زامبیا

کشور زامبیا (Zambie) یکی از کشورهای جنوب آفریقا با فرهنگی پویا منابع طبیعی غنی و مردمانی خونگرم شناخته می شود. این کشور محصور در خشکی با کشورهای تانزانیا جمهوری دموکراتیک کنگو موزامبیک زیمبابوه بوتسوانا نامیبیا آنگولا و مالاوی هم مرز است. پایتخت کشور زامبیا شهر لوساکا است که مرکز سیاسی اقتصادی و فرهنگی این کشور به شمار می آید. زبان رسمی کشور زامبیا انگلیسی است و واحد پول آن کواچا زامبیا (ZMW) می باشد.

تاریخچه کشور زامبیا از گذشته تا استقلال

کشور زامبیا پیش از استعمار زیستگاه تمدن های بومی متعددی همچون بانتوها بود که نظام های اجتماعی و اقتصادی خاص خود را داشتند. در قرن نوزدهم با ورود کاوشگران و بازرگانان اروپایی به ویژه بریتانیایی ها این منطقه به تدریج تحت کنترل استعماری درآمد. کشور زامبیا در ابتدا با نام رودزیا شمالی شناخته می شد و تحت سلطه شرکت بریتانیایی آفریقای جنوبی بود. با تلاش های ملی گرایانه در نیمه دوم قرن بیستم کشور زامبیا در سال 1964 به استقلال دست یافت. اولین رئیس جمهور کشور زامبیا کنث کائوندا بود که نقش کلیدی در مبارزه برای استقلال ایفا کرد.

جغرافیا و موقعیت مکانی کشور زامبیا

کشور زامبیا در جنوب قاره آفریقا واقع شده و با مساحتی حدود 752,618 کیلومتر مربع یکی از کشورهای نسبتاً بزرگ این منطقه محسوب می شود. این کشور فاقد مرز دریایی است و در منطقه ای با ارتفاع نسبتاً زیاد قرار دارد که باعث می شود آب وهوای آن خنک تر از دیگر کشورهای گرمسیری باشد. کشور زامبیا دارای شبکه وسیعی از رودخانه ها و دریاچه هاست که مهم ترین آن ها رودخانه زامبزی و دریاچه تانگانیکا هستند.

جمعیت و مردم کشور زامبیا

جمعیت کشور زامبیا حدود 20 میلیون نفر تخمین زده می شود. این کشور تنوع قومیتی بالایی دارد و بیش از 70 گروه قومی مختلف در آن زندگی می کنند که هرکدام زبان و سنت های خاص خود را دارند. با وجود این تنوع همزیستی اقوام در کشور زامبیا به طور کلی مسالمت آمیز است. زبان انگلیسی به عنوان زبان رسمی و آموزشی نقش مهمی در ایجاد وحدت ملی دارد. ادیان رایج در کشور زامبیا شامل مسیحیت (بیش از 85 درصد) آیین های سنتی آفریقایی و اسلام است.

اقتصاد کشور زامبیا و نقش معدن در توسعه آن

اقتصاد کشور زامبیا به شدت وابسته به منابع طبیعی به ویژه مس است. این کشور یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان مس در جهان است و بخش عمده ای از درآمد صادراتی آن از فروش این فلز تأمین می شود. با وجود این وابستگی دولت های مختلف در کشور زامبیا تلاش کرده اند اقتصاد را متنوع سازی کنند و بر بخش هایی چون کشاورزی گردشگری و خدمات نیز تمرکز داشته باشند. نرخ بیکاری و فقر در کشور زامبیا همچنان بالاست و نیاز به اصلاحات ساختاری و سرمایه گذاری خارجی وجود دارد.

فرهنگ و سنت های کشور زامبیا

فرهنگ کشور زامبیا ترکیبی از باورهای سنتی ارزش های بومی و تأثیرات مدرن است. موسیقی رقص قصه گویی و هنرهای دستی از عناصر اصلی فرهنگ این کشور به شمار می روند. جشنواره هایی مانند جشنواره لومولا در بین مردم بامبا و جشنواره کوبلولا در جنوب کشور بازتابی از پیوند عمیق مردم با زمین طبیعت و نیاکان خود هستند. لباس های سنتی رنگارنگ و غذاهای محلی مانند نسیما (نوعی خمیر ذرت) نیز بخشی از هویت فرهنگی کشور زامبیا محسوب می شوند.

سیستم آموزشی در کشور زامبیا

آموزش در کشور زامبیا به صورت رایگان در مقاطع ابتدایی ارائه می شود ولی در مقاطع بالاتر هزینه هایی وجود دارد. نرخ باسوادی در کشور زامبیا در حال رشد است و به حدود 83 درصد رسیده است. دانشگاه زامبیا در لوساکا و دانشگاه Copperbelt در کیتوئه از مهم ترین مؤسسات آموزش عالی در کشور زامبیا به شمار می روند. دولت تلاش هایی برای بهبود کیفیت آموزش ساخت مدارس جدید و آموزش معلمان انجام داده است.

نظام سیاسی و حکمرانی کشور زامبیا

کشور زامبیا یک جمهوری چند حزبی با نظام دموکراتیک است. رئیس جمهور کشور زامبیا هم رئیس دولت و هم فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب می شود. انتخابات در کشور زامبیا به صورت منظم برگزار می شود و انتقال قدرت در بسیاری موارد به صورت مسالمت آمیز صورت گرفته است. پارلمان کشور زامبیا از نمایندگان منتخب مردم تشکیل شده و نقش مهمی در قانون گذاری و نظارت دارد.

موقعیت کشور زامبیا در قاره آفریقا

از نظر ژئوپلیتیکی کشور زامبیا نقش مهمی در منطقه جنوب آفریقا دارد. این کشور یکی از اعضای اتحادیه آفریقا (AU) و جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC) است. روابط دیپلماتیک کشور زامبیا با کشورهای همسایه به طور کلی مثبت و مبتنی بر همکاری های اقتصادی و سیاسی است. لوساکا پایتخت کشور زامبیا چندین بار میزبان اجلاس های مهم منطقه ای بوده است.

منابع طبیعی و حیات وحش کشور زامبیا

کشور زامبیا سرشار از منابع طبیعی است از جمله مس کبالت روی طلا زغال سنگ و سنگ های قیمتی. همچنین این کشور دارای تنوع زیستی قابل توجهی است و بیش از 20 پارک ملی دارد. پارک ملی South Luangwa و Kafue از جمله مشهورترین پارک های ملی کشور زامبیا هستند که زیستگاه گونه های متنوعی از جمله فیل شیر پلنگ و کرگدن سیاه هستند. گردشگری طبیعت گردی یکی از مزیت های رقابتی کشور زامبیا محسوب می شود.

صنعت گردشگری در کشور زامبیا

صنعت گردشگری در کشور زامبیا در حال رشد است و به ویژه بر پایه منابع طبیعی و فرهنگی این کشور استوار است. آبشار ویکتوریا که در مرز کشور زامبیا و زیمبابوه واقع شده یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری در کل آفریقاست. علاوه بر آن تورهای سافاری بازدید از پارک های ملی و مشارکت در جشنواره های محلی از دیگر تجربه های فراموش نشدنی در کشور زامبیا هستند. دولت تلاش می کند با سرمایه گذاری در زیرساخت ها سهم بیشتری از صنعت گردشگری جهانی را به خود اختصاص دهد.

وضعیت بهداشت و سلامت در کشور زامبیا

نظام بهداشت کشور زامبیا با چالش هایی نظیر کمبود تجهیزات نیروی انسانی و شیوع بیماری های واگیر مانند مالاریا و HIV/AIDS روبرو است. با این حال دولت با همکاری سازمان های بین المللی توانسته دستاوردهای مثبتی در زمینه کاهش مرگ ومیر نوزادان و بهبود دسترسی به واکسیناسیون کسب کند. خدمات بهداشتی در مناطق شهری کشور زامبیا بهتر از مناطق روستایی است اما تلاش هایی برای توزیع عادلانه تر منابع در حال انجام است.

زیرساخت و حمل ونقل در کشور زامبیا

کشور زامبیا دارای شبکه ای از جاده ها خطوط ریلی و فرودگاه هاست که بسیاری از آن ها نیازمند بازسازی یا توسعه هستند. جاده ها به ویژه در فصل باران ممکن است غیرقابل عبور شوند. فرودگاه بین المللی کندا کائوندا در لوساکا مهم ترین دروازه ورود گردشگران خارجی به کشور زامبیا است. پروژه های جدیدی در زمینه حمل ونقل ریلی و جاده ای با هدف ارتقاء زیرساخت و افزایش اتصال منطقه ای در حال اجراست.

غذا و آشپزی در کشور زامبیا

غذاهای محلی کشور زامبیا ساده اما مغذی هستند. نسیما غذای اصلی بسیاری از خانواده هاست که با آرد ذرت تهیه می شود و معمولاً همراه با سبزیجات ماهی یا گوشت سرو می گردد. سایر غذاهای محبوب شامل چیکاندا (سوسیس گیاهی) کاپوکا (نوعی برگ پخته شده) و خوراک های محلی با طعم های تند هستند. غذا نقش مهمی در مراسم فرهنگی و خانوادگی مردم کشور زامبیا دارد.

روابط بین المللی و سیاست خارجی کشور زامبیا

کشور زامبیا سیاست خارجی مبتنی بر بی طرفی و همکاری های چندجانبه دارد. این کشور عضو فعال سازمان های بین المللی مانند سازمان ملل متحد اتحادیه آفریقا و سازمان تجارت جهانی است. کشور زامبیا همچنین با کشورهای چین هند آمریکا و بریتانیا روابط تجاری و دیپلماتیک گسترده ای دارد. همکاری های منطقه ای نیز به ویژه در زمینه انرژی حمل ونقل و محیط زیست مورد توجه است.

آینده کشور زامبیا و چالش های پیش رو

با وجود منابع غنی و جمعیت جوان کشور زامبیا با چالش هایی مانند فقر بیکاری بدهی خارجی و تغییرات اقلیمی روبروست. دولت و مردم این کشور در حال تلاش برای ساختن آینده ای پایدار هستند آینده ای که در آن رشد اقتصادی با عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط زیست همراه باشد. آموزش فناوری کارآفرینی و توسعه پایدار چهار ستون اصلی برای ساخت آینده ای روشن در کشور زامبیا تلقی می شوند.