مرگ احتمالی ترامپ چراغ سبز یا تهدیدی تازه برای اقتصاد ایران؟

در هفته های اخیر بحث های گسترده ای درباره وضعیت سلامتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مطرح شده است. برخی گزارش ها از مشکلات جسمی و بیماری های او خبر داده اند و همین مسئله باعث شده بسیاری به سناریوی مرگ احتمالی ترامپ فکر کنند. اما پرسش اصلی اینجاست اگر چنین اتفاقی رخ دهد آیا ایران می تواند به رفع تحریم ها امیدوار باشد یا اینکه باید خود را برای فشارهای بیشتر آماده کند؟

این مقاله به بررسی همه ابعاد این موضوع می پردازد از واقعیت های مربوط به بیماری ترامپ گرفته تا تاثیر احتمالی مرگ او بر ساختار تحریم های آمریکا علیه ایران.

وضعیت سلامتی ترامپ و شایعات مربوط به مرگ احتمالی او

سلامتی ترامپ در سال 2025 به یکی از موضوعات اصلی رسانه های جهان تبدیل شد. گزارش هایی از کبودی های روی دست و ورم پاهای او منتشر شد که باعث شد برخی رسانه ها از بیماری های قلبی و کلیوی سخن بگویند. هرچند کاخ سفید تنها یک مشکل شایع در سنین بالا به نام نارسایی مزمن وریدی را تأیید کرد اما فضای خبری مملو از شایعات درباره بیماری های جدی تر است.

در چنین شرایطی حتی شایعه مرگ احتمالی ترامپ می تواند بازارها و تصمیم گیری های سیاسی را تحت تاثیر قرار دهد چرا که او همچنان یکی از چهره های اصلی سیاست جهانی محسوب می شود.

جانشینی در صورت مرگ ترامپ چگونه خواهد بود؟

طبق قانون اساسی ایالات متحده در صورت مرگ یا ناتوانی رئیس جمهور معاون او بلافاصله قدرت را در دست می گیرد. بنابراین اگر ترامپ فوت کند JD Vance به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا معرفی خواهد شد.

این انتقال قدرت در آمریکا کاملاً قانونی سریع و بدون وقفه صورت می گیرد و همین موضوع باعث می شود هیچ خلأ سیاسی بزرگی ایجاد نشود. با این حال تغییر رئیس جمهور همیشه می تواند نشانه ای از تغییر سیاست ها باشد چیزی که برای ایران و وضعیت تحریم ها اهمیت ویژه ای دارد.

تحریم های ایران در دوره ترامپ مرور کوتاه سیاست فشار حداکثری

ترامپ از همان ابتدای ورود به کاخ سفید در سال 2017 سیاست فشار حداکثری علیه ایران را آغاز کرد. خروج یک جانبه از توافق هسته ای ( برجام و فعال شدن مکانیسم ماشه ) و اعمال تحریم های سنگین اقتصادی بخشی از این سیاست بود.

تحریم های بانکی نفتی کشتیرانی بیمه ای و حتی تحریم های ثانویه علیه شرکت های خارجی عملاً اقتصاد ایران را با محدودیت های جدی روبه رو کرد. ترامپ بارها تاکید کرده بود که هدف اصلی او آوردن ایران پای میز مذاکره با شرایط دلخواه آمریکا است.

بیماری یا مرگ ترامپ چه تاثیری بر سیاست تحریم ها دارد؟

سوال کلیدی این است که اگر ترامپ به دلیل بیماری یا مرگ از صحنه سیاست کنار برود آیا مسیر تحریم ها تغییر خواهد کرد؟ پاسخ به این پرسش ساده نیست زیرا ساختار تحریم ها در آمریکا تنها به شخص رئیس جمهور وابسته نیست.

بخش بزرگی از این تحریم ها در قالب قوانین کنگره تصویب شده و لغو آن ها نیازمند فرآیندهای پیچیده قانونی است. در نتیجه حتی اگر رئیس جمهور جدید تمایل به کاهش فشارها داشته باشد کار آسانی در پیش ندارد.

سناریو اول تداوم سخت گیری علیه ایران

یکی از محتمل ترین سناریوها این است که با مرگ ترامپ سیاست تحریم ها بدون تغییر جدی ادامه پیدا کند. JD Vance معاون او از همان طیف سیاسی و نزدیک به تفکرات ترامپ است و به احتمال زیاد برای نشان دادن اقتدار خود همان مسیر فشار حداکثری را ادامه خواهد داد.

این سناریو به معنای آن است که ایران نباید انتظار رفع فوری تحریم ها را داشته باشد و شرایط اقتصادی همچنان دشوار باقی خواهد ماند.

سناریو دوم تشدید فشارها برای نمایش قدرت

در سیاست آمریکا جانشینان ناگهانی معمولاً تلاش می کنند برای کسب مشروعیت و نمایش قدرت سیاست های سخت گیرانه تری اتخاذ کنند. در صورت مرگ ترامپ احتمال دارد دولت جدید با سرعت بیشتری تحریم های تازه علیه ایران وضع کند تا نشان دهد هیچ ضعف یا خلأی در ساختار قدرت آمریکا وجود ندارد.

این سناریو برای ایران به معنای افزایش محدودیت ها تهدیدهای بیشتر و حتی احتمال اقدامات نظامی محدود خواهد بود.

سناریو سوم بازنگری محتاطانه در تحریم ها

گرچه کمتر محتمل است اما نمی توان سناریوی بازنگری محتاطانه را نادیده گرفت. رئیس جمهور جدید ممکن است برای کاهش فشارهای بین المللی یا مدیریت بحران های داخلی آمریکا در برخی حوزه ها سیاست تحریمی ملایم تری در پیش گیرد.

در این حالت احتمال دارد برخی تحریم های ثانویه یا محدودیت های خاص کاهش یابد تا زمینه برای گفت وگوهای دیپلماتیک فراهم شود. هرچند بعید است چنین تغییراتی به معنای رفع کامل تحریم ها باشد.

نقش اروپا در آینده تحریم های ایران

اتحادیه اروپا یکی از بازیگران اصلی در پرونده ایران است. اگر ترامپ فوت کند و فضای سیاسی آمریکا دچار تغییر شود اروپا می تواند نقش پررنگ تری در میانجی گری ایفا کند. کشورهای اروپایی بارها تلاش کرده اند مانع از بازگشت کامل تحریم های سازمان ملل شوند و به دنبال راه حل های دیپلماتیک بوده اند.

بنابراین آینده تحریم ها تنها به تصمیم آمریکا وابسته نیست بلکه تعامل اروپا و تمایل آن ها به کاهش تنش ها نیز تاثیرگذار خواهد بود.

نقش چین و روسیه در معادلات تحریم

ایران طی سال های اخیر روابط خود را با چین و روسیه تقویت کرده است. این دو کشور بارها مخالفت خود را با سیاست فشار حداکثری آمریکا اعلام کرده اند. اگر ترامپ فوت کند و سیاست های آمریکا سخت تر یا مبهم تر شود احتمالاً ایران بیش از گذشته به حمایت این دو کشور تکیه خواهد کرد.

چین به عنوان بزرگ ترین خریدار نفت ایران و روسیه به عنوان شریک استراتژیک منطقه ای می توانند نقشی اساسی در کاهش اثرات تحریم ها ایفا کنند.

اقتصاد ایران و تاثیر احتمالی خبر مرگ ترامپ بر بازارها

بازارهای ایران به شدت به اخبار سیاسی و بین المللی واکنش نشان می دهند. حتی شایعه مرگ ترامپ می تواند باعث نوسان در بازار ارز طلا و بورس شود. بسیاری از فعالان اقتصادی در ایران این پرسش را دارند که آیا چنین خبری می تواند منجر به کاهش فشار تحریم ها شود یا نه.

در واقع واکنش اولیه بازارها معمولاً همراه با امیدواری کوتاه مدت است اما در بلندمدت همه چیز به سیاست عملی رئیس جمهور جدید آمریکا بستگی دارد.

آیا مرگ ترامپ می تواند چراغ سبز رفع تحریم های ایران باشد؟

با وجود همه احتمالات واقعیت این است که ساختار تحریم های آمریکا پیچیده تر از آن است که با تغییر یک فرد به سرعت تغییر کند. حتی اگر ترامپ فوت کند تحریم ها همچنان پابرجا خواهند ماند مگر اینکه تغییرات اساسی در سیاست خارجی آمریکا یا توافقات بین المللی رخ دهد.

بنابراین مرگ ترامپ شاید بتواند فضای جدیدی برای مذاکرات یا تغییر رویکرد برخی کشورها ایجاد کند اما به معنای چراغ سبز فوری برای رفع تحریم ها نخواهد بود.

ایا با مرگ ترامپ می تواند پایان جنگ ایران و اسرائیل باشد؟

مرگ احتمالی ترامپ می تواند پیامدهای گسترده ای برای سیاست آمریکا و اقتصاد ایران داشته باشد. اما بررسی سناریوهای مختلف نشان می دهد که در کوتاه مدت ایران نباید انتظار رفع تحریم ها را داشته باشد.

در بهترین حالت چنین رویدادی می تواند فرصتی برای بازگشت دیپلماسی و کاهش نسبی فشارها فراهم کند. اما در بدترین حالت ممکن است منجر به تشدید فشارها و حتی تهدیدهای تازه شود.

به همین دلیل اقتصاد ایران باید همچنان بر استراتژی های مقاومتی و توسعه روابط با شرکای آسیایی و منطقه ای تمرکز کند زیرا سیاست تحریم های آمریکا حتی پس از مرگ ترامپ نیز به این زودی ها تغییر نخواهد کرد.