داریوش اقبالی (Dariush Eghbali) که در دنیای موسیقی با نام «داریوش» شناخته می شود در تاریخ 15 بهمن 1329 در تهران به دنیا آمد. وی یکی از چهره های ماندگار موسیقی ایران در سبک پاپ و راک است. صدای بم او ترانه های اجتماعی و حضور پررنگ در فعالیت های بشردوستانه جایگاه ویژه ای برایش در دل میلیون ها ایرانی ساخته است. پدر او محمود اقبالی از ملاکان شهرستان میانه بود و داریوش کودکی اش را بین شهرهای میانه کرج و استان کردستان گذراند.

آغاز فعالیت هنری داریوش از اجرای مدرسه تا ورود حرفه ای به موسیقی

داریوش در 9 سالگی برای اولین بار در یک مراسم مدرسه ای در شهرآرا بر روی صحنه رفت. علاقه مندی او به هنر و موسیقی از همان دوران نوجوانی نمایان بود. دوران متوسطه را در دبیرستان های فارابی کرج رازی و دبیرستان آزادگان تهران پارس گذراند. در این دوران با اجرای برنامه های هنری در مدرسه و محافل عمومی مهارت های هنری خود را تقویت کرد. نقطه عطف ورود او به دنیای حرفه ای موسیقی آشنایی اش با حسن خیاط باشی در سال 1349 بود.

اولین موفقیت داریوش با ترانه «به من نگو دوست دارم»

داریوش در 19 سالگی با ترانه «به من نگو دوست دارم» با آهنگسازی مصطفی جاویدان به شهرت رسید. این قطعه صدای خاص و پیغام عاشقانه او را به دل مخاطبان نشاند و آغازگر مسیر پر فراز و نشیب هنری اش شد. اولین اثر مستقل او با نام «نبسته پیمان» نیز در همین دوره منتشر شد ترانه ای با اشعار علی گزرسز و ملودی ساخته خودش.

داریوش محبوب ترین خواننده دهه 50 ایران

در سال 1356 داریوش در نظرسنجی مجله «جوانان» به عنوان محبوب ترین خواننده کشور معرفی شد. در این دوره همکاری های مؤثری با چهره های برجسته ای چون منوچهر چشم آذر بابک بیات واروژان فرید زلاند صادق نوجوکی و دیگران داشت. ترانه سرایانی چون ایرج جنتی عطایی شهیار قنبری احمد شاملو و اردلان سرفراز با اشعار اعتراضی و عاشقانه شان هویت آثار داریوش را غنی تر ساختند.

سال های زندان داریوش و برخورد با سانسور

در سال 1353 داریوش به دلیل آنچه «نگهداری مواد مخدر» عنوان شد بازداشت شد. اما خود او بعدها اظهار داشت که علت واقعی بازداشت هایش اجرای ترانه های سیاسی و اجتماعی چون «جنگل» «بوی گندم» «بن بست» و «علی کنکوری» بوده است. طبق گفته پرویز ثابتی داریوش مدتی در انفرادی و سپس حدود 9 ماه در زندان بود. او بعدها بیان کرد که زندان نقطه عطفی در زندگی اش شد چراکه در آنجا موفق به ترک اعتیاد شد.

خروج از ایران و آغاز فصل جدیدی از فعالیت هنری داریوش

پس از انقلاب 1357 داریوش به لندن سفر کرد تا جراحی صورت آسیب دیده اش را انجام دهد اما دیگر به ایران بازنگشت. خودش دلیل این خروج را شرایط خونین و خفقان پس از انقلاب اعلام کرده و گفته «از آن زمان تا حال در سفری بی انتها می کوشم در کنار هموطنانم سرود ایرانی آزاد را هم صدا شوم.»

نقش داریوش در موسیقی اعتراضی و اجتماعی ایران

داریوش با بهره گیری از اشعار شاعرانی مانند حافظ مولوی احمد شاملو ایرج جنتی عطایی شهیار قنبری و سیمین بهبهانی موسیقی ای با محتوای اعتراضی اجتماعی و انسانی خلق کرده است. ترانه هایی چون «فریاد زیر آب» «گل بارون زده» «بوی گندم» و «دوباره می سازمت وطن» صدای معترض او در برابر بی عدالتی فقر جنگ و اعتیاد بودند.

تجربه بازیگری داریوش حضور در سینمای ایران پیش از انقلاب

داریوش در دو فیلم ایرانی ایفای نقش کرد «یاران» ساخته فرزان دلجو و «فریاد زیر آب» به کارگردانی سیروس الوند. فیلم دوم اثری ماندگار با نقش آفرینی او در کنار فرزانه تأییدی و شهره بود. او در این فیلم ترانه های «فریاد زیر آب» و «اجازه» را نیز اجرا کرد که از محبوب ترین قطعات او محسوب می شوند.

ماجرای اسیدپاشی و حواشی زندگی شخصی داریوش

در سال 1356 زنی به دلیل بی توجهی داریوش به او اقدام به اسیدپاشی بر صورتش کرد. این حادثه که در یکی از کاباره های تهران رخ داد منجر به جراحت جدی صورت داریوش شد. او بعدها برای درمان ایران را ترک کرد. داریوش اکنون به همراه همسر و دو فرزند خود (بیتا و میلاد) در لس آنجلس زندگی می کند.

دوران اعتیاد و معجزه خاموش داریوش

داریوش سال ها با معضل اعتیاد دست و پنجه نرم می کرد تا این که در سال 2000 تصمیم به ترک گرفت. این تغییر مسیر در ترانه «معجزه خاموش» تجلی یافته است. او با راه اندازی بنیاد آینه و وب سایت بهبودی در سال 2003 فعالیت گسترده ای در زمینه کمک به معتادان آغاز کرد.

بنیاد آینه تلاش داریوش برای رهایی از بند اعتیاد

بنیاد آینه که به همت داریوش اقبالی تأسیس شد مرکزی برای یاری رسانی به معتادان و خانواده های آن هاست. برنامه های تلویزیونی رادیویی و سمینارهای آموزشی از جمله فعالیت های این بنیاد است. بسیاری از اعضای فعال این مرکز افرادی هستند که پیش از این با مشکل اعتیاد دست به گریبان بوده اند.

جوایز و افتخارات داریوش از صحنه موسیقی تا مجامع حقوق بشری

داریوش در طول فعالیت هنری اش جوایز متعددی دریافت کرده که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد

• جایزه مرکز حقوق بشر در ایران (2014)
• جایزه رون سیمونز رِو رونالد رایت (2005)
• تقدیرنامه شهرداری لس آنجلس (2005)
• نشان صلح در فستیوال فیلم و رسانه های بحرین

کنسرت های جهانی داریوش صدایی برای همه نسل ها

داریوش از جمله خوانندگانی است که در سراسر جهان از اروپا تا آمریکای شمالی کنسرت های متعددی برگزار کرده است. برنامه های او علاوه بر اجرای قطعات محبوب فضایی برای اتحاد فرهنگی ایرانیان خارج از کشور نیز فراهم می آورد.

ترانه شناسی آثار ماندگار در کارنامه هنری داریوش

داریوش بیش از 30 آلبوم موسیقی منتشر کرده که برخی از مشهورترین آن ها عبارتند از

• به من نگو دوست دارم (1971)
• شقایق (1975)
• فریاد زیر آب (1977)
• خاک خوب من (1980)
• پرنده مهاجر (1983)
• نازنین (1986)
• خاموش نمیرید (1987)
• آهای مردم دنیا (1997)
• معشوق همین جاست (2003)
• دنیای این روزای من (2010)

تک آهنگ های مطرح او شامل «گرگ» (2021) «صفر» (2016) و «انسان» (2011) هستند. ترانه «قیصر» نیز یکی از شاخص ترین آثار اوست که به بهروز وثوقی تقدیم شده است.

داریوش نگاه فرهنگی و اجتماعی فراتر از هنر

داریوش عضو سازمان عفو بین الملل است و بارها از حقوق پناهجویان کودکان کار اقلیت های مذهبی و زنان دفاع کرده است. او با تشکیل کمپین هایی با همکاری دانشجویان و فعالان مدنی نقش مهمی در آگاهی بخشی و حمایت از گروه های آسیب پذیر ایفا کرده است.

تأثیر داریوش بر نسل ها صدایی که خاموش نمی شود

نقش داریوش در تاریخ موسیقی معاصر ایران تنها به هنر خوانندگی محدود نمی شود. او نماد نسلی است که صدای اعتراض عشق امید و دردهای مردم را فریاد زد. حتی رهبران سیاسی کشور از جمله علی خامنه ای در زندان های دوره پهلوی تأثیر ترانه هایی چون «بوی گندم» را فراتر از منبرهای مذهبی توصیف کرده اند.