ایالات متحده و بریتانیا دارد. دومینیکا همچنین یکی از کشورهای پیشرو در زمینه مبارزه با تغییرات اقلیمی در مجامع بین المللی بوده و اهداف توسعه پایدار را در دستور کار سیاست های ملی قرار داده است.

چالش ها و فرصت های توسعه در کشور دومینیکا

دومینیکا با وجود طبیعت غنی و مردمی مستعد با چالش هایی نظیر:   آسیب پذیری در برابر بلایای طبیعی،محدودیت منابع اقتصادی،مهاجرت نیروی انسانی،وابستگی به واردات رو به رو است.

در مقابل فرصت هایی چون:  توسعه اکوتوریسم، برنامه شهروندی از طریق سرمایه گذاری (CBI)، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، توسعه کشاورزی پایدار می توانند مسیر پیشرفت این کشور را هموار کنند.

پتانسیل های پنهان کشور دومینیکا

دومینیکا با طبیعتی بکر فرهنگ منحصربه فرد مردمی پرتلاش و سیاست های زیست محیطی مترقی ظرفیت تبدیل شدن به یک الگوی توسعه پایدار در منطقه کارائیب را دارد. اگرچه چالش هایی در مسیر آن قرار دارد اما با تکیه بر توان داخلی و همکاری های بین المللی آینده ای روشن پیش روی این کشور کوچک ولی مهم خواهد بود.

زیرساخت های حمل ونقل و ارتباطات در کشور دومینیکا

یکی از چالش های توسعه دومینیکا وضعیت زیرساختی آن است. با توجه به کوهستانی بودن زمین و آسیب پذیری در برابر طوفان های گرمسیری توسعه جاده ها و شبکه حمل ونقل با دشواری هایی روبرو است. دومینیکا فرودگاه بین المللی مستقلی ندارد اما فرودگاه داگلاس چارلز (Douglas-Charles Airport) به عنوان مهم ترین ورودی هوایی کشور پروازهایی به مقاصد منطقه ای ارائه می دهد. جاده های کشور عمدتاً آسفالته و در دسترس هستند اما به دلیل توپوگرافی سخت در برخی مناطق روستایی دسترسی دشوار است.

حمل ونقل عمومی شامل مینی بوس ها و تاکسی ها می شود. خطوط کشتی رانی نیز میان دومینیکا و سایر جزایر کارائیب فعال هستند. از نظر ارتباطات دومینیکا در حال توسعه شبکه های اینترنتی و مخابراتی خود است. پوشش اینترنت 4G در مناطق شهری قابل قبول بوده و برنامه هایی برای گسترش فیبر نوری در حال اجراست. اپراتورهای اصلی تلفن همراه شامل Digicel و Flow هستند.

منابع طبیعی و انرژی های تجدیدپذیر دومینیکا

دومینیکا به دلیل فعالیت های آتشفشانی و منابع آب گرم ظرفیت بالایی برای تولید انرژی زمین گرمایی (Geothermal) دارد. دولت این کشور با حمایت سازمان های بین المللی در حال ساخت نیروگاه زمین گرمایی در منطقه رُزُو ولی است. این پروژه می تواند نیاز انرژی کشور را به طور کامل تأمین کرده و حتی برق مازاد به کشورهای همسایه صادر کند.

علاوه بر آن دومینیکا با استفاده از منابع خورشیدی و آبی در مسیر تبدیل شدن به یکی از اولین کشورهای سبز و پایدار در حوزه انرژی قرار دارد. این سیاست بخشی از راهبرد مقابله با تغییرات اقلیمی و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی است.

مشارکت زنان و برابری جنسیت در کشور دومینیکا

در سال های اخیر دومینیکا پیشرفت های خوبی در زمینه حقوق زنان و مشارکت آنان در عرصه های مختلف اجتماعی اقتصادی و سیاسی داشته است. زنان در حوزه هایی مانند آموزش سلامت خدمات دولتی و حتی رهبری سیاسی حضور پررنگی دارند. برنامه هایی از سوی دولت و سازمان های غیردولتی برای کاهش خشونت خانگی ارتقاء سلامت زنان آموزش مهارت های شغلی و افزایش مشارکت سیاسی در حال اجراست. همچنین قوانین حمایت از برابری جنسیتی در قانون اساسی دومینیکا به رسمیت شناخته شده اند.

سیستم قضایی و امنیت داخلی کشور دومینیکا

سیستم قضایی دومینیکا مبتنی بر قوانین عرفی بریتانیا است. قوه قضاییه شامل دادگاه عالی دادگاه های محلی و دادگاه تجدیدنظر است که زیر نظر سیستم قضایی کشورهای حوزه شرق کارائیب فعالیت می کند. پلیس دومینیکا مسئول حفظ نظم عمومی و مقابله با جرائم است. سطح جرم وجنایت در دومینیکا نسبتاً پایین است به خصوص در مناطق گردشگری. با این حال دولت اقدامات پیشگیرانه برای افزایش امنیت عمومی مانند گشت های شبانه استفاده از فناوری های نظارتی و آموزش نیروی انتظامی را در دستور کار قرار داده است.

چشم انداز آینده کشور دومینیکا

دومینیکا به دنبال آن است که تا سال 2030 به یکی از اولین کشورهای مقاوم در برابر اقلیم (Climate Resilient Country) در جهان تبدیل شود. این هدف شامل توسعه پایدار اقتصاد سبز افزایش تاب آوری در برابر بلایای طبیعی و ارتقاء کیفیت زندگی مردم است. دولت دومینیکا در حال برنامه ریزی برای جذب سرمایه گذاری خارجی تقویت آموزش فنی وحرفه ای توسعه کشاورزی ارگانیک و بازسازی زیرساخت های آسیب دیده از طوفان های اخیر مانند طوفان ماریا در سال 2017 است.