اریتره

کشور اریتره (Eritrea) کشوری در شمال شرق آفریقا با تاریخچه ای پیچیده تنوع فرهنگی و ساختار سیاسی خاص یکی از کشورهای کم تر شناخته شده است. اما مهم در منطقه شاخ آفریقا است  این کشور با جمعیتی حدود 6 میلیون نفر از نظر جغرافیایی فرهنگی و سیاسی ویژگی های منحصربه فردی دارد که در ادامه به تفصیل بررسی می شود.

جغرافیای اریتره تنوع اقلیمی و موقعیت استراتژیک کشور اریتره

اریتره با مساحت تقریبی 117,600 کیلومتر مربع در شرق آفریقا واقع شده و با کشورهای سودان اتیوپی و جیبوتی هم مرز است. این کشور دارای خط ساحلی به طول 2,234 کیلومتر در امتداد دریای سرخ است که شامل 1,151 کیلومتر در سرزمین اصلی و 1,083 کیلومتر در جزایر دریای سرخ می شود.

این موقعیت جغرافیایی اریتره را به یکی از نقاط استراتژیک در مسیرهای کشتیرانی جهانی تبدیل کرده است.توپوگرافی اریتره شامل مناطق کوهستانی مرکزی با ارتفاعات تا 3,018 متر در کوه آمبا سویرا دشت های ساحلی خشک در شرق و دشت های نیمه خشک در غرب است.

تنوع اقلیمی کشور از مناطق معتدل در ارتفاعات مرکزی تا مناطق گرم و خشک در سواحل و دشت های پایین دست متغیر است. این تنوع اقلیمی باعث شده تا اریتره به عنوان کشوری با چهار فصل در یک روز شناخته شود.

جمعیت و ساختار اجتماعی تنوع قومی و زبانی کشور اریتره

جمعیت حدود 6.3 میلیون نفر برآورد می شود. ترکیب قومی کشور شامل گروه های مختلفی است که بزرگ ترین آن ها تیگرینیا (حدود 50%) و تیگره (حدود 30%) هستند.

سایر گروه های قومی شامل ساهو افار کوناما بیلن نارا و راشایدا هستند. این تنوع قومی با تنوع زبانی همراه است زبان های اصلی شامل تیگرینیا تیگره عربی انگلیسی افار ساهو بیلن کوناما و نارا هستند.

اگرچه قانون اساسی 1997 هیچ زبان رسمی را تعیین نکرده اما تیگرینیا عربی و انگلیسی به عنوان زبان های کاری در کشور مورد استفاده قرار می گیرند.

از نظر دینی دارای دو دین اصلی است مسیحیت و اسلام. مسیحیان شامل ارتدوکس تواحدو کاتولیک و پروتستان هستند و مسلمانان عمدتاً سنی هستند. این تنوع دینی در کنار تنوع قومی و زبانی ساختار اجتماعی پیچیده ای را در اریتره ایجاد کرده است.

تاریخچه سیاسی از استعمار تا استقلال کشور اریتره

این کشور تاریخچه ای پیچیده از استعمار و مبارزات استقلال دارد. در اواخر قرن نوزدهم اریتره به مستعمره ایتالیا تبدیل شد و تا پایان جنگ جهانی دوم تحت کنترل ایتالیا باقی ماند.

پس از جنگ تحت قیمومیت بریتانیا قرار گرفت و در سال 1952 به عنوان یک فدراسیون با اتیوپی متحد شد. این اتحاد در سال 1962 به الحاق کامل اریتره به اتیوپی منجر شد که باعث آغاز جنگ استقلال 30 ساله شد.در سال 1993 پس از برگزاری همه پرسی اریتره به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شد و ایسایاس افورقی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.

از آن زمان تاکنون افورقی به عنوان رئیس جمهور بدون برگزاری انتخابات مجدد در قدرت باقی مانده است. ساختار سیاسی اریتره به شدت متمرکز است و آزادی های سیاسی و مدنی محدود شده اند.

نظام سیاسی و حقوق بشر چالش های داخلی و بین المللی کشور اریتره

اریتره به دلیل ساختار سیاسی متمرکز و محدودیت های شدید در آزادی های سیاسی و مدنی مورد انتقادهای گسترده بین المللی قرار گرفته است.

رئیس جمهور ایسایاس افورقی از زمان استقلال تاکنون بدون برگزاری انتخابات در قدرت باقی مانده و قانون اساسی تصویب شده در سال 1997 هرگز به اجرا درنیامده است. دولت کنترل کامل بر رسانه ها دارد و هیچ رسانه مستقل داخلی وجود ندارد.

سازمان ملل متحد در گزارشی در سال 2016 دولت اریتره را به ارتکاب جنایات علیه بشریت از جمله قتل شکنجه تجاوز و ناپدید شدن های اجباری متهم کرد. این گزارش بر اساس شهادت های 833 اریتره ای تهیه شده و خواستار ارجاع پرونده اریتره به دادگاه کیفری بین المللی شده است.

یکی از مسائل بحث برانگیز در اریتره خدمت نظامی اجباری و نامحدود است که بسیاری از جوانان را وادار به فرار از کشور کرده است. مواردی مانند بازداشت های خودسرانه شکنجه و شرایط سخت زندان ها نیز از دیگر نگرانی های حقوق بشری در اریتره هستند.

نقش زنان در کشور اریتره

زنان در جامعه اریتره از دیرباز نقش پررنگی در تحولات اجتماعی اقتصادی و سیاسی کشور ایفا کرده اند. در جریان جنگ استقلال هزاران زن اریتره ای به عنوان مبارزان چریکی در جبهه های جنگ شرکت داشتند و همین موضوع باعث شد تا پس از استقلال بحث برابری جنسیتی به یکی از اهداف رسمی دولت تبدیل شود.

با این حال فاصله میان اهداف اعلام شده و واقعیت های اجتماعی همچنان محسوس است. زنان در مناطق شهری به نسبت دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی بیشتری دارند اما در مناطق روستایی و سنتی همچنان با موانعی مانند ازدواج زودهنگام دسترسی محدود به آموزش و فقدان استقلال اقتصادی مواجه اند.

دولت تلاش هایی برای ارتقاء موقعیت زنان از طریق مشارکت در آموزش بازار کار و سیاست انجام داده اما نهادینه سازی برابری جنسیتی نیازمند اصلاحات عمیق تر ساختاری و فرهنگی است. با ایجاد فرصت های برابر حمایت از کارآفرینی زنان و گسترش آموزش حقوقی زنان اریتره می توانند به عنوان نیرویی کلیدی در فرآیند توسعه پایدار ایفای نقش کنند.

اقتصاد اریتره کشاورزی منابع طبیعی و چالش های توسعه کشور اریتره

اقتصاد اریتره عمدتاً بر پایه کشاورزی استوار است. حدود 70% نیروی کار در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند و این بخش حدود 20% تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهد. محصولات اصلی کشاورزی شامل سورگوم ارزن جو گندم حبوبات سبزیجات میوه ها کنجد و دامداری است.

دارای منابع طبیعی قابل توجهی از جمله طلا پتاس روی مس نمک و احتمالاً نفت و گاز طبیعی است. با این حال بهره برداری از این منابع به دلیل کمبود سرمایه گذاری تحریم های بین المللی و زیرساخت های ضعیف با چالش هایی مواجه است.

دولت کنترل کامل بر اقتصاد دارد و بخش خصوصی نقش محدودی ایفا می کند. این کنترل شدید همراه با فساد گسترده و کمبود شفافیت مانع از توسعه اقتصادی پایدار شده است.

فرهنگ و جامعه تنوع و همزیستی در کشور اریتره

فرهنگ اریتره بازتابی از تنوع قومی زبانی و دینی کشور است. هر گروه قومی دارای سنت ها لباس ها موسیقی و رقص های خاص خود است. مثلاً موسیقی تیگرینیا با استفاده از سازهای سنتی مانند کرار و وازا شناخته می شود.

غذاها نیز متنوع هستند و معمولاً شامل اینجرا (نوعی نان تخمیری) همراه با خورش های مختلف مانند زیگنی (خورش گوشت تند) هستند. قهوه نوشی نیز بخشی از فرهنگ اجتماعی اریتره است و مراسم قهوه نوشی نقش مهمی در تعاملات اجتماعی دارد.

نظام آموزشی در کشور اریتره بین آرمان و واقعیت

یکی از پایه های اساسی توسعه پایدار در هر کشوری نظام آموزشی آن است. در اریتره دولت از زمان استقلال در سال 1993 تلاش کرده است تا آموزش را به یکی از اولویت های خود تبدیل کند. وزارت آموزش اریتره نظارت بر تمامی سطوح آموزشی از ابتدایی تا دانشگاهی را بر عهده دارد.

نظام آموزش عمومی در این کشور به صورت رایگان و اجباری برای سال های ابتدایی طراحی شده است.ساختار آموزشی شامل 5 سال آموزش ابتدایی 3 سال راهنمایی و 4 سال متوسطه است. با این حال به دلیل کمبود منابع مالی و آموزشی کمبود معلمان ماهر و مشکلات زیرساختی دسترسی کامل به آموزش به ویژه در مناطق دورافتاده با چالش مواجه است.

بسیاری از مدارس فاقد امکانات پایه ای نظیر برق آب آشامیدنی و کتاب های درسی کافی هستند. با این حال در شهرهای بزرگ تر مانند آسمرا سطح آموزشی به مراتب بهتر است

.در حوزه آموزش عالی دانشگاه اریتره (University of Asmara) که قدیمی ترین مؤسسه آموزشی کشور بود در سال 2006 بسته شد و چندین مؤسسه جدید آموزش عالی در سراسر کشور گشایش یافتند.

از جمله آن ها می توان به مؤسسه علوم و فناوری اریتره (EIT) اشاره کرد. این تغییرات با هدف تمرکززدایی از آموزش عالی و گسترش آن در مناطق مختلف کشور صورت گرفت اما همچنان با انتقاداتی درباره کیفیت پایین آموزش مواجه است.

سیاست خارجی کشور اریتره بین انزوا و تعامل محدود

سیاست خارجی اریتره ترکیبی از انزواگرایی و تعاملات محدود منطقه ای است. از زمان استقلال این کشور روابط پرتنشی با بسیاری از همسایگان خود از جمله اتیوپی جیبوتی و سودان داشته است.

جنگ مرزی با اتیوپی که بین سال های 1998 تا 2000 رخ داد یکی از خون بارترین جنگ های پس از جنگ جهانی دوم در آفریقا بود. این جنگ باعث کشته شدن بیش از 70,000 نفر شد و تأثیرات اقتصادی و سیاسی زیادی بر هر دو کشور گذاشت.

در سال 2018 با امضای توافق صلح میان ایسایاس افورقی و نخست وزیر وقت اتیوپی آبی احمد امیدهایی برای باز شدن فضای دیپلماتیک ایجاد شد. با این حال بسیاری از تحلیل گران معتقدند این توافق تنها در حد نمادین باقی مانده و تغییرات اساسی در سیاست خارجی اریتره ایجاد نکرده است.

 عضو سازمان ملل متحد اتحادیه آفریقا و دیگر نهادهای منطقه ای است اما حضور فعالی در بسیاری از آن ها ندارد. روابط این کشور با قدرت های جهانی مانند آمریکا اتحادیه اروپا و چین نیز عمدتاً از منظر استراتژیک و منابع طبیعی محدود به تعاملات اقتصادی یا امنیتی است.

صنعت گردشگری در کشور اریتره پتانسیلی نهفته و توسعه نیافته

اریتره با دارا بودن سواحل بکر در دریای سرخ جزایر زیبای داهلاک شهر تاریخی آسمرا که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و تنوع فرهنگی بالا پتانسیل های فراوانی برای توسعه گردشگری دارد.

با این حال به دلایل مختلف از جمله نبود زیرساخت های کافی محدودیت های ورود گردشگران و شرایط امنیتی این پتانسیل ها به طور کامل مورد استفاده قرار نگرفته اند.شهر آسمرا پایتخت کشور یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری است.

معماری ایتالیایی دهه 1930 خیابان های سنگ فرش شده و کافه هایی با حال و هوای اروپایی جلوه ای خاص به این شهر داده اند.کلیسای جامع آسمرا بازار مرکزی ایستگاه قطار تاریخی و محله های قدیمی مقاصد محبوب گردشگران داخلی و خارجی هستند.

جزایر داهلاک نیز به دلیل سواحل سفید آب های فیروزه ای و تنوع زیستی دریایی به عنوان یکی از بهترین مکان ها برای غواصی در دریای سرخ شناخته می شوند. با توسعه زیرساخت های اقامتی و حمل ونقل این منطقه می تواند به یکی از قطب های گردشگری منطقه شاخ آفریقا تبدیل شود.

زیرساخت های حمل ونقل و انرژی کشور اریتره

زیرساخت های حمل ونقل در اریتره در حال رشد آهسته هستند. سیستم راه آهن اریتره که در دوره استعمار ایتالیا ساخته شده یکی از جاذبه های تاریخی و فنی کشور به شمار می آید.

مسیر آسمرا به مصوعه که از کوهستان های مرتفع به سمت ساحل می رود دارای مناظر چشم نوازی است. این مسیر بازسازی شده و اکنون بخشی از آن به عنوان مسیر توریستی استفاده می شود.جاده های بین شهری به ویژه در مسیر آسمرا به کِرِن و مصوعه در وضعیت مناسبی قرار دارند اما بسیاری از جاده های فرعی و روستایی نیاز به بازسازی و بهسازی دارند.

سیستم حمل ونقل عمومی به شدت محدود است و بیشتر مردم برای جابجایی به استفاده از تاکسی ها و مینی بوس ها متکی هستند.در حوزه انرژی به شدت به سوخت های فسیلی وارداتی وابسته است.

با این حال پروژه های انرژی خورشیدی در سال های اخیر توسعه یافته اند و هدف دولت افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور است. از جمله پروژه های موفق می توان به شبکه های خورشیدی در مناطق دورافتاده اشاره کرد که توانسته اند برق اولیه را برای مدارس و مراکز درمانی فراهم کنند.

آموزش و بهداشت در کشور اریتره

در زمینه آموزش اریتره تلاش هایی برای بهبود سوادآموزی انجام داده است. برنامه های آموزش بزرگسالان باعث افزایش نرخ سواد در میان بزرگسالان شده است. با این حال نرخ حضور در مدارس در مناطق روستایی و در میان دختران هنوز پایین است.

نظام بهداشتی با چالش های متعددی مواجه است. دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق روستایی محدود است و کمبود پزشک و تجهیزات پزشکی وجود دارد. با این حال دولت تلاش هایی برای بهبود زیرساخت های بهداشتی و افزایش دسترسی به خدمات اولیه انجام داده است.

مهاجرت و پناهندگی کشور اریتره

به دلیل محدودیت های سیاسی خدمت نظامی اجباری و شرایط اقتصادی سخت بسیاری از اریتره ای ها کشور را ترک می کنند. سازمان ملل متحد تخمین می زند که صدها هزار اریتره ای در خارج از کشور به عنوان پناهنده زندگی می کنند.

بسیاری از آن ها مسیرهای خطرناکی را برای رسیدن به اروپا طی می کنند و با خطراتی مانند قاچاق انسان و غرق شدن در دریا مواجه هستند.

آینده کشور اریتره

 این کشور، کشوری با تاریخچه ای پیچیده تنوع فرهنگی و چالش های سیاسی و اقتصادی است. در حالی که پتانسیل های قابل توجهی در زمینه منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی دارد محدودیت های سیاسی و حقوق بشری مانع از توسعه پایدار کشور شده اند.

بهبود وضعیت حقوق بشر گسترش آزادی های سیاسی و سرمایه گذاری در زیرساخت های اقتصادی می تواند مسیر توسعه ای روشن تر برای اریتره فراهم کند.