یاس

یاسر بختیاری (yas) با نام هنری یاس یکی از شناخته شده ترین و تأثیرگذارترین چهره های موسیقی رپ در ایران است. هنرمندی که با صدای پرانرژی و مضامین اجتماعی آثارش نسل جدیدی از شنوندگان را جذب خود کرده و توانسته نام خود را به عنوان یکی از پایه گذاران رپ فارسی ثبت کند. در این گزارش نگاهی می اندازیم به زندگی آثار و تأثیر یاس بر موسیقی و جامعه ایران.

آغاز راه؛ از نور به نوار

یاس متولد سال ۱۳۶۱ در شهر نور مازندران است. او از نوجوانی به موسیقی علاقه داشت اما آغاز جدی فعالیت حرفه ای اش در دوران جوانی و پس از فوت پدرش رخ داد. این اتفاق تلخ نقطه ی عطفی در زندگی یاس بود؛ چرا که باعث شد برای تأمین مخارج خانواده اش به موسیقی پناه ببرد و با قدرت بیشتری وارد این عرصه شود.

اولین قطعات یاس بیشتر شخصی و احساسی بودند اما کم کم مسیر او به سمت مضامین اجتماعی و انتقادی تغییر کرد. این تغییر رویکرد یاس را از سایر رپرهای زمان خود متمایز کرد و به محبوبیتی بی نظیر در میان نوجوانان و جوانان ایرانی رساند.

صدای اعتراض در جامعه خاموش

یکی از دلایل اصلی شهرت یاس پرداختن به موضوعاتی است که کمتر کسی در فضای عمومی ایران به آن ها می پردازد. او با زبانی ساده و قابل فهم از مشکلات جامعه می گوید؛ از فقر بیکاری تبعیض فساد اعتیاد تا مسائل فرهنگی و سیاسی.

آهنگ هایی مانند «بچه های خیابونی» «نامه ای به رئیس جمهور» «من ادامه می دم» «سرباز وطن» و «یه مشت سرباز» از نمونه های بارز آثاری هستند که یاس در آن ها صدای مردم کوچه و خیابان شده است. این جسارت در بیان در دورانی که بسیاری از هنرمندان از پرداختن به موضوعات اجتماعی پرهیز می کردند یاس را به چهره ای متفاوت و متمایز تبدیل کرد.

سبک موسیقایی یاس؛ تلفیقی از واقعیت و روایت

سبک موسیقایی یاس را می توان رپ اجتماعی فارسی نامید؛ سبکی که نه تنها بر پایه ریتم و شعر ساخته شده بلکه بخش مهمی از آن روایت واقعیت های جامعه است. او در آثارش از داستان گویی بهره می برد به طوری که شنونده با گوش دادن به آهنگ هایش با یک روایت زنده از دردها و آرزوهای جامعه روبه رو می شود.

علاوه بر این یاس همواره تلاش کرده استانداردهای حرفه ای در تولید موسیقی را رعایت کند. از انتخاب بیت های باکیفیت و همکاری با آهنگ سازان حرفه ای گرفته تا توجه دقیق به میکس و مسترینگ همه و همه نشان می دهند که یاس تنها یک رپر خیابانی نیست؛ بلکه هنرمندی دقیق و با وسواس است.

موفقیت بدون اجازه نامه رسمی

با وجود اینکه یاس هرگز موفق به دریافت مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشد اما توانست در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به شهرتی فراتر از تصور دست یابد. او در کنار هنرمندانی مثل هیچکس و زدبازی از جمله کسانی بود که باعث شکل گیری موج رپ فارسی در دهه ۸۰ و ۹۰ شدند.

با این حال تفاوت یاس با بسیاری دیگر در این بود که همواره سعی کرد چارچوب های اخلاقی و فرهنگی جامعه را حفظ کند. او از استفاده از الفاظ رکیک خشونت کلامی یا مفاهیم جنسی خودداری کرد؛ مسأله ای که باعث شد حتی خانواده ها نیز با آثار او احساس راحتی بیشتری داشته باشند.

تأثیر جهانی؛ از ایران تا MTV

محبوبیت یاس تنها محدود به ایران نیست. او نخستین رپر ایرانی بود که توانست در شبکه MTV حضور پیدا کند و در آنجا به معرفی موسیقی فارسی بپردازد. همچنین همکاری هایی با هنرمندان بین المللی مانند Tech N9ne داشته که نشان دهنده سطح بالای شناخت جهانی از توانایی های اوست.

یاس با شرکت در رویدادهای موسیقی بین المللی نه تنها به معرفی فرهنگ ایرانی کمک کرده بلکه نشان داده که رپ فارسی نیز می تواند در سطح جهانی شنیده و درک شود.

وضعیت فعلی یاس؛ سکوت یا استراتژی؟

در سال های اخیر فعالیت های یاس در فضای رسانه ای کمتر شده و برخی طرفدارانش این سکوت را نشانه ی خداحافظی احتمالی او از دنیای موسیقی می دانند. با این حال یاس در چند مصاحبه کوتاه اعلام کرده که همچنان در حال کار روی پروژه های جدید است و به زودی بازخواهد گشت.

او همچنین بارها تأکید کرده که برایش کیفیت مهم تر از کمیت است؛ بنابراین ترجیح می دهد به جای انتشار مداوم آهنگ های سطحی هر چند وقت یک بار قطعه ای منتشر کند که تأثیرگذار باشد.

معروف ترین آهنگ های یاس

1. سرباز وطن

   یکی از قطعات ملی گرایانه یاس که در اون از وطن دوستی و فداکاری می گه.

2. من ادامه می دم

   الهام بخش و انگیزشی. پیام اصلی حتی توی سخت ترین شرایط هم نباید تسلیم شد.

3. بچه های خیابونی

   یکی از اولین آثار یاس که با صدای دردناک بچه های کار و خیابون همدلی می کنه.

4. نامه ای به رئیس جمهور

   آهنگی کاملاً اجتماعی و انتقادی. مستقیم و بی پرده مشکلات مردم رو به تصویر می کشه.

5. یه مشت سرباز

   قطعه ای پرانرژی با مضامین اتحاد مقاومت و همبستگی.

6. سی دی رو بشکن

   درباره موضوع پخش غیرمجاز موسیقی و سرقت هنری. از نظر محتوا متفاوت و خاص.

7. ماس

   آهنگی با ریتم سنگین تر که مفاهیم فلسفی و اجتماعی در اون پررنگه.

8. کدام آزادی؟

   یکی از آثار معروف با تم اجتماعی-سیاسی. سوال هایی که ذهن جامعه رو درگیر می کنه.

9. بغض یعنی

   احساسی و شخصی. درباره فشارهای زندگی و روزمرگی های سخت.