افغانستان

کشور مغولستان (Mongolia) کشوری است در آسیای مرکزی که با تاریخ غنی فرهنگ منحصر به فرد و طبیعت بکر خود همواره توجه محققان گردشگران و علاقه مندان به تمدن های باستانی را به خود جلب کرده است. این کشور با مساحتی بالغ بر ۱٬۵۶۵٬۰۰۰ کیلومتر مربع نوزدهمین کشور بزرگ جهان از نظر مساحت به شمار می رود و با جمعیتی حدود ۳ میلیون نفر یکی از کم جمعیت ترین کشورهای جهان است. در ادامه به بررسی ابعاد مختلف جغرافیایی تاریخی فرهنگی اقتصادی و گردشگری مغولستان خواهیم پرداخت.

موقعیت جغرافیایی و مرزها کشور مغولستان

مغولستان در آسیای مرکزی واقع شده و از شمال با روسیه و از جنوب با چین هم مرز است. این کشور فاقد دسترسی به دریا بوده و به همین دلیل به عنوان یک کشور محصور در خشکی شناخته می شود. با مساحتی بالغ بر ۱٬۵۶۵٬۰۰۰ کیلومتر مربع مغولستان نوزدهمین کشور بزرگ جهان از نظر مساحت است. ارتفاع سرزمین مغولستان از سطح دریا بین هزار تا دو هزار متر متغیر است. قسمت های شمالی و غربی آن را کوه ها پوشانیده اند و کوه های آلتای در غرب کشور تا سیبری ادامه می یابند. بلندترین نقطه مغولستان کوه «تاوان بوگد» با ۴٬۳۷۴ متر ارتفاع است که در مرز با چین و روسیه قرار گرفته است.

تاریخچه کشور مغولستان

تاریخ مغولستان با نام چنگیز خان گره خورده است. چنگیز خان بنیان گذار امپراتوری مغول در قرن ۱۳ میلادی با اتحاد قبایل مختلف مغول بزرگ ترین امپراتوری تاریخ را ایجاد کرد که از اقیانوس آرام تا دریای مدیترانه گسترده بود. پس از فروپاشی امپراتوری مغول مغولستان تحت سلطه چین قرار گرفت و در نهایت در سال ۱۹۱۱ استقلال خود را اعلام کرد.

فرهنگ و زبان کشور مغولستان

زبان رسمی مغولستان زبان مغولی است که به خط سیریلیک نوشته می شود. این زبان با وجود تأثیرات زبان های چینی و روسی هویت فرهنگی خاص خود را حفظ کرده است. فرهنگ مغولی ترکیبی غنی از تأثیرات سنت عشایری موقعیت آن در تقاطع امپراتوری ها و تمدن های مختلف و تعامل آن با مردم مغول ترک و شرق آسیا است.

اقتصاد کشور مغولستان

اقتصاد مغولستان عمدتاً بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است. با این حال در سال های اخیر استخراج منابع طبیعی مانند زغال سنگ مس و طلا به یکی از منابع اصلی درآمد کشور تبدیل شده است. با وجود این منابع غنی مغولستان با چالش هایی مانند بیکاری فقر و وابستگی به واردات مواجه است.

جاذبه های گردشگری کشور مغولستان

مغولستان با طبیعت بکر و مناظر چشم نواز خود مقصدی جذاب برای گردشگران است. پارک ملی “خوبسگول” با دریاچه ای به همین نام کوه های “خان تنگری” و صحرای “گوبی” از جمله جاذبه های طبیعی این کشور به شمار می روند. همچنین شهر “اولان باتر” پایتخت مغولستان با ترکیبی از معماری مدرن و سنتی مراکز فرهنگی و تاریخی متعددی دارد که بازدید از آن ها تجربه ای منحصر به فرد را برای گردشگران به ارمغان می آورد

اقتصاد شبانی عشایری کشور مغولستان

یکی از متمایزترین جنبه های فرهنگ مغولستان اقتصاد شبانی عشایری آن است که برای قرن ها شیوه زندگی سنتی مغول ها را شکل داده است. سبک زندگی عشایری حول محور خانواده و اجتماع است و شامل گله داری ۵ حیوان اصلی از جمله گوسفند بز اسب گاو شتر و تعدادی گاومیش است.

هنرها کشور مغولستان

فرهنگ مغولستان به دلیل هنرهای سنتی خود که شامل موسیقی رقص و ادبیات است به خوبی شناخته شده است. سنت های موسیقی و رقص این کشور ارتباط نزدیکی با گذشته عشایری آن دارد و بخش مهمی از میراث فرهنگی آن است. ادبیات مغولی تاریخ طولانی و متنوعی دارد و شامل سنت های شفاهی و مکتوب می شود.

معماری کشور مغولستان

فرهنگ مغولستان همچنین به دلیل سبک معماری متمایز خود که نشان دهنده سنت عشایری کشور و آب و هوای خشن آن در طول ماه های زمستان و مناظر ناهموار است شناخته شده است. خانه های مغولی یا معروف به «گر» دایره ای شکل هستند و با استفاده از مواد مختلفی از جمله نمد و قطعات چوبی ساخته می شوند. فضای داخلی یک “گر” سنتی مغولی قابل حمل است و به راحتی می توان آن را جدا کرد و دوباره سرهم کرد و آن را به خوبی با سبک زندگی عشایری سازگار می کند.

صنایع دستی و هنرهای عامیانه

فرهنگ مغولی علاوه بر معماری سنتی به صنایع دستی و هنر عامیانه نیز معروف است. هنر عامیانه مغولی طیف وسیعی از صنایع دستی و هنرهای تزئینی مانند منبت کاری فلزکاری گلدوزی و بافندگی را شامل می شود. این صنایع دستی اغلب از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و بخش مهمی از میراث فرهنگی کشور است.

سنت های سوارکاری و کشتی

فرهنگ مغولستان نیز به شدت تحت تأثیر سنت های سوارکاری و کشتی است که نقشی محوری در تاریخ این کشور ایفا کرده و امروزه نیز بخش مهمی از هویت فرهنگی آن است.

فستیوال ها و جشن ها

مغولستان میزبان تعدادی از جشنواره ها و جشن هایی است که میراث فرهنگی غنی این کشور را منعکس می کنند از جمله جشنواره نادام و تساگان سار که تعطیلات ملی هستند که فرهنگ و تاریخ مغولستان را گرامی می دارند.

اقتصاد کشور مغولستان

اقتصاد مغولستان عمدتاً بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است. با این حال در سال های اخیر استخراج منابع طبیعی مانند زغال سنگ مس و طلا به یکی از منابع اصلی درآمد کشور تبدیل شده است. با وجود این منابع غنی مغولستان با چالش هایی مانند بیکاری فقر و وابستگی به واردات مواجه است.

منابع طبیعی و معادن

مغولستان در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان مواد اولیه معدنی در جهان است. در زیر زمین این کشور بزرگ ترین معدن مس جهان و دومین معدن بزرگ اورانیوم جهان نهفته است. این دو معدن و معادن بزرگ طلا فلزات نایاب و ذغال سنگ یک ثروت عظیم طبیعی را برای مغولستان به وجود می آورد که ارزش آن بیش از ۱۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می گردد.

معدن بزرگ “اویو تولگوی Oyu Tolgoi” که به “اوتی” نیز مشهور است و به وسیله شرکت چندملیتی بریتانیایی-استرالیایی استخراج فلزات به نام “ریو تینتو Rio Tinto” کنترل می گردد از تابستان امسال وارد بهره برداری تولیدی می گردد. این معدن در ۸۰ کیلومتری مرزهای شمالی کشور چین و در جنوب صحرای معروف “گوبی” واقع شده است. این معدن که بزرگ ترین ذخایر مس و طلای جهان را در درون خود نهفته دارد معدنی است بکر که تا کنون مورد بهره برداری قرار نگرفته است.

مغولستان همچنین ذخایر بزرگی از عناصر نادر خاکی و مس دارد. بر اساس پرونده پروژه بانک توسعه آسیا معدن کاری یک چهارم تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می دهد و ثروت عظیمی را برای مغولستان به ارمغان می آورد.

سیاست و حکومت کشور مغولستان

مغولستان دارای نظام جمهوری پارلمانی است و یکی از نمونه های موفق دموکراسی در آسیای میانه به شمار می رود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه ۱۹۹۰ مغولستان با اصلاحات سیاسی گسترده از یک حکومت تک حزبی کمونیستی به یک نظام چندحزبی و پارلمانی تغییر یافت. قانون اساسی جدید کشور در سال ۱۹۹۲ تصویب شد و ساختار سیاسی کنونی بر اساس همین قانون اساسی اداره می شود.

ساختار حکومتی کشور مغولستان

مغولستان دارای سه قوه مجریه مقننه و قضائیه است که به صورت مستقل فعالیت می کنند.

قوه مجریه

رئیس جمهور رئیس دولت و نماد وحدت ملی است که از طریق رأی مستقیم مردم و برای یک دوره ۶ ساله انتخاب می شود. اختیارات رئیس جمهور شامل پیشنهاد نخست وزیر تأیید قوانین حق وتو انتصاب قضات دیوان عالی و فرماندهی نیروهای مسلح است.

نخست وزیر رئیس قوه مجریه به شمار می آید که از سوی مجلس تعیین شده و کابینه ای از وزرا را برای اداره کشور تشکیل می دهد. نخست وزیر در اجرای سیاست های داخلی بودجه اقتصاد و روابط با بخش خصوصی نقش کلیدی دارد.

قوه مقننه

قوه قانون گذاری مغولستان توسط “هурал بزرگ دولتی” (State Great Khural) انجام می شود که یک مجلس ۷۶ نفره است. اعضای این مجلس با رأی مستقیم مردم و برای دوره ای ۴ ساله انتخاب می شوند. وظایف مجلس شامل تصویب قوانین نظارت بر عملکرد دولت تعیین نخست وزیر و تصویب بودجه ملی است.

قوه قضائیه

سیستم قضایی مغولستان بر اساس اصول استقلال بی طرفی و عدالت بنا شده است. دیوان عالی کشور بالاترین نهاد قضایی محسوب می شود. علاوه بر آن دیوان قانون اساسی نیز وجود دارد که مسئول بررسی تطابق قوانین و مقررات با قانون اساسی است. قضات این دیوان توسط رئیس جمهور و با تأیید مجلس انتخاب می شوند.

احزاب سیاسی کشور مغولستان

مغولستان دارای نظام چندحزبی است اما دو حزب عمده در سیاست کشور نقش اصلی را ایفا می کنند

• حزب مردم مغولستان (MPP) حزب چپ گرای سوسیال دموکرات که سابقه ای طولانی دارد و از احزاب برجسته کشور است.

• حزب دموکراتیک (DP) حزب لیبرال و محافظه کار که پس از دگرگونی های دهه ۹۰ قدرت یافت.

سایر احزاب کوچک تر نیز در برخی مقاطع به صورت ائتلافی در قدرت نقش آفرین بوده اند اما رقابت اصلی همواره بین دو حزب فوق بوده است.

انتخابات در کشور مغولستان

انتخابات در مغولستان به صورت آزاد و با نظارت داخلی و بین المللی برگزار می شود. مردم کشور حق دارند در انتخابات ریاست جمهوری پارلمانی و محلی شرکت کنند. همچنین نهادهای ناظر بین المللی همچون سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) حضور فعالی در نظارت بر سلامت انتخابات در این کشور دارند.

فساد و شفافیت

با وجود پیشرفت های دموکراتیک مغولستان با چالش هایی از جمله فساد اداری و رشد نفوذ شرکت های معدنی در تصمیم گیری های دولتی مواجه است. دولت های مختلف تلاش کرده اند تا با تصویب قوانین ضدفساد شفاف سازی مالی و افزایش آزادی رسانه ها با این پدیده مقابله کنند.

روابط خارجی

مغولستان سیاستی موسوم به “سیاست سوم همسایه” را دنبال می کند. این به معنای حفظ تعادل میان روابط با دو همسایه قدرتمند یعنی روسیه و چین و در عین حال گسترش روابط با کشورهای ثالث مانند ایالات متحده ژاپن کره جنوبی و کشورهای اروپایی است. عضویت در سازمان ملل WTO بانک توسعه آسیا و نهادهای منطقه ای از تلاش های این کشور برای حضور مؤثر در عرصه جهانی حکایت دارد.