ترکیه

کشور ترکیه (به ترکی استانبولی Türkiye) (Turkey) کشوری استراتژیک است که بخش عمده آن در قاره آسیا و بخشی از آن در اروپا قرار دارد. این کشور با تاریخ پرشکوه فرهنگ غنی منابع طبیعی فراوان و موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد یکی از مهم ترین کشورهای منطقه به شمار می رود. ترکیه به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری و قطب اقتصادی و سیاسی خاورمیانه و بالکان نقش مهمی در تحولات بین المللی ایفا می کند.

موقعیت جغرافیایی ترکیه کجاست؟

ترکیه در غرب آسیا و جنوب شرقی اروپا قرار دارد و از موقعیت ژئوپلتیکی بسیار مهمی برخوردار است. این کشور با 8 کشور مرز زمینی دارد ارمنستان ایران آذربایجان (نخجوان) گرجستان سوریه عراق بلغارستان و یونان. از سمت شمال با دریای سیاه از غرب با دریای اژه و از جنوب با دریای مدیترانه همسایه است.

مساحت ترکیه حدود 783,562 کیلومتر مربع است که آن را به یکی از بزرگ ترین کشورهای منطقه تبدیل می کند. موقعیت آن در تنگه بسفر دریای مرمره و داردانل باعث شده تا دروازه ای طبیعی میان اروپا و آسیا باشد.

جمعیت ترکیه چقدر است؟

بر اساس آخرین آمار سال 2024 جمعیت ترکیه حدود 88 میلیون نفر است. این کشور از نظر جمعیت در میان کشورهای پرجمعیت جهان قرار می گیرد. اکثریت جمعیت در شهرهای بزرگ مانند استانبول آنکارا ازمیر بورسا و آدانا زندگی می کنند.

ترکیه دارای ساختار جمعیتی نسبتاً جوان است. بیش از 24 درصد جمعیت زیر 15 سال دارند. ترکیب قومیتی کشور شامل ترک ها (اکثریت) کردها (بزرگ ترین اقلیت قومی) و سایر اقوام از جمله عرب ها چرکس ها لازها و ارمنی ها است.

پایتخت ترکیه کدام شهر است؟

پایتخت ترکیه شهر آنکارا است. این شهر که در مرکز آناتولی قرار دارد از سال 1923 و پس از تأسیس جمهوری ترکیه توسط مصطفی کمال آتاتورک به عنوان پایتخت رسمی معرفی شد. با وجود آنکه استانبول بزرگ ترین و مهم ترین شهر اقتصادی و فرهنگی ترکیه است آنکارا مرکز سیاسی و اداری کشور به شمار می آید.

زبان رسمی و ادیان در کشور ترکیه

زبان رسمی ترکیه زبان ترکی استانبولی است که بیش از 90 درصد مردم به آن تکلم می کنند. زبان ترکی با الفبای لاتین نوشته می شود و یکی از زبان های اورال-آلتایی محسوب می شود. علاوه بر ترکی زبان هایی مانند کردی عربی و زبان های اقلیت در برخی مناطق صحبت می شوند.

از نظر مذهبی اسلام دین غالب در ترکیه است و حدود 99 درصد جمعیت را شامل می شود. اکثریت مسلمانان اهل سنت هستند اما اقلیت های شیعه علوی علماوی مسیحیان ارتدوکس ارامنه و یهودیان نیز در کشور حضور دارند. ترکیه کشوری سکولار است و دین از حکومت جداست.

ساختار سیاسی ترکیه چگونه است؟

کشور ترکیه یک جمهوری ریاستی است که در آن رئیس جمهور بالاترین مقام اجرایی کشور به شمار می رود. تا پیش از اصلاحات قانون اساسی سال 2017 ترکیه نظام پارلمانی داشت اما با تغییرات صورت گرفته رئیس جمهور هم اکنون هم رئیس کشور و هم رئیس دولت است.

رجب طیب اردوغان از سال 2014 تاکنون رئیس جمهور ترکیه است. قوه قانون گذاری در اختیار مجلس کبیر ملی ترکیه قرار دارد. نظام قضایی مستقل تعریف شده اما در سال های اخیر استقلال آن مورد بحث و انتقاد بوده است.

اقتصاد ترکیه چگونه است؟

اقتصاد ترکیه یکی از اقتصادهای نوظهور جهان به شمار می رود و در جایگاه نوزدهم در میان اقتصادهای بزرگ دنیا قرار دارد. تولید ناخالص داخلی ترکیه در سال 2023 حدود 1.1 تریلیون دلار برآورد شد. اقتصاد این کشور متنوع و ترکیبی از صنایع پیشرفته کشاورزی خدمات و گردشگری است.

صادرات عمده ترکیه شامل خودرو پوشاک محصولات الکترونیکی مصالح ساختمانی و مواد غذایی است. شرکای تجاری اصلی ترکیه شامل آلمان روسیه چین ایتالیا آمریکا و امارات متحده عربی هستند.

صنعت گردشگری در ترکیه

گردشگری ترکیه یکی از مهم ترین منابع درآمدی این کشور محسوب می شود. ترکیه با برخورداری از سواحل زیبای دریای مدیترانه آثار تاریخی متعدد طبیعت بکر و شهرهای فرهنگی هر سال میزبان میلیون ها گردشگر از سراسر دنیاست.

از جمله مقاصد گردشگری محبوب در ترکیه می توان به موارد زیر اشاره کرد

• استانبول شهری تاریخی با آثار امپراتوری های بیزانس و عثمانی.

• کاپادوکیا منطقه ای با خانه های صخره ای و بالن سواری.

• آنتالیا و بدروم سواحل گردشگری معروف در دریای مدیترانه.

• افسوس شهر باستانی رومی.

در سال 2023 بیش از 50 میلیون گردشگر از ترکیه بازدید کردند.

آموزش و سیستم تحصیلی در کشور ترکیه

ترکیه دارای یکی از سیستم های آموزشی گسترده در منطقه است. آموزش ابتدایی و متوسطه رایگان و اجباری است. آموزش عالی در دانشگاه های دولتی و خصوصی ارائه می شود. دانشگاه استانبول دانشگاه فنی خاورمیانه و دانشگاه بوغازیچی از معتبرترین مراکز علمی این کشور هستند.

ترکیه همچنین در برنامه های اراسموس و تبادلات دانشجویی با کشورهای اروپایی شرکت فعال دارد. زبان آموزش در بسیاری از دانشگاه ها ترکی و انگلیسی است.

تاریخ ترکیه از عثمانی تا جمهوری

تاریخ ترکیه پیوندی عمیق با امپراتوری عثمانی دارد. عثمانی ها در قرن 13 میلادی پایه گذاری شدند و تا سال 1922 بر بخش های بزرگی از خاورمیانه شمال آفریقا و اروپا حکومت می کردند.

با سقوط امپراتوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول مصطفی کمال آتاتورک در سال 1923 جمهوری ترکیه را بنیان گذاری کرد. آتاتورک اصلاحات گسترده ای برای مدرن سازی کشور انجام داد از جمله لغو خلافت جایگزینی الفبای عربی با لاتین و جداسازی دین از سیاست.

فرهنگ و هنر در ترکیه

فرهنگ ترکیه ترکیبی غنی از عناصر ترک یونانی عربی ایرانی و بالکانی است. این کشور در زمینه هایی چون موسیقی رقص آشپزی صنایع دستی ادبیات و سینما تنوع بالایی دارد.

• موسیقی ترکی شامل سبک های سنتی (مانند ساز باغلاما) و پاپ مدرن است.

• ادبیات ترکیه از چهره هایی چون یاشار کمال و اورهان پاموک (برنده نوبل ادبیات) تأثیر پذیرفته است.

• سینمای ترکیه در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته و در جشنواره های جهانی حضور پررنگی دارد.

غذاهای معروف ترکیه

آشپزی ترکیه یکی از متنوع ترین و خوش طعم ترین غذاهای منطقه است. ترکیبی از غذاهای مدیترانه ای آسیای مرکزی و عربی در غذاهای ترکی دیده می شود. برخی از محبوب ترین غذاهای ترکی شامل موارد زیر است

• کباب ترکی (Döner)

• بورک

• پیده

• دلمه

• باقلوا

• چای ترکی و قهوه ترک

رسانه و آزادی بیان در ترکیه

رسانه های ترکیه نقش پررنگی در شکل گیری افکار عمومی دارند اما در سال های اخیر وضعیت آزادی بیان و مطبوعات در ترکیه با چالش های جدی مواجه شده است. سازمان های بین المللی ترکیه را یکی از کشورهایی می دانند که بیشترین تعداد روزنامه نگار زندانی را دارد.

با وجود محدودیت ها اینترنت شبکه های اجتماعی و رسانه های آنلاین همچنان نقش مهمی در اطلاع رسانی دارند.

ارتش و جایگاه نظامی ترکیه

کشور ترکیه یکی از اعضای مهم ناتو است و از نظر نظامی جایگاه برجسته ای در منطقه دارد. ارتش ترکیه در مأموریت های بین المللی مانند افغانستان سوریه سومالی و کوزوو مشارکت فعال داشته است.

همچنین این کشور در زمینه تولید تجهیزات نظامی داخلی از جمله پهپادهای نظامی (مانند Bayraktar TB2) و تانک های بومی پیشرفت زیادی داشته است.

روابط خارجی ترکیه

روابط خارجی ترکیه بر مبنای سیاست چندجانبه گرایی و موقعیت ژئوپلتیکی اش بنا شده است. ترکیه عضو سازمان های مهمی چون ناتو گروه 20 (G20) سازمان همکاری اسلامی و شورای اروپا است.

این کشور روابط پیچیده ای با همسایگان خود از جمله یونان سوریه و ارمنستان دارد و در سال های اخیر درگیر تحولات منطقه ای در دریای مدیترانه شرقی لیبی قره باغ و خلیج فارس بوده است.

چالش های ترکیه در قرن 21

در کنار دستاوردها ترکیه با چالش های مهمی روبه روست

• نوسانات اقتصادی و کاهش ارزش لیر

• نرخ بالای تورم (بیش از 50 درصد در سال 2023)

• مهاجرت پناهجویان سوری

• تنش های داخلی و سیاسی

• روابط پرنوسان با اروپا و آمریکا

با این حال ترکیه همچنان یکی از بازیگران کلیدی منطقه ای و جهانی باقی مانده است.

حقایق جالب درباره کشور ترکیه

• استانبول تنها شهری است که در دو قاره واقع شده است.

• قهوه ترک در لیست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است.

• ترکیه دارای بیش از 85,000 مسجد است.

• مقبره مولانا جلال الدین بلخی در قونیه واقع شده است.