بهترین تغذیه برای پاکسازی کبد و کلیه ها
بهترین تغذیه برای پاکسازی کبد و کلیه ها
کبد و کلیه ها دو عضو حیاتی بدن هستند که وظیفه ی سم زدایی تصفیه خون و دفع مواد زائد را بر عهده دارند. تغذیه مناسب می تواند عملکرد این اندام ها را تقویت کرده و به پاکسازی طبیعی آن ها کمک کند. در این مقاله با نگاهی علمی و درمانی به بهترین خوراکی ها مکمل ها و سبک زندگی برای سلامت کبد و کلیه می پردازیم.
چرا پاکسازی کبد و کلیه ها برای سلامت عمومی بدن اهمیت دارد؟
کبد و کلیه ها مانند فیلترهای بدن عمل می کنند هر روز هزاران ترکیب شیمیایی سم دارو افزودنی غذایی و ضایعات متابولیکی را از خون تصفیه می کنند. اگر این اندام ها دچار اختلال شوند تجمع سموم می تواند منجر به خستگی مزمن التهاب مشکلات پوستی و حتی بیماری های مزمن شود. حمایت تغذیه ای از آن ها نقش اساسی در پیشگیری از این مشکلات دارد.
بهترین خوراکی ها برای پاکسازی طبیعی کبد و پیشگیری از بیماری های کبدی
برخی خوراکی ها به طور طبیعی قادرند آنزیم های کبدی را فعال کرده و روند سم زدایی در بدن را تقویت کنند. این مواد غذایی با تأثیر مستقیم بر عملکرد سلول های کبدی نه تنها به پاکسازی بهتر خون کمک می کنند بلکه در پیشگیری از التهاب آسیب اکسیداتیو و حتی بیماری های کبدی مؤثر هستند. در ادامه به چند نمونه مهم اشاره می شود
چغندر قرمز
این ریشه ی پرخاصیت سرشار از آنتی اکسیدان هایی مانند بتالین و همچنین نیترات طبیعی است. ترکیبات موجود در چغندر باعث افزایش تولید آنزیم های آنتی اکسیدانی در کبد و بهبود جریان صفرا می شوند. همچنین به حذف بهتر سموم و فلزات سنگین کمک می کند.
زردچوبه
ماده فعال زردچوبه به نام کورکومین خاصیت ضدالتهابی قوی دارد و در مطالعات متعدد نشان داده شده که می تواند از بافت کبد در برابر آسیب دارویی و شیمیایی محافظت کند. زردچوبه همچنین فعالیت آنزیم های ALT و AST را به حالت طبیعی برمی گرداند.
سیر
ترکیبات گوگردی سیر به ویژه آلیسین و سلنیوم آنزیم های دتوکس در کبد را فعال می کنند. این ترکیبات به تسریع فاز اول و دوم سم زدایی در سلول های کبدی کمک می کنند و از تجمع مواد سمی جلوگیری می نمایند.
سبزیجات صلیبی (کلم بروکلی گل کلم کلم کالی)
این گروه از سبزیجات حاوی گلوکوزینولات هستند موادی که در فرآیند متابولیسم به ترکیباتی مانند ایندول-۳-کاربینول تبدیل می شوند که نقش کلیدی در فاز دوم دتوکس کبد دارند. مصرف منظم آن ها با کاهش خطر ابتلا به کبد چرب و حتی برخی سرطان های کبدی مرتبط است.
آووکادو
میوه ای سرشار از اسیدهای چرب مفید ویتامین E و گلوتاتیون طبیعی است. گلوتاتیون یکی از مهم ترین مولکول های دفاعی کبد در برابر سموم و استرس اکسیداتیو است. آووکادو با تحریک تولید گلوتاتیون در بدن به حفظ سلامت سلول های کبدی کمک می کند و از تخریب بافتی جلوگیری می کند.
در مجموع گنجاندن این خوراکی ها در رژیم روزانه می تواند به تقویت کبد و ارتقای عملکرد دتوکس بدن به صورت طبیعی کمک کند بدون نیاز به رژیم های محدودکننده یا مکمل های سنگین.
غذاهای مفید برای تقویت عملکرد کلیه ها و کاهش بار کلیوی
برای حفظ سلامت کلیه ها نوع و کیفیت تغذیه نقشی کلیدی دارد. کلیه ها وظیفه ی تنظیم تعادل اسید و باز دفع مواد زائد تنظیم فشار خون و حفظ تعادل الکترولیت ها را بر عهده دارند. مصرف غذاهایی با بار اسیدی پایین سدیم کنترل شده و مقدار بالای آنتی اکسیدان فشار کمتری بر کلیه ها وارد کرده و عملکرد آن ها را در بلندمدت بهبود می بخشد. در ادامه به چند خوراکی مؤثر در سلامت کلیه ها اشاره می شود
انگور قرمز
این میوه ی خوش طعم سرشار از آنتی اکسیدانی به نام رزوراترول است که جریان خون کلیوی را بهبود می دهد و به محافظت از سلول های کلیه در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می کند. رزوراترول همچنین در کاهش التهاب عمومی بدن مؤثر است که می تواند در بیماران کلیوی بسیار مفید باشد.
فلفل دلمه ای قرمز
یکی از بهترین سبزیجات برای رژیم بیماران کلیوی است. محتوای پایین پتاسیم در کنار مقدار قابل توجهی ویتامین C ویتامین A و آنتی اکسیدان ها باعث می شود این سبزی از استرس اکسیداتیو روی کلیه ها جلوگیری کرده و تقویت سیستم ایمنی را نیز به همراه داشته باشد.
پیاز
حاوی ترکیبات ضدالتهابی مانند کوئرستین است که به کاهش التهاب در بافت های کلیوی کمک می کند. پیاز همچنین یک منبع طبیعی از ترکیبات سولفوردار است که فرآیندهای دتوکس بدن را پشتیبانی می کنند بدون اینکه پتاسیم زیادی وارد بدن شود.
سیب
منبع غنی فیبر محلول (پکتین) است که در کاهش کلسترول و تنظیم قند خون مؤثر عمل می کند. وقتی قند و چربی کنترل شوند بار متابولیکی کمتری به کلیه ها تحمیل می شود. سیب همچنین به دلیل محتوای پایین سدیم و پتاسیم یک میوه ی ایمن برای رژیم بیماران کلیوی به شمار می آید.
کدو سبز
یک خوراکی کم پتاسیم کم سدیم و سبک است که هضم آسانی دارد. این سبزی برای افرادی که در مراحل اولیه نارسایی کلیه هستند یا کلیه های حساس دارند انتخابی مناسب است و می تواند بخشی از وعده های روزانه بدون آسیب به عملکرد کلیه باشد.
در مجموع انتخاب هوشمندانه خوراکی هایی با خواص ضدالتهابی کم پتاسیم و سرشار از آنتی اکسیدان می تواند به کاهش آسیب های احتمالی به بافت کلیه کمک کند و فرآیند تصفیه طبیعی بدن را بهبود بخشد.
نوشیدنی هایی که به دفع سموم از کبد و کلیه کمک می کنند
برخی نوشیدنی های طبیعی نه تنها موجب تأمین مایعات بدن می شوند بلکه خواص سم زدایی فعال دارند و می توانند به پاکسازی کبد و کلیه ها کمک کنند. این نوشیدنی ها با تحریک تولید صفرا افزایش ادرار و تقویت آنتی اکسیدان ها نقش مهمی در حمایت از عملکرد اندام های دفعی دارند. در ادامه چند نمونه از نوشیدنی های مؤثر در این زمینه معرفی شده اند
آب ولرم با لیمو
این نوشیدنی ساده اما قدرتمند در صبح ناشتا می تواند ترشح صفرا را تحریک کرده و فعالیت آنزیم های کبدی را افزایش دهد. لیمو حاوی ویتامین C و اسید سیتریک است که به حل شدن رسوبات احتمالی در کیسه صفرا کمک کرده و روند سم زدایی کبد را تسریع می کند.
چای سبز
سرشار از پلی فنول هایی مانند EGCG است که خواص آنتی اکسیدانی قوی دارند. این ترکیبات از سلول های کبدی و کلیوی در برابر آسیب رادیکال های آزاد محافظت می کنند. چای سبز همچنین به کاهش چربی کبد در افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی کمک می کند.
دم نوش قاصدک
یکی از معروف ترین گیاهان دارویی برای سلامت کبد و کلیه است. قاصدک خاصیت ادرارآور ملایمی دارد که به دفع سدیم و مایعات اضافی از بدن کمک می کند. این گیاه همچنین حاوی ترکیبات تلخی است که عملکرد کبد را تحریک می کنند و در بهبود گوارش نیز مؤثرند.
آب کرفس
این نوشیدنی به خصوص اگر صبح به صورت ناشتا مصرف شود اثرات مثبتی بر کلیه ها دارد. کرفس حاوی ترکیبات ضدالتهاب و آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئولین است که به کاهش التهاب در بافت کلیه کمک می کنند و ادرار را افزایش می دهند. همچنین به پاکسازی خون و دفع مواد زائد کمک می کند.
آب کافی (حداقل 8 لیوان در روز)
در نهایت هیچ چیز ساده تر و مؤثرتر از نوشیدن آب نیست. آب کافی باعث رقیق شدن ادرار جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کاهش غلظت مواد سمی در خون و تسهیل عملکرد تصفیه ای کلیه ها می شود. بدن برای انجام مؤثر فرآیندهای دتوکس به مقدار مناسب مایعات نیاز دارد.
در مجموع گنجاندن این نوشیدنی ها در برنامه روزانه می تواند راهی طبیعی کم هزینه و مؤثر برای بهبود عملکرد کبد و کلیه باشد. به ویژه در افرادی که سبک زندگی کم تحرک یا تغذیه سنگینی دارند این نوشیدنی ها می توانند تأثیر چشم گیری در افزایش انرژی کاهش التهاب و ارتقاء سلامت عمومی داشته باشند.
مکمل های مؤثر در پاکسازی کبد و کلیه بر اساس شواهد علمی
برخی مکمل های غذایی در سال های اخیر به دلیل اثرات مثبتشان بر سلامت کبد و کلیه مورد توجه قرار گرفته اند. مطالعات انسانی و حیوانی نشان داده اند که این ترکیبات می توانند از سلول های کبدی و کلیوی در برابر آسیب محافظت کنند سطح آنتی اکسیدان های بدن را افزایش دهند و عملکرد دفعی و سم زدایی را بهبود ببخشند.
با این حال باید توجه داشت که مصرف این مکمل ها بدون مشورت با پزشک به ویژه در افرادی با بیماری های زمینه ای ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد یا با داروهای دیگر تداخل پیدا کند. در ادامه به مهم ترین مکمل های مؤثر اشاره شده است
سیلیمارین (خار مریم)
یکی از پرمصرف ترین مکمل های گیاهی در حوزه بیماری های کبدی است. ترکیب فعال موجود در خار مریم به نام سیلیمارین دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی قوی است. این ماده با تثبیت غشای سلول های کبدی از نفوذ سموم به داخل سلول ها جلوگیری کرده و به بازسازی بافت آسیب دیده کمک می کند. همچنین در درمان کبد چرب هپاتیت و آسیب های ناشی از دارو یا الکل مفید شناخته شده است.
N-Acetylcysteine (NAC)
NAC یک پیش ساز مهم برای تولید گلوتاتیون در بدن است مولکولی که نقش حیاتی در فرآیند سم زدایی کبد دارد. این مکمل به ویژه در موارد مسمومیت با استامینوفن به عنوان درمان انتخابی مورد استفاده قرار می گیرد و در بیماری های مزمن کبدی نیز اثرات محافظتی دارد. NAC همچنین می تواند التهاب سیستمیک را کاهش دهد.
آلفا لیپوئیک اسید
یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است که هم در محیط های آبی و هم چربی دوست فعال است بنابراین قادر به محافظت گسترده از سلول ها است. مطالعات نشان داده اند که آلفا لیپوئیک اسید می تواند استرس اکسیداتیو در کبد را کاهش داده حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و حتی به کاهش پیشرفت بیماری های کبد چرب کمک کند.
Coenzyme Q10 (CoQ10)
این ترکیب شبه ویتامینی در تولید انرژی سلولی نقش دارد و سطح آن در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی پایین تر از حد طبیعی است. مکمل CoQ10 می تواند با کاهش آسیب اکسیداتیو و بهبود عملکرد میتوکندری از سلول های کلیوی محافظت کند. همچنین ممکن است در کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلبی بیماران کلیوی مؤثر باشد.
ویتامین B6 و منیزیم
این دو ماده مغذی نقش کلیدی در تنظیم فشار خون عملکرد عضلات و متابولیسم دارند. در افرادی با بیماری کلیوی کمبود منیزیم می تواند به تشدید اختلالات متابولیکی و افزایش فشار خون منجر شود. ویتامین B6 نیز با کاهش سطح هموسیستئین (یک ماده التهابی در خون) در حفظ سلامت عروق کلیوی مؤثر است.
در مجموع مکمل ها می توانند ابزار کمکی مفیدی برای حمایت از عملکرد کبد و کلیه باشند اما فقط در صورت مصرف اصولی با دوز مناسب و با مشورت پزشک. خوددرمانی یا استفاده ی خودسرانه از این مواد ممکن است منجر به عوارض ناخواسته یا آسیب بیشتر به اندام های حیاتی شود.
نقش فیبر غذایی و پروبیوتیک ها در سم زدایی بدن
روده ها نقش مهم و کمتر شناخته شده ای در حفظ سلامت کبد و کلیه دارند. این سه اندام در یک چرخه ی پاکسازی و سم زدایی با هم همکاری می کنند. زمانی که عملکرد روده ها مختل شود مثلاً به دلیل یبوست کمبود فیبر یا رشد باکتری های مضر میزان سمومی که باید از طریق مدفوع دفع شوند کاهش یافته و فشار بیشتری بر کبد و کلیه ها وارد می شود تا این بار اضافی را از طریق خون و ادرار دفع کنند. بنابراین بهبود عملکرد گوارش نه تنها به جذب بهتر مواد مغذی کمک می کند بلکه بار سم زدایی بر کبد و کلیه را نیز کاهش می دهد.
در این میان برخی ترکیبات غذایی نقش ویژه ای در سلامت روده ها و در نتیجه سلامت کلی بدن ایفا می کنند
فیبر محلول (از میوه سبزی سبوس جو دوسر)
این نوع فیبر در آب حل شده و به شکل ژل در روده عمل می کند. فیبر محلول سموم اسیدهای صفراوی چربی های اضافی و برخی ترکیبات مضر را جذب کرده و از طریق مدفوع دفع می کند. این فرآیند باعث می شود که کبد مجبور نباشد دوباره این سموم را بازیافت یا تجزیه کند در نتیجه عملکردش سبک تر می شود.
پروبیوتیک ها (ماست پروبیوتیک کفیر مکمل ها)
این باکتری های مفید تعادل میکروبی روده را حفظ می کنند و جلوی رشد باکتری های بیماری زا را می گیرند. وجود پروبیوتیک کافی در روده مانع از تولید ترکیبات سمی مانند آمونیاک یا اندوتوکسین ها می شود که در صورت جذب به جریان خون بار سنگینی بر دوش کبد و کلیه ها می گذارند.
پری بیوتیک ها (سیر پیاز موز سبز)
پری بیوتیک ها نوعی فیبر غیرقابل هضم هستند که غذای باکتری های مفید روده به شمار می آیند. مصرف منظم آن ها موجب رشد باکتری های خوب شده و محیط روده را به گونه ای بهبود می دهد که فرآیند هضم جذب و دفع بهینه شود. این موضوع به کاهش التهاب سیستمیک و کاهش ورود مواد زائد به جریان خون منجر می شود که برای عملکرد بهینه کبد و کلیه بسیار حیاتی است.
در نتیجه حمایت از سلامت روده با تغذیه مناسب مصرف کافی فیبر استفاده از پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها می تواند یکی از ساده ترین اما مؤثرترین راه ها برای کاهش فشار بر کبد و کلیه و ارتقاء سلامت کلی بدن باشد.
خوراکی هایی که باید برای محافظت از کبد و کلیه ها محدود شوند
برخی خوراکی ها و عادات غذایی روزمره در بلندمدت تأثیرات مخربی بر سلامت کبد و کلیه ها دارند. این دو عضو حیاتی برای تصفیه مواد زائد تنظیم تعادل شیمیایی بدن و متابولیسم سموم طراحی شده اند اما مصرف مداوم مواد غذایی نامناسب می تواند ظرفیت عملکرد طبیعی آن ها را کاهش داده و زمینه را برای بیماری های مزمن فراهم کند. بنابراین محدود کردن مصرف این دسته از مواد نه تنها اقدامی پیشگیرانه بلکه ضروری برای سلامت بلندمدت محسوب می شود.
در ادامه مهم ترین عوامل غذایی آسیب رسان به کبد و کلیه معرفی می شوند
مصرف زیاد قند و شکر
مصرف مداوم قندهای ساده (مثل نوشابه شیرینی کیک ها و آب میوه های صنعتی) باعث افزایش سطح انسولین چاقی شکمی و نهایتاً بروز کبد چرب غیرالکلی می شود. همچنین قند خون بالا در طولانی مدت به رگ های خونی کلیه آسیب می زند و عملکرد فیلترسازی آن را کاهش می دهد.
نمک زیاد (سدیم بالا)
دریافت بیش از حد سدیم از طریق غذاهای شور مانند چیپس فست فود سوسیس و کنسروها باعث افزایش فشار خون می شود. فشار خون بالا یکی از شایع ترین علل آسیب به کلیه هاست. کلیه ها در برابر این فشار آسیب پذیرند و در صورت تداوم عملکرد آن ها به تدریج تحلیل می رود.
چربی های ترانس و اشباع شده
این چربی ها که عمدتاً در غذاهای سرخ کردنی کیک های صنعتی مارگارین و غذاهای فرآوری شده یافت می شوند منجر به افزایش التهاب مزمن در بدن می شوند. التهاب یکی از عوامل اصلی آسیب به سلول های کبدی است و می تواند با تجمع چربی در کبد زمینه ساز کبد چرب یا فیبروز کبدی شود.
مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری شده
این نوع گوشت ها (مانند سوسیس کالباس گوشت گوسفند چرب یا همبرگر) دارای پروتئین حیوانی با بار نیتروژنی بالا هستند. این ترکیبات باید از طریق کلیه ها دفع شوند و در مصرف زیاد بار فیلترسازی کلیه را افزایش می دهند. همچنین گوشت های فرآوری شده اغلب دارای مقادیر زیادی نمک نیترات و مواد نگه دارنده هستند که برای کلیه ها مضرند.
مصرف الکل
الکل یکی از مخرب ترین عوامل برای کبد محسوب می شود. مصرف مکرر آن باعث تخریب سلول های کبدی التهاب و در صورت تداوم سیروز کبدی می شود. همچنین الکل از طریق تولید استالدئید در بدن بار سمی زیادی به کلیه ها نیز وارد می کند و روند سم زدایی طبیعی را مختل می سازد.
در مجموع کاهش مصرف این مواد غذایی جایگزینی آن ها با انتخاب های سالم تر و اصلاح عادات غذایی نقش بزرگی در حفظ عملکرد طبیعی کبد و کلیه دارد. حتی تغییرات کوچک در رژیم غذایی روزانه می توانند در درازمدت از بروز بیماری های جدی پیشگیری کنند.
برنامه روزانه پیشنهادی تغذیه برای حمایت از عملکرد کبد و کلیه
این برنامه نه تنها بر مصرف خوراکی های مفید برای این دو اندام حیاتی تأکید دارد بلکه از ایجاد بار اضافی بر سیستم سم زدایی بدن نیز جلوگیری می کند. ترکیبات موجود در هر وعده به گونه ای انتخاب شده اند که بدن در طول روز به شکل ملایم اما مؤثر فرآیند پاکسازی طبیعی را انجام دهد.
برنامه پیشنهادی روزانه برای حمایت از کبد و کلیه ها
صبحانه
آب گرم با لیمو برای تحریک صفرا و آغاز فرایند سم زدایی روزانه
تخم مرغ آب پز به عنوان منبعی از پروتئین با کیفیت بالا
نان سبوس دار سرشار از فیبر برای کمک به سلامت روده و دفع سموم
خیار تازه با خاصیت خنک کننده و آبرسانی بالا مفید برای کلیه ها
میان وعده
سیب یا انگور قرمز هر دو سرشار از آنتی اکسیدان و مناسب برای کاهش استرس اکسیداتیو
یک لیوان چای سبز برای تأمین پلی فنول ها و محافظت از سلول های کبدی
ناهار
برنج قهوه ای به دلیل فیبر بالا از افزایش قند خون جلوگیری کرده و فشار روی کبد را کاهش می دهد
کدو سبز و مرغ بخارپز یک ترکیب سبک کم چرب و کم پتاسیم مناسب برای کلیه ها
سالاد با روغن زیتون که اسیدهای چرب مفید را برای تقویت عملکرد ضدالتهابی فراهم می کند
عصرانه
کفیر حاوی پروبیوتیک هایی برای حمایت از سلامت روده کاهش بار روی کبد
مغز گردو منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان برای محافظت از بافت کلیه
شام
سوپ جو سبک فیبردار و مقوی برای آرامش دستگاه گوارش
کلم بروکلی بخارپز یک سبزی صلیبی با خاصیت سم زدایی کبد
چند قطره لیمو ترش برای افزایش جذب مواد مغذی و تحریک کبد
قبل از خواب
یک لیوان دم نوش قاصدک یا چای بابونه برای کاهش التهاب آرام سازی اعصاب و حمایت از پاکسازی شبانه کبد و کلیه
این الگوی تغذیه ای را می توان به صورت منعطف و متنوع در طول هفته اجرا کرد و در کنار آن نوشیدن آب کافی (حداقل 8 لیوان در روز) فعالیت بدنی منظم و خواب کافی نیز توصیه می شود. استفاده از چنین برنامه ای در درازمدت می تواند عملکرد طبیعی کبد و کلیه ها را تقویت کرده و از ابتلا به بیماری های مزمن پیشگیری کند.
آیا رژیم های پاکسازی یا دتوکس علمی و مؤثر هستند؟
رژیم های دتوکس یا پاکسازی که امروزه در فضای مجازی و تبلیغات تغذیه ای رایج شده اند اغلب بر مصرف آب میوه های خاص اسموتی ها یا حذف کامل غذاهای جامد برای چند روز تأکید دارند. این رژیم ها معمولاً ادعا می کنند که می توانند بدن را از سموم پاک کنند وزن را کاهش دهند یا عملکرد کبد و کلیه را بهبود بخشند. اما واقعیت این است که شواهد علمی قوی و معتبر برای پشتیبانی از اثربخشی این رژیم ها وجود ندارد.
در بسیاری از موارد چنین رژیم هایی می توانند نتیجه معکوس داشته باشند و حتی برای سلامت بدن خطرناک باشند. حذف غذاهای جامد به ویژه منابع پروتئینی و چربی های مفید ممکن است باعث کاهش انرژی تحلیل عضلات و ضعف عمومی شود. همچنین مصرف بیش از حد مایعات بدون توازن الکترولیتی می تواند منجر به اختلالات سدیم و پتاسیم در خون شده و در موارد شدید آسیب به عملکرد قلب و کلیه را به دنبال داشته باشد.
بدن انسان به طور طبیعی مجهز به سیستم های سم زدایی پیشرفته است مانند کبد کلیه ها روده ها و حتی پوست که بدون نیاز به رژیم های افراطی وظیفه پاکسازی را به خوبی انجام می دهند. نکته کلیدی اینجاست که پاکسازی واقعی و مؤثر نه با حذف شدید غذا بلکه با رعایت تغذیه سالم نوشیدن آب کافی مصرف مواد مغذی و داشتن سبک زندگی متعادل در بلندمدت حاصل می شود.
بنابراین به جای پیروی از رژیم های دتوکس کوتاه مدت و غیرعلمی تمرکز روی مصرف میوه ها سبزیجات پروتئین های سالم چربی های مفید فیبر آنتی اکسیدان ها و کاهش مصرف قند و چربی های ناسالم روش بسیار مؤثرتری برای حمایت از عملکرد کبد و کلیه و حفظ سلامت عمومی بدن است.
چه افرادی باید بیشتر به سلامت کبد و کلیه توجه کنند؟
برخی افراد نسبت به دیگران بیشتر در معرض آسیب به کبد و کلیه قرار دارند زیرا یا به صورت ژنتیکی استعداد بیشتری برای ابتلا دارند یا شرایط بدنی و سبک زندگی آن ها فشار بیشتری به این اندام های حیاتی وارد می کند. شناسایی این گروه های پرخطر اهمیت زیادی دارد زیرا پیشگیری زودهنگام و اصلاح عادت های غذایی و دارویی می تواند از پیشرفت آسیب جلوگیری کند و سلامت کلی بدن را حفظ نماید.
گروه هایی که بیشتر در معرض آسیب به کبد و کلیه هستند
افراد دیابتی یا دارای فشار خون بالا
قند خون و فشار خون بالا در بلندمدت به مویرگ های ظریف کلیه آسیب وارد کرده و خطر نارسایی کلیه مزمن را افزایش می دهد. همچنین دیابت کنترل نشده می تواند به بیماری کبد چرب غیرالکلی منجر شود.
افراد با سابقه خانوادگی بیماری های کلیه یا کبد
وجود ژن های مرتبط با بیماری های ارثی مثل پلی کیستیک کلیه یا کبد چرب ژنتیکی احتمال ابتلا را افزایش می دهد. در این موارد باید غربالگری و مراقبت های تغذیه ای با حساسیت بیشتری انجام شود.
کسانی که داروهای متعدد مصرف می کنند
مصرف هم زمان چند دارو به ویژه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مثل ایبوپروفن مسکن ها یا آنتی بیوتیک ها می تواند فشار زیادی بر کبد و کلیه وارد کند. این اندام ها مسئول متابولیسم و دفع این ترکیبات هستند و در صورت مصرف طولانی مدت یا دوز بالا احتمال آسیب سلولی افزایش می یابد.
افراد با سبک زندگی کم تحرک و رژیم پرچرب
بی تحرکی مصرف زیاد چربی های اشباع و قندهای ساده زمینه ساز کبد چرب چاقی شکمی دیابت و فشار خون بالا می شود که همگی در تخریب عملکرد کبد و کلیه نقش دارند. تغییر سبک زندگی در این افراد باید اولویت درمانی باشد.
افراد چاق یا مبتلا به کبد چرب
چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) است که اگر کنترل نشود می تواند به التهاب فیبروز و نهایتاً سیروز منجر شود. همچنین چاقی باعث افزایش بار فیلترسازی کلیه شده و خطر نارسایی کلیه را نیز بالا می برد.
توصیه کلیدی
این افراد باید به هیچ عنوان بدون مشورت پزشک از مکمل های گیاهی یا دارویی استفاده نکنند زیرا برخی از این محصولات ممکن است بار متابولیکی را افزایش دهند یا با داروهای مصرفی آن ها تداخل داشته باشند. انتخاب رژیم غذایی نیز باید متناسب با شرایط بدنی نتایج آزمایشات و وضعیت بیماری طراحی شود و نه بر اساس رژیم های عمومی یا تبلیغاتی.
پیشگیری زودهنگام مشاوره با متخصص و پیروی از یک برنامه پایدار و علمی مهم ترین اقدام برای حفظ سلامت کبد و کلیه در این گروه هاست.
مراقبت از کبد و کلیه با تغذیه هدفمند بهترین سرمایه گذاری برای آینده است
بدن ما توانایی شگفت انگیزی در سم زدایی دارد اما این توانایی نیازمند حمایت است. تغذیه ای سرشار از آنتی اکسیدان فیبر مایعات کافی و مکمل های مورد نیاز می تواند سلامت کبد و کلیه را در بلندمدت حفظ کند. با انتخاب های آگاهانه روزانه می توان از بسیاری بیماری های مزمن جلوگیری کرد.