کامرون

کشور کامرون (Cameroon) کشوری  واقع در مرکز غربی آفریقا  است. این کشور با 28 میلیون نفر جمعیت از نظر فرهنگی و زبانی یکی از متنوع ترین کشورهای آفریقایی است. این کشور از شمال به چاد از شرق به جمهوری آفریقای مرکزی از جنوب به جمهوری کنگو گابن و گینه استوایی و از غرب به نیجریه و اقیانوس اطلس محدود می شود.

تنوع قومی زبان های گوناگون منابع طبیعی فراوان و موقعیت جغرافیایی استراتژیک کامرون را به کشوری مهم در منطقه تبدیل کرده است. در این مقاله به بررسی جامع کشور کامرون از جنبه های گوناگون جغرافیایی سیاسی اقتصادی فرهنگی و تاریخی می پردازیم.

موقعیت جغرافیایی و اقلیم کشور کامرون

کامرون با مساحتی حدود 475,442 کیلومتر مربع در منطقه ای قرار گرفته که از نظر طبیعی تنوع قابل توجهی دارد. از جنگل های بارانی در جنوب گرفته تا کوه ها دشت ها و مناطق بیابانی در شمال این کشور به تنوع جغرافیایی قابل توجهی دست یافته است. یکی از نقاط شاخص طبیعی در کامرون کوه کامرون (Mount Cameroon) با ارتفاعی حدود 4,095 متر است که بلندترین نقطه در غرب آفریقا محسوب می شود.

این کوه آتشفشانی فعال در نزدیکی خلیج گینه قرار دارد و یکی از جاذبه های گردشگری و علمی مهم کشور به شمار می رود.اقلیم کامرون به شدت تحت تأثیر موقعیت جغرافیایی آن قرار دارد. جنوب کشور دارای آب وهوای گرم و مرطوب است در حالی که شمال کشور اقلیمی خشک تر دارد.

این تنوع آب وهوایی باعث شده تا زیست بوم های مختلفی از جنگل های استوایی تا مراتع و مناطق نیمه بیابانی در این کشور به وجود آید. رودهای مهمی مانند سنگا لوگون و بنوئه در کامرون جریان دارند و نقش مهمی در کشاورزی و حمل ونقل داخلی دارند.

تاریخچه کشور کامرون از دوران استعمار تا استقلال

پیش از ورود استعمارگران اروپایی سرزمین های امروزی کامرون محل سکونت اقوام بومی متعددی بود که دارای ساختارهای قبیله ای و پادشاهی های محلی بودند. اولین تماس اروپایی ها با کامرون در قرن 15 میلادی از طریق پرتغالی ها صورت گرفت. در قرن 19 میلادی آلمان این منطقه را به عنوان مستعمره تحت عنوان “کامرون آلمانی” به تصرف خود درآورد.

پس از شکست آلمان در جنگ جهانی اول کنترل این سرزمین میان فرانسه و بریتانیا تقسیم شد.در سال 1960 بخش فرانسوی کامرون به استقلال رسید و جمهوری کامرون تأسیس شد. یک سال بعد بخشی از منطقه بریتانیایی نیز با رای گیری به جمهوری کامرون پیوست.

از آن زمان تاکنون کامرون تحت تأثیر تحولات سیاسی اقتصادی و اجتماعی زیادی قرار گرفته است. حکومت طولانی مدت رئیس جمهور فعلی پل بیا که از سال 1982 در قدرت است با انتقادات بین المللی همراه بوده اما کشور به طور نسبی ثبات سیاسی خود را حفظ کرده است.

محیط زیست در کامرون و چالش های زیست محیطی

کامرون به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود در آفریقای مرکزی یکی از غنی ترین تنوع های زیستی را در این قاره داراست. جنگل های استوایی متراکم در جنوب کشور محل زندگی گونه های متعددی از گیاهان پرندگان پستانداران و خزندگان نادر هستند.

مناطق حفاظت شده ای چون پارک ملی لوبکه (Lobéké National Park) و پارک ملی وازا (Waza National Park) زیستگاه گونه هایی چون فیل جنگلی شامپانزه گوریل غربی و پلنگ آفریقایی هستند.با این حال این تنوع طبیعی در معرض تهدیدهای جدی قرار دارد.

قطع بی رویه درختان گسترش کشاورزی تجاری شکار غیرقانونی و استخراج بی ضابطه منابع طبیعی باعث شده تا بسیاری از گونه ها در معرض خطر قرار گیرند.علاوه بر آن پدیده تغییرات اقلیمی نیز اثرات آشکاری بر منابع آبی خاک و پوشش گیاهی کشور داشته است.

دولت کامرون با همکاری سازمان های بین المللی برنامه هایی برای حفاظت از محیط زیست آموزش جوامع محلی و استفاده پایدار از منابع طبیعی در دست اجرا دارد اما هنوز راه درازی در پیش است. افزایش آگاهی عمومی حمایت مالی و به کارگیری فناوری های نوین می تواند نقش مهمی در حفظ طبیعت بی نظیر کامرون ایفا کند.

صنعت گردشگری در کامرون و جاذبه های فرهنگی و طبیعی

گردشگری در کامرون با وجود ظرفیت های فراوان همچنان یکی از بخش های کمتر توسعه یافته اقتصاد کشور است. این کشور با برخورداری از تنوع اقلیمی فرهنگی و جغرافیایی پتانسیل بالایی برای جذب گردشگران بین المللی دارد.

از جنگل های انبوه جنوب و کوه آتشفشانی کامرون گرفته تا سواحل زیبای اقیانوس اطلس و دشت های وسیع شمالی همه و همه فضایی منحصربه فرد برای ماجراجویان و علاقه مندان به طبیعت فراهم می کنند.جاذبه هایی همچون آبشار لوبه دریاچه نوسو و روستاهای سنتی اقوام بامیلیک گردشگران را با فرهنگ های بومی و طبیعتی بکر آشنا می کنند.

شهرهایی مانند دوالا و یائونده نیز مراکز فرهنگی و هنری محسوب می شوند که با موزه ها گالری ها موسیقی زنده و غذاهای متنوع تجربه ای اصیل از آفریقا ارائه می دهند.با این حال کمبود زیرساخت های مناسب ضعف در تبلیغات بین المللی و مشکلات امنیتی در برخی مناطق مانعی برای توسعه پایدار گردشگری در این کشور شده اند.

دولت کامرون در سال های اخیر سیاست هایی برای ارتقای این صنعت از طریق جذب سرمایه گذاری بهبود زیرساخت ها و آموزش نیروی انسانی اتخاذ کرده که در صورت پیاده سازی صحیح می تواند باعث رشد قابل توجه این بخش شود.

نقش کشور کامرون در سیاست های منطقه ای و روابط بین الملل

کامرون به دلیل موقعیت جغرافیایی اش در مرکز قاره آفریقا و هم مرزی با چند کشور استراتژیک همواره نقش مهمی در معادلات منطقه ای داشته است. این کشور عضو فعال اتحادیه آفریقا (AU) جامعه اقتصادی کشورهای آفریقای مرکزی (ECCAS) و سازمان ملل متحد است و تلاش کرده نقش میانجی گر و ثبات بخش در بحران های منطقه ای ایفا کند.

روابط دیپلماتیک کامرون با کشورهای همسایه مانند نیجریه چاد جمهوری آفریقای مرکزی و گینه استوایی در برخی دوره ها با تنش همراه بوده به ویژه در مسائل مرزی و منابع طبیعی.یکی از مهم ترین اختلافات مرزی تاریخ این کشور موضوع شبه جزیره باکاسی بود که سرانجام با رای دادگاه بین المللی لاهه به نفع کامرون حل وفصل شد.

از سوی دیگر کامرون در مواجهه با تهدیدات امنیتی از جمله حملات گروه های افراطی نظیر بوکوحرام در شمال کشور همکاری نزدیکی با جامعه بین الملل و کشورهای منطقه دارد.این کشور همچنین در حوزه همکاری های جنوب-جنوب تلاش دارد با کشورهایی مانند چین هند برزیل و ترکیه روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود را گسترش دهد.

سیاست خارجی کامرون بر پایه اصول عدم مداخله احترام متقابل و توسعه همکاری های اقتصادی و فرهنگی استوار است.

جمعیت زبان و ساختار اجتماعی در کشور کامرون

کامرون یکی از متنوع ترین کشورهای آفریقا از نظر قومی و زبانی است. بیش از 250 گروه قومی در این کشور زندگی می کنند که هر یک دارای زبان فرهنگ و سنت های خاص خود هستند. زبان های رسمی کشور فرانسوی و انگلیسی هستند که بازتابی از میراث استعماری فرانسه و بریتانیا به شمار می روند.

با این حال زبان های محلی مانند فولا بامیلیک دوالا و بسیاری دیگر در مناطق مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.جمعیت کامرون حدود 27 میلیون نفر است که بیشتر آن ها در مناطق جنوبی و غربی کشور متمرکز هستند. شهرهای مهم این کشور شامل یائونده (پایتخت سیاسی) دوالا (مرکز اقتصادی و بندر اصلی) گاروا و بامندا هستند.

دین غالب در کشور مسیحیت است اما اسلام نیز در مناطق شمالی و غربی دارای پیروان فراوانی است. همچنین باورهای بومی سنتی نیز در مناطق روستایی هنوز رایج هستند.

نظام سیاسی و ساختار حکومتی در کامرون

کامرون یک جمهوری ریاستی است که رئیس جمهور در رأس حکومت قرار دارد. رئیس جمهور از طریق انتخابات عمومی برای دوره ای هفت ساله انتخاب می شود هرچند اصلاحاتی در قانون اساسی صورت گرفته که محدودیت تعداد دوره ها را برداشته است. رئیس جمهور اختیارات گسترده ای دارد و نخست وزیر و اعضای دولت را منصوب می کند.

نظام سیاسی کشور همواره مورد انتقاد نهادهای حقوق بشری و ناظران بین المللی قرار گرفته است به ویژه به دلیل تمرکز قدرت در دست رئیس جمهور و محدودیت هایی که بر آزادی بیان و احزاب سیاسی وجود دارد.پارلمان کامرون دارای دو مجلس است مجلس ملی و مجلس سنا.

قوه قضاییه کشور نیز دارای استقلال نسبی است اما در عمل تحت نفوذ قوه مجریه قرار دارد. احزاب سیاسی متعددی در کشور فعال هستند اما حزب حاکم یعنی حزب دموکراتیک خلق کامرون (CPDM) همچنان نقش غالب را دارد.

اقتصاد کشور کامرون و منابع درآمدی آن

اقتصاد کامرون ترکیبی از کشاورزی منابع طبیعی صنعت و خدمات است. این کشور دارای منابع طبیعی متعددی از جمله نفت گاز چوب بوکسیت و آهن است که بخش عمده ای از صادرات را تشکیل می دهند. کشاورزی نیز یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور است و محصولاتی مانند قهوه کاکائو پنبه موز ذرت و کاساوا در آن تولید می شود.

دوالا به عنوان مرکز اقتصادی کشور نقش مهمی در صادرات و واردات کالا دارد و بندر آن یکی از شلوغ ترین بنادر غرب آفریقاست. با این حال اقتصاد کشور با چالش هایی مانند فساد اداری بیکاری عدم توسعه متوازن و نابرابری های منطقه ای مواجه است.

بانک جهانی و صندوق بین المللی پول برنامه هایی برای اصلاحات اقتصادی و توسعه زیرساخت ها در کامرون ارائه کرده اند. دولت نیز تلاش دارد تا با جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صنایع داخلی وابستگی به منابع طبیعی را کاهش دهد.

آموزش و نظام تحصیلی در کشور کامرون

آموزش در کشور کامرون از اهمیت بالایی برخوردار است و به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای توسعه پایدار در نظر گرفته می شود. نظام آموزشی کشور به طور رسمی به دو شاخه فرانسوی زبان و انگلیسی زبان تقسیم شده است که بازتابی از گذشته استعماری دوگانه کشور است.

مدارس ابتدایی راهنمایی و دبیرستان به دو زبان رسمی تدریس می کنند و دانشگاه ها نیز بر همین اساس طبقه بندی شده اند.تحصیل ابتدایی در کامرون اجباری و رایگان اعلام شده هرچند در عمل بسیاری از خانواده ها به دلیل فقر و کمبود امکانات آموزشی از فرستادن کودکان خود به مدرسه باز می مانند.

در مناطق روستایی کمبود معلم عدم دسترسی به امکانات آموزشی و فاصله زیاد تا مدارس از جمله موانع اصلی در راه آموزش همگانی است. دانشگاه یائونده دانشگاه بوئیا و دانشگاه دوالا از مهم ترین مراکز آموزش عالی در کشور محسوب می شوند که رشته های متعددی از علوم پایه تا مهندسی و علوم انسانی را پوشش می دهند.

همچنین نهادهایی مانند وزارت آموزش ملی و وزارت آموزش عالی وظیفه نظارت و برنامه ریزی در حوزه آموزش را بر عهده دارند. با این وجود کیفیت آموزشی در کامرون همچنان با چالش هایی چون کمبود منابع نبود برنامه های آموزشی به روز و نرخ بالای ترک تحصیل روبه رو است. بسیاری از دانشجویان کامرونی نیز به دلیل محدودیت در فرصت های داخلی به دنبال ادامه تحصیل در کشورهای خارجی هستند.

فرهنگ موسیقی و هویت چندگانه در جامعه کامرون

کامرون به درستی به عنوان “آفریقا در مقیاس کوچک” شناخته می شود زیرا در مرزهای این کشور کوچک طیف وسیعی از فرهنگ ها زبان ها سنت ها و آیین ها جای گرفته اند. بیش از 250 قوم مختلف در این سرزمین زندگی می کنند که هر کدام دارای لباس های سنتی موسیقی محلی غذاهای خاص و باورهای فرهنگی منحصربه فردی هستند.

موسیقی در فرهنگ کامرونی نقش محوری دارد و سبک هایی مانند ماکوسا (Makossa) بی کوتسی (Bikutsi) و نجو (Njang) نه تنها در داخل کشور بلکه در سطح بین المللی نیز طرفدار دارند. هنرمندانی همچون مانو دیبانگو با تلفیق موسیقی سنتی و مدرن نقش مهمی در معرفی فرهنگ کامرون به جهان ایفا کرده اند.

مراسم سنتی جشنواره های قومی رقص های آیینی و داستان سرایی شفاهی از دیگر مظاهر زنده فرهنگ این کشور هستند که عمدتاً در روستاها و مناطق غیرشهری نمود بیشتری دارند.خانواده در جامعه کامرونی ساختاری گسترده دارد و روابط خویشاوندی و سنت احترام به بزرگان همچنان پابرجاست.

در کنار این عناصر سنتی نسل جوان کامرون در حال تجربه فرهنگ دیجیتال و جهانی شده ای است که باعث شده تقابل میان ارزش های بومی و مدرن در بسیاری از جنبه های اجتماعی دیده شود. فرهنگ کامرون همچنان در حال تحول است اما ریشه های تاریخی زبان های بومی باورهای دینی و هویت های محلی بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره مردم باقی مانده اند.

زیرساخت ها و حمل ونقل در کشور کامرون

زیرساخت های حمل ونقل در کامرون به طور قابل توجهی در حال توسعه هستند اما همچنان نیاز به بهبودهای جدی دارند. کشور دارای یک شبکه جاده ای گسترده اما در بسیاری از مناطق کیفیت پایین دارد. راه آهن از دوالا تا نجامنا (در چاد) امتداد یافته و برای حمل کالا و مسافر مورد استفاده قرار می گیرد. دوالا و یائونده دارای فرودگاه های بین المللی هستند که ارتباط هوایی کشور را با جهان برقرار می کنند.

بنادر دوالا و کریبی از مهم ترین بنادر کشور هستند که نقش کلیدی در واردات و صادرات ایفا می کنند. در زمینه ارتباطات نیز رشد نسبی حاصل شده و دسترسی به تلفن همراه و اینترنت در شهرها نسبتاً مناسب است هرچند در مناطق روستایی همچنان محدود باقی مانده است.