مونته نگرو

کشور مونته نگرو یکی از زیباترین کشورهای اروپای جنوب شرقی است که در منطقه بالکان واقع شده است. این کشور با داشتن مناظر طبیعی بکر کوه های سر به فلک کشیده سواحل چشم نواز دریای آدریاتیک و میراث تاریخی غنی به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در اروپا تبدیل شده است. با وجود وسعت و جمعیت نسبتاً کم مونته نگرو در سال های اخیر توانسته جایگاه ویژه ای در نقشه سیاسی فرهنگی و اقتصادی منطقه به دست آورد.

نام این کشور در زبان های اروپایی به معنای “کوهستان سیاه” است که اشاره به جنگل های انبوه و ارتفاعات آن دارد. مونته نگرو در سال 2006 به طور رسمی استقلال خود را از صربستان اعلام کرد و از آن زمان تاکنون به صورت جمهوری مستقل اداره می شود.

موقعیت جغرافیایی کشور مونته نگرو و اهمیت آن در منطقه بالکان

مونته نگرو در بخش جنوب غربی شبه جزیره بالکان و در کرانه های شرقی دریای آدریاتیک واقع شده است. این کشور از شمال با بوسنی و هرزگوین و صربستان از شرق با کوزوو از جنوب با آلبانی و از غرب با دریای آدریاتیک هم مرز است.

مساحت کل مونته نگرو حدود 13,812 کیلومتر مربع است و پایتخت آن شهر پودگوریتسا (Podgorica) می باشد. هرچند که شهر تاریخی «سِتینیه» (Cetinje) نیز از نظر فرهنگی و مذهبی اهمیت زیادی دارد و به عنوان پایتخت سلطنتی سابق شناخته می شود.

موقعیت استراتژیک مونته نگرو در مسیر جاده های بالکان اهمیت ژئوپلیتیکی این کشور را افزایش داده است و همواره مورد توجه قدرت های منطقه ای و جهانی بوده است.

تاریخچه کشور مونته نگرو از پادشاهی مستقل تا جمهوری مدرن

مونته نگرو پیشینه ای طولانی و پرفراز و نشیب دارد. در قرون وسطی این سرزمین بخشی از امپراتوری صربستان بود و سپس به صورت دوک نشین و بعدتر پادشاهی مستقل درآمد. در قرن نوزدهم مونته نگرو به عنوان یکی از معدود کشورهای مستقل بالکان در مقابل امپراتوری عثمانی مقاومت کرد و توانست استقلال خود را حفظ کند.

در سال 1918 این کشور با پادشاهی صرب ها کروات ها و اسلوونیایی ها متحد شد که بعدها به یوگسلاوی تبدیل شد. پس از فروپاشی یوگسلاوی مونته نگرو تا سال 2006 در اتحادیه ای با صربستان باقی ماند. در همه پرسی سال 2006 بیش از 55 درصد مردم به استقلال رأی دادند و از آن زمان مونته نگرو به عنوان یک کشور مستقل شناخته شد.

ساختار سیاسی و حکومتی جمهوری مونته نگرو

مونته نگرو یک جمهوری پارلمانی با نظام دموکراتیک است. رئیس جمهور به عنوان رئیس کشور از طریق رأی مستقیم مردم برای دوره ای پنج ساله انتخاب می شود. نخست وزیر نیز ریاست دولت را برعهده دارد و مسئول اجرای سیاست های داخلی و خارجی است.

پارلمان مونته نگرو 81 کرسی دارد و نمایندگان آن از طریق انتخابات سراسری برگزیده می شوند. در حال حاضر سیاست خارجی مونته نگرو بر مبنای نزدیکی به اتحادیه اروپا و ناتو پایه گذاری شده و در سال 2017 نیز رسماً به عضویت ناتو درآمد.

جمعیت و ترکیب قومی و زبانی در کشور مونته نگرو

طبق آمارهای رسمی سال 2023 جمعیت مونته نگرو حدود 620,000 نفر است. این کشور ترکیبی متنوع از اقوام مختلف را در خود جای داده که شامل مونته نگرویی ها صرب ها بوسنیایی ها آلبانیایی ها کروات ها و اقلیت های دیگر می شود.

زبان رسمی مونته نگرو زبان مونته نگرویی است که بسیار نزدیک به صربی کرواتی و بوسنیایی است. با این حال در بسیاری از مناطق زبان صربی رایج تر است. زبان انگلیسی نیز به ویژه در مناطق گردشگری و در میان جوانان رواج زیادی یافته است.

اقتصاد مونته نگرو؛ از گردشگری تا اصلاحات اقتصادی در مسیر توسعه

اقتصاد مونته نگرو در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته است به ویژه در حوزه گردشگری خدمات و ساخت وساز. از آن جا که منابع طبیعی و صنعت در این کشور محدود است اقتصاد به شدت وابسته به سرمایه گذاری خارجی واردات و درآمدهای حاصل از صنعت توریسم است.

واحد پول این کشور یورو (EUR) است هرچند مونته نگرو عضو رسمی منطقه یورو نیست. دولت مونته نگرو تلاش می کند با اصلاحات مالی مبارزه با فساد و بهبود زیرساخت ها بستر مناسبی برای جذب سرمایه گذاری خارجی فراهم کند. نرخ بیکاری نسبتاً بالا (حدود 15 درصد) یکی از چالش های اصلی اقتصادی است اما روند رو به بهبودی دارد.

گردشگری در مونته نگرو؛ سواحل طبیعت و تاریخ در کنار هم

بدون شک مهم ترین بخش اقتصاد مونته نگرو صنعت گردشگری است. این کشور با سواحل خیره کننده در دریای آدریاتیک شهرهای تاریخی و مناظر کوهستانی جذاب سالانه میزبان میلیون ها گردشگر از اروپا و سایر نقاط جهان است.

شهر «کوتور» (Kotor) که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری است. همچنین شهر «بودوا» (Budva) به عنوان پایتخت گردشگری تابستانی سواحل پرجنب وجوش و زندگی شبانه پویایی دارد. پارک ملی «دورمیتر» (Durmitor) و دریاچه «اسکادار» از دیگر جاذبه های طبیعی برجسته کشور هستند.

پایتخت مونته نگرو؛ شهر پودگوریتسا و نقش آن در سیاست و اقتصاد

پودگوریتسا (Podgorica) بزرگ ترین شهر و پایتخت رسمی مونته نگرو است. این شهر در مرکز کشور واقع شده و مرکز اصلی ادارات دولتی مراکز آموزشی اقتصادی و حمل ونقل است. جمعیت پودگوریتسا حدود 200,000 نفر است و تقریباً یک سوم جمعیت کل کشور را شامل می شود.

پودگوریتسا به رغم گذشته ای تاریخی در دوران کمونیسم بازسازی شد و چهره ای مدرن و اداری به خود گرفت. امروزه این شهر با مراکز خرید بزرگ دانشگاه ها فرودگاه بین المللی و رشد زیرساختی به قلب تپنده کشور تبدیل شده است.

دین فرهنگ و سبک زندگی در کشور مونته نگرو

اکثریت مردم مونته نگرو پیرو مذهب مسیحیت ارتدکس هستند. کلیسای ارتدکس مونته نگرو و کلیسای ارتدکس صربستان هر دو در کشور فعالیت دارند. در مناطق شمالی و جنوبی نیز جمعیت مسلمان قابل توجهی (به ویژه بوسنیایی ها و آلبانیایی ها) زندگی می کنند.

فرهنگ مونته نگرو ترکیبی از سنت های اسلاوی عثمانی و اروپای غربی است. جشنواره های سنتی موسیقی محلی لباس های قومی و غذاهای سنتی مانند “چِواپی” و “پیتزا بالکانی” بخشی از زندگی فرهنگی مردم است. خانواده مهمان نوازی و احترام به بزرگان از ویژگی های اصلی سبک زندگی مردم این کشور است.

زیرساخت های حمل ونقل در مونته نگرو؛ بین کوهستان و دریا

با توجه به موقعیت کوهستانی کشور حمل ونقل زمینی در مونته نگرو گاهی دشوار اما در حال توسعه است. شبکه ای از جاده های اصلی خطوط اتوبوسرانی و قطار شهرهای اصلی را به یکدیگر متصل می کند.

فرودگاه های بین المللی در پودگوریتسا و تیوات (Tivat) امکان پرواز به شهرهای بزرگ اروپایی را فراهم می کنند. همچنین بندر بار (Bar) به عنوان مهم ترین بندر تجاری کشور نقشی کلیدی در واردات و صادرات ایفا می کند.

آموزش و دانشگاه ها در مونته نگرو؛ تمرکز بر اصلاحات و استانداردهای اروپایی

سیستم آموزش در مونته نگرو از سطح ابتدایی تا دانشگاهی به صورت رایگان و اجباری است. زبان آموزش در مدارس دولتی مونته نگرویی است اما در مناطق قومی زبان های محلی نیز تدریس می شوند.

دانشگاه مونته نگرو (University of Montenegro) مهم ترین مرکز آموزش عالی کشور است که رشته های مختلفی را ارائه می دهد. دولت مونته نگرو در راستای عضویت در اتحادیه اروپا در حال هماهنگی برنامه های آموزشی خود با استانداردهای اروپایی است.

مونته نگرو و اتحادیه اروپا در مسیر عضویت رسمی در آینده نزدیک

مونته نگرو در حال حاضر عضو اتحادیه اروپا نیست اما از سال 2010 وضعیت رسمی کشور نامزد عضویت را دارد. مذاکرات عضویت از سال 2012 آغاز شده اند و تا به امروز چندین فصل از مذاکرات به نتیجه رسیده است.

این کشور همچنین عضو ناتو سازمان ملل بانک جهانی و دیگر نهادهای بین المللی است. پیوستن به اتحادیه اروپا یکی از اولویت های اصلی سیاست خارجی مونته نگرو است و دولت تلاش دارد با اجرای اصلاحات حقوقی و اقتصادی مسیر پیوستن را هموار کند.