قانون جدید انحصار وراثت 1404

قانون انحصار وراثت یکی از مهم ترین قوانین در حوزه ارث و انتقال اموال پس از فوت اشخاص است. در سال 1404 تغییرات جدیدی در قانون انحصار وراثت اعمال شده که بسیاری از شهروندان را با سوالات متعددی روبه رو کرده است. در این مقاله به صورت کامل و به روز قانون جدید انحصار وراثت 1404 را بررسی می کنیم و به مهم ترین پرسش ها در این زمینه پاسخ می دهیم.

انحصار وراثت چیست؟

انحصار وراثت به معنای تعیین رسمی و قانونی وراث متوفی و سهم الارث هر یک از آن هاست. این فرآیند از طریق مراجعه به شورای حل اختلاف یا دادگاه و طی مراحل اداری مشخص انجام می شود. بدون صدور گواهی انحصار وراثت وراث قانونی نمی توانند نسبت به اموال متوفی ادعایی داشته باشند.

تغییرات قانون انحصار وراثت در سال 1404

در سال 1404 چند تغییر کلیدی در قانون انحصار وراثت اعمال شده که هدف آن ها تسهیل روند ارث بری شفاف سازی مراحل حقوقی و جلوگیری از بروز تخلفات و کلاهبرداری ها بوده است.

الزام ثبت الکترونیکی درخواست ها

از ابتدای سال 1404 تمامی درخواست های مربوط به انحصار وراثت باید به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه ثنا ثبت شوند. این اقدام با هدف کاهش مراجعات حضوری و تسریع روند اداری انجام شده است.

حذف نیاز به معرفی گواهی دهنده (شاهد)

در گذشته برای صدور گواهی انحصار وراثت لازم بود دو شاهد در دادگاه حاضر شوند و وراث را تأیید کنند. طبق قانون جدید اگر اطلاعات متوفی در سامانه ثبت احوال و پایگاه های رسمی موجود باشد نیازی به شاهد نخواهد بود.

امکان رسیدگی غیرحضوری در برخی پرونده ها

با توجه به استفاده گسترده از سامانه های آنلاین بسیاری از مراحل رسیدگی به درخواست انحصار وراثت به ویژه در موارد بدون اختلاف به صورت غیرحضوری انجام می شود.

کاهش زمان رسیدگی

طبق قانون جدید دادگاه ها و شوراهای حل اختلاف مکلف شده اند که پرونده های انحصار وراثت را حداکثر ظرف 30 روز رسیدگی و نتیجه را اعلام کنند.

مدارک لازم برای دریافت گواهی انحصار وراثت 1404

برای ثبت درخواست انحصار وراثت در سال 1404 متقاضی باید مدارک زیر را به صورت اسکن شده در سامانه بارگذاری کند:

اصل گواهی فوت
کپی شناسنامه و کارت ملی متوفی و وراث
فرم استشهادیه (در صورت نیاز)
رسید پرداخت هزینه دادرسی
گواهی ثبت نام در سامانه ثنا

مدت زمان صدور گواهی انحصار وراثت 1404

در صورتی که مدارک کامل ارائه شود و بین وراث اختلافی نباشد گواهی انحصار وراثت در مدت 15 تا 30 روز کاری صادر می شود. در صورت وجود اختلاف بین وراث مدت زمان رسیدگی ممکن است تا چند ماه افزایش یابد.

انواع انحصار وراثت

طبق قانون انحصار وراثت به دو نوع تقسیم می شود:

انحصار وراثت محدود

برای مواردی که اموال متوفی محدود بوده یا تنها به منظور انتقال حساب بانکی و اموال اندک درخواست شده است.

انحصار وراثت نامحدود

برای مواردی که متوفی دارای املاک سهام یا دارایی های عمده بوده و تقسیم کامل ارث مدنظر است.

نحوه تقسیم ارث طبق قانون جدید 1404

تقسیم ارث در قانون جدید تفاوتی با قبل ندارد اما روش های استعلام و محاسبه سهم الارث آسان تر شده است. سامانه هایی برای محاسبه دقیق سهم الارث به صورت آنلاین راه اندازی شده اند.

سهم الارث بستگان به صورت زیر است:

همسر یک چهارم یا یک هشتم (بسته به وجود فرزند)
فرزندان باقی مانده به صورت مساوی بین پسر و دختر (پسر دو برابر دختر)
پدر و مادر در صورت نبود فرزند یک سوم یا یک ششم
سایر بستگان در صورت نبود طبقات قبلی

آیا مالیات بر ارث حذف شده است؟

خیر قانون مالیات بر ارث همچنان برقرار است. وراث پس از دریافت گواهی انحصار وراثت موظف اند مالیات مربوط به ارث را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند تا بتوانند اموال را به نام خود منتقل کنند. این مالیات بسته به نوع و ارزش اموال متفاوت است.

نکات مهم در قانون جدید انحصار وراثت

صدور گواهی تنها به صورت الکترونیکی
کاهش احتمال جعل و سوء استفاده
امکان اعتراض به گواهی توسط وراث در مهلت قانونی (10 روز)
تسریع در رسیدگی برای پرونده های بدون اختلاف

قانون جدید انحصار وراثت 1404 با هدف شفاف سازی تسهیل فرآیندها و جلوگیری از اطاله دادرسی تدوین شده است. با وجود حذف برخی موانع قدیمی مانند الزام شاهد و ساده سازی فرآیند همچنان رعایت مراحل قانونی ضروری است. پیشنهاد می شود پیش از اقدام به ثبت درخواست از مشاوره کارشناسان حقوقی بهره بگیرید تا فرآیند با دقت و سرعت بیشتری طی شود.