استان گیلان

موقعیت جغرافیایی و مرزهای استان گیلان

استان گیلان در شمال ایران و در جنوب دریای خزر قرار دارد. این استان از شمال به دریای خزر از غرب به استان اردبیل از شرق به استان مازندران و از جنوب به استان های زنجان و قزوین محدود می شود. مساحت گیلان حدود 14,044 کیلومتر مربع است و از این نظر جزو استان های نسبتاً کوچک ایران به شمار می رود.

یکی از ویژگی های مهم جغرافیایی گیلان تنوع اقلیمی و ارتفاعی آن است. بخش شمالی استان در حاشیه دریا و نواحی جلگه ای قرار دارد که عمدتاً شالیزارها و باغ های مرکبات را در خود جای داده اند. اما با حرکت به سمت جنوب ارتفاعات البرز غربی و جنگل های انبوه هیرکانی نمایان می شود. رودخانه های مهمی مانند سفیدرود پل رود و ماسوله رودخان در این استان جریان دارند که نقش مهمی در تأمین آب کشاورزی و سرسبزی منطقه ایفا می کنند.

آب و هوای استان گیلان و ویژگی های اقلیمی

آب وهوای استان گیلان عمدتاً معتدل و مرطوب خزری است و همین رطوبت بالا سبب شده که این استان از سرسبزترین مناطق ایران باشد. میانگین بارندگی سالانه در گیلان بین 1,200 تا 1,800 میلی متر متغیر است و این میزان بارش گیلان را به یکی از پرباران ترین استان های کشور تبدیل کرده است.

تابستان های گیلان نسبتاً گرم و شرجی و زمستان های آن معتدل و پربارش است. در نواحی کوهستانی جنوبی به ویژه در ارتفاعات ماسوله و دیلمان زمستان ها سرد و برفی است. این تنوع اقلیمی باعث شده که هم محصولات کشاورزی متنوع در گیلان کشت شود و هم جاذبه های طبیعی گوناگونی مانند جنگل ساحل و کوهستان در فاصله های کوتاه از هم قرار گیرند.

جمعیت و ترکیب قومیتی استان گیلان

بر اساس آخرین سرشماری ها جمعیت استان گیلان بیش از 2.5 میلیون نفر برآورد می شود. این استان تراکم جمعیتی نسبتاً بالایی دارد و بخش زیادی از جمعیت آن در نوار ساحلی و جلگه های شمالی ساکن هستند.

از نظر ترکیب قومیتی گیلک ها اکثریت جمعیت استان را تشکیل می دهند. همچنین در مناطق غربی استان به ویژه در آستارا تالش ها حضور پررنگی دارند. علاوه بر این گروه هایی از ترک ها کردها و اقلیت های دیگر نیز در شهرهای مختلف زندگی می کنند. زبان گیلکی و تالشی از مهم ترین زبان های محلی استان هستند در حالی که زبان رسمی در مکاتبات و آموزش فارسی است.

اقتصاد استان گیلان کشاورزی گردشگری و تجارت

اقتصاد گیلان بر پایه کشاورزی دامداری شیلات صنایع غذایی و گردشگری استوار است. این استان به دلیل خاک حاصلخیز و بارندگی فراوان یکی از قطب های کشاورزی ایران به شمار می رود. مهم ترین محصولات کشاورزی گیلان شامل موارد زیر است:

• برنج شالیزارهای گیلان بخش مهمی از نیاز برنج کشور را تأمین می کنند.
• چای لاهیجان و فومن از مراکز اصلی تولید چای ایران هستند.
• زیتون رودبار به خاطر باغ های زیتون خود شهرت ملی دارد.
• صنایع وابسته به شیلات صید ماهی های خاویاری و پرورش ماهیان گرمابی و سردآبی یکی از منابع مهم درآمدی استان است.

علاوه بر کشاورزی و دامداری گردشگری سهم مهمی در اقتصاد گیلان دارد. طبیعت سرسبز ساحل های زیبای خزر روستاهای تاریخی مانند ماسوله و قلعه رودخان و بازارهای محلی رشت و انزلی سالانه میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی را جذب می کنند.

جاذبه های گردشگری و طبیعی استان گیلان

استان گیلان با تنوع بی نظیر جاذبه های طبیعی یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری ایران است.

مهم ترین جاذبه های این استان عبارتند از:

1. شهر تاریخی ماسوله روستایی پلکانی با معماری منحصر به فرد که در دامنه کوه قرار دارد.
2. قلعه رودخان دژ تاریخی در ارتفاعات فومن با قدمتی چند صد ساله.
3. تالاب انزلی زیستگاه پرندگان مهاجر و یکی از بزرگ ترین تالاب های ایران.
4. ساحل های خزر از آستارا تا چابکسر سواحل شنی و ماسه ای گیلان میزبان گردشگران هستند.
5. جنگل های هیرکانی از میراث طبیعی جهانی یونسکو که قدمتی میلیون ساله دارند.
6. گردشگری روستایی طبیعت گردی و تجربه غذاهای محلی گیلان از دیگر جذابیت های سفر به این استان محسوب می شود.

فرهنگ و آداب و رسوم مردمان گیلان

مردم گیلان به مهمان نوازی شادی دوستی و حفظ سنت های کهن خود معروف هستند. موسیقی محلی گیلکی رقص های سنتی و پوشاک محلی زنان و مردان گیلانی از شاخصه های فرهنگی این منطقه است.

غذاهای محلی گیلان شهرتی ملی دارند و بسیاری از آنها به عنوان میراث ناملموس فرهنگی شناخته شده اند. میرزاقاسمی باقلا قاتق اناربیج و ماهی دودی از معروف ترین غذاهای گیلانی هستند.

حمل و نقل و دسترسی به استان گیلان

استان گیلان از نظر دسترسی جاده ای ریلی و دریایی شرایط مناسبی دارد. آزادراه قزوین – رشت یکی از مهم ترین مسیرهای ورود به استان است که گیلان را به تهران و دیگر نقاط کشور متصل می کند. همچنین بندر انزلی به عنوان یکی از بنادر مهم حاشیه خزر نقشی کلیدی در تجارت دریایی و اتصال ایران به کشورهای حاشیه دریای خزر ایفا می کند.

راه آهن قزوین-رشت نیز در سال های اخیر افتتاح شده و زمینه حمل ونقل ریلی مسافران و بار را فراهم کرده است. پروازهای داخلی نیز از طریق فرودگاه سردار جنگل رشت انجام می شود.

استان گیلان

استان گیلان با طبیعت چشم نواز اقتصاد پویا و فرهنگ غنی یکی از مهم ترین استان های ایران از نظر گردشگری و کشاورزی به شمار می رود. جنگل های انبوه تالاب های زیبا سواحل آرام و مردمانی مهمان نواز این استان را به مقصدی محبوب برای مسافران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.