نصرالله رادش (Nasrollah Radesh) یکی از محبوب ترین چهره های طنز و بازیگری ایران است. او با سبک بداهه پردازی و اجرای طبیعی در قاب تلویزیون و سینما شناخته می شود. از تئاتر آغاز کرد و با همکاری های مداوم با مهران مدیری و رامبد جوان در آثار شاخصی مانند «پرواز ۵۷» «ساعت خوش» «باغ مظفر» و «مسافران» در دل مخاطبان نشست.

زندگی نامه نصرالله رادش

نصرالله رادش در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۴۵ در شهر گرم و پرانرژی آبادان متولد شد شهری که در آن زمان به عنوان یکی از قطب های اقتصادی فرهنگی و اجتماعی جنوب کشور شناخته می شد.نصرالله رادش آخرین فرزند خانواده ای هفت نفره است پدر و مادرش اهل بهبهان خوزستان بودند و خودش تا ۱۴ سالگی در آبادان زندگی کرد که پس از آن راه تهران را در پیش گرفتند.

این موقعیت خانوادگی باعث شد از همان کودکی با مفاهیمی چون همدلی مشارکت رقابت خواهر و برادری و نیز نوعی استقلال شخصیتی آشنا شود.دوران کودکی اش در آبادان سپری شد شهری با فضای باز فرهنگ متنوع و مردمانی شاد و صمیمی. تأثیرات این محیط گرم و مردمی در روحیه طنزپرداز و معاشرتی او باقی ماند.

نصرالله رادش در خاطراتش بارها اشاره کرده که فرهنگ آبادانی با روحیه شوخ طبعی لحن طنزآمیز مردم و گرمای زندگی در جمع تأثیر عمیقی در شکل گیری شخصیت و سبک هنری اش داشته است.اما با شروع جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۵۹ زندگی او و خانواده اش به طرز ناگهانی تغییر کرد.

مانند بسیاری از خانواده های جنوب کشور آن ها نیز مجبور شدند خانه و زادگاه خود را ترک کرده و به تهران مهاجرت کنند. مهاجرت برای رادش نوجوان نقطه عطف بزرگی بود. او ناگهان از فضای صمیمی و گرم جنوبی به محیطی کاملاً متفاوت در تهران پرتاب شد.

این تغییر فضا اگرچه سخت و دردناک بود اما بعدها به عنوان بستری برای شناخت فرهنگ های متنوع تر و تجربیات جدید در زندگی و هنر برای او عمل کرد.تحصیلات متوسطه اش را در تهران گذراند و پس از آن وارد فضای هنری شد. علاقه اش به بازیگری باعث شد تا در رشته تئاتر ادامه تحصیل دهد و موفق به اخذ فوق دیپلم تئاتر شود.

دوره ای که نه تنها مهارت های فنی و اجرایی او را تقویت کرد بلکه آشنایی اش با اصول پایه ای بازیگری کارگردانی بداهه پردازی و شناخت متن را نیز رقم زد.نصرالله رادش همیشه از علاقه و احترام عمیقش به تئاتر سخن گفته است. در واقع ریشه های هنری او در صحنه تئاتر شکل گرفت.

همان جا بود که یاد گرفت چطور با احساسات انسانی در لحظه ارتباط برقرار کند نقش را زندگی کند و تماشاگر را از ابتدا تا انتهای اجرا با خود همراه سازد.در کنار تحصیل رادش وارد فعالیت های نمایشی در فرهنگسراها شد. یکی از مراکز اصلی فعالیت او در آن زمان فرهنگسرای نیاوران بود که جزو مراکز مهم و شناخته شده ی هنری در تهران به شمار می رفت.

او در آنجا با گروه های تئاتری مختلف همکاری کرد نمایش هایی روی صحنه برد و تجربیات زیادی به دست آورد. این دوران زمینه ساز اولین مواجهه جدی او با مخاطب شد.با گذشت چند سال نصرالله رادش به تدریج توجه کارگردانان تلویزیونی را به خود جلب کرد.

استعداد خاصش در طنزپردازی نوع بیان متفاوت زبان بدن زنده و توانایی اش در بداهه گویی ویژگی هایی بودند که خیلی زود او را به دنیای تصویر کشاند. نهایتاً در سال ۱۳۷۱ او با نقش کوتاهی در مجموعه ای به کارگردانی هرمز هدایت به طور رسمی وارد عرصه تلویزیون شد.

او در تمام این سال ها به جز بازیگری به مجسمه سازی سفالگری نویسندگی تدریس بازیگری و حتی گویندگی نیز مشغول بوده است. هنرمندی چندوجهی که به دور از هیاهوی رسانه ای زندگی خود را با هنر تنیده و آن را با عشق به مردم و مخاطب ادامه می دهد.

شروع فعالیت هنری نصرالله رادش

رادش از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۰ در فرهنگسرای نیاوران دوره ۲ ساله تئاتر را گذراند و سپس فوق دیپلم تئاتر گرفت. اولین حضور تلویزیونی اش در سال ۱۳۷۱ در سریال «پنچری» به کارگردانی هرمز هدایت بود که به صورت نقش مهمان اجرا شد. در سال ۱۳۷۲ با مجموعه طنز مهران مدیری به نام «پرواز ۵۷» شناخته شد و در سال ۱۳۷۳ با بازی در مجموعه «ساعت خوش» شهرت فراگیر یافت.

آثار مهم نصرالله رادش

نصرالله رادش در طول بیش از سه دهه فعالیت هنری اش در آثار متعددی در تلویزیون سینما تئاتر و شبکه نمایش خانگی حضور داشته است. اگرچه او در پروژه های مختلفی ایفای نقش کرده اما برخی از این آثار به واسطه استقبال گسترده مخاطبان و تأثیرگذاری فرهنگی جایگاه ویژه ای در کارنامه هنری او دارند. در این بخش به معرفی و بررسی مهم ترین و پرطرفدارترین آثار او پرداخته ایم.

پرواز 57 (1372)

برنامه تلویزیونی «پرواز 57» یکی از نخستین همکاری های نصرالله رادش با مهران مدیری بود که آغازگر مسیر جدیدی در طنز تلویزیونی ایران شد. این مجموعه با فرم آیتمی در شرایطی ساخته شد که طنز پس از انقلاب هنوز در مرحله آزمون وخطا قرار داشت.

رادش با ایفای نقش هایی کوتاه ولی تاثیرگذار توانست خود را به عنوان بازیگری با توان بالای بداهه پردازی معرفی کند. شخصیت های مختلفی که او در این مجموعه خلق کرد با آنکه دیالوگ های کمی داشتند اما به خاطر حرکات بدنی لحن کلام و نوع بازی خاصش در ذهن مخاطب ماندگار شدند.

ساعت خوش (1373)

«ساعت خوش» بدون شک یکی از مهم ترین نقاط عطف در کارنامه هنری نصرالله رادش به شمار می رود. این برنامه طنز که از شبکه دو پخش می شد موج جدیدی از طنز اجتماعی را وارد تلویزیون کرد. رادش در این مجموعه با چهره ای متفاوت تیپ های متنوع و بازی های اغراق شده اما باورپذیر به سرعت در میان مخاطبان محبوب شد.

او یکی از ستون های اصلی «ساعت خوش» بود و شخصیت هایی که بازی کرد تا مدت ها در خاطره جمعی مردم باقی ماندند. این مجموعه سکوی پرتاب او به شهرت سراسری شد و همکاری های بعدی اش با مهران مدیری را تثبیت کرد.

زیر آسمان شهر (1380)

نقش آفرینی نصرالله رادش در مجموعه «زیر آسمان شهر» به کارگردانی مهران غفوریان او را به سطح دیگری از محبوبیت رساند. در این سریال که روایتی ساده اما صمیمی از زندگی شهری و آپارتمانی داشت رادش با ایفای نقش یکی از ساکنان آپارتمان بار دیگر توانست توانایی اش در خلق شخصیت های کمدی روزمره را نشان دهد.

شوخی های موقعیت لهجه پردازی و زبان بدن خاص او از جمله ویژگی هایی بود که باعث شد حضورش در این سریال یکی از به یادماندنی ترین بازی های او تلقی شود.

مرد هزارچهره (1387)

«مرد هزارچهره» یکی دیگر از همکاری های موفق نصرالله رادش با مهران مدیری است. این مجموعه طنز انتقادی که در ایام نوروز از شبکه سه سیما پخش شد با استقبال بی نظیری روبه رو شد.

نصرالله رادش در این مجموعه در نقش های مکمل اما کلیدی ظاهر شد و بازی او به اندازه نقش های اصلی مورد توجه قرار گرفت. سبک بازی او در این مجموعه ترکیبی از طنز کلاسیک و شوخی های مدرن بود که برای مخاطب جذابیت خاصی ایجاد کرد.

مسافران (1388)

سریال «مسافران» ساخته رامبد جوان یکی دیگر از آثار طنز موفق دهه ۸۰ است که نصرالله رادش در آن نقش آفرینی داشت. داستان مجموعه درباره چند موجود فضایی بود که به زمین می آیند و دچار دردسرهای فرهنگی می شوند.

رادش با اجرای هنرمندانه نقش یکی از این شخصیت ها توانست تضاد میان دنیای فانتزی و واقع گرایانه را به شکلی خلاقانه در بازی خود نشان دهد. بازی او در این مجموعه به ویژه نزد نوجوانان و جوانان آن زمان بسیار محبوب شد و نشان داد که او در اجرای نقش های غیرمتعارف نیز مهارت دارد.

در حاشیه (1393–1394) و در حاشیه ۲ (1394–1395)

سری مجموعه های «در حاشیه» که بار دیگر همکاری نصرالله رادش با مهران مدیری را به تصویر کشید از جمله سریال هایی بود که با استقبال و نقد همزمان روبه رو شد. این مجموعه با طنز خاص و گاهی گزنده خود نگاهی به فضای بیمارستانی و مدیریتی کشور داشت.

نصرالله رادش با ایفای نقش یکی از کادرهای بیمارستان بار دیگر سبک بازی خاص و اغراق شده اش را به نمایش گذاشت. او در این مجموعه با زبان بدن قوی اجرای دیالوگ های کوتاه اما مؤثر و حضور فیزیکی تأثیرگذار یکی از مهره های مهم طنز مجموعه محسوب می شد.

شوخی کردم…! (1392)

«شوخی کردم…!» یکی از پرهزینه ترین و ساخت یافته ترین تولیدات شبکه نمایش خانگی بود که به صورت آیتمی ساخته شد. نصرالله رادش در این مجموعه در نقش های متفاوت و متعددی ظاهر شد.

انعطاف بالای او در اجرای تیپ های مختلف از معلم و مدیر گرفته تا راننده و پزشک نشان از دامنه وسیع توانایی های بازیگری او داشت. این مجموعه دوباره توانایی او در طنز موقعیت و تیپ سازی را تثبیت کرد و مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.

گنج مظفر (1392)

«گنج مظفر» یکی از مجموعه های پرمخاطب مهران مدیری در شبکه نمایش خانگی بود که با حضور بازیگران اصلی ساعت خوش حال و هوایی نوستالژیک داشت.

نصرالله رادش در این سریال یکی از اعضای اصلی خانواده مظفر بود که با لحنی خونسرد دیالوگ هایی غیرمنتظره و حضور فیزیکی خاصش صحنه های خنده داری خلق کرد. این سریال به خوبی نشان داد که رادش همچنان می تواند با وجود گذر زمان تماشاگر را به خنده وادار کند.

جوکر (فصل ۲) – ۱۴۰۳

در فصل دوم برنامه رقابتی و طنز «جوکر» که با اجرای سیامک انصاری و تهیه کنندگی احسان علیخانی ساخته شد نصرالله رادش یکی از مهمانان اصلی بود.

حضور او در فضایی متفاوت از کارهای قبلی با رویکرد رقابتی و چالشی باعث شد بسیاری از نسل جوان که با آثار قدیمی تر او آشنا نبودند بار دیگر نام او را جست وجو کنند. شوخ طبعی لحظه ای خونسردی در اجرای طنز و توانایی او در خلق موقعیت های خنده دار از ویژگی هایی بود که توجه مخاطبان را به خود جلب کرد.

جوایز و افتخارات نصرالله رادش

نصرالله رادش از جمله بازیگرانی است که با تکیه بر استعداد ذاتی تجربه سال ها فعالیت در تئاتر تلویزیون سینما و رسانه های نوین توانسته جایگاهی خاص در عرصه طنز کشور به دست آورد.

او نه تنها با سبک بازی متفاوت خود در ذهن مردم ماندگار شده بلکه با حضور در پروژه های شاخص و موفق مورد تحسین منتقدان نیز قرار گرفته است. در این بخش به بررسی دقیق جوایز و افتخاراتی می پردازیم که نصرالله رادش در طول فعالیت هنری اش کسب کرده یا در آن ها نامزد شده است.

برنده بهترین بازیگر مرد کمدی برای مجموعه «مسافران» – جشنواره جام جم 2016

یکی از مهم ترین افتخارات نصرالله رادش کسب جایزه بهترین بازیگر مرد کمدی در جشنواره معتبر جام جم برای نقش آفرینی در سریال مسافران به کارگردانی رامبد جوان بود. این مجموعه که در سال 2010 پخش شد و با محوریت موجودات فضایی در زمین طنزی متفاوت ارائه می داد بستر مناسبی برای بازی رادش فراهم کرد.

شخصیت او در این مجموعه یکی از موجودات فضایی ای بود که با رفتارهای ناآگاهانه و ساده دلانه اش لحظاتی خنده دار و درعین حال تأمل برانگیز می آفرید. همین بازی منحصر به فرد باعث شد هیئت داوران جشنواره جام جم در سال 2016 جایزه بهترین بازیگر مرد کمدی را به رادش اهدا کنند جایزه ای که مهر تأییدی بود بر توانایی های کم نظیر او در حوزه طنز موقعیت و بداهه پردازی.

نامزد بهترین بازیگر مرد کمدی برای «باغ مظفر» – جشنواره جام جم 2007

در سال 2007 نصرالله رادش به واسطه حضور در مجموعه باغ مظفر ساخته مهران مدیری در فهرست نامزدهای بهترین بازیگر مرد کمدی جشنواره جام جم قرار گرفت. باغ مظفر یکی از مجموعه های شاخص طنز دهه 80 بود که ترکیبی از طنز اجتماعی شخصیت پردازی قوی و روابط خانوادگی را به تصویر می کشید.

رادش در این اثر نقش شخصیتی ساده دل و ساکت را بازی می کرد که در عین سکوت با زبان بدن نگاه ها و واکنش های غیرکلامی اش لحظاتی بکر و بامزه خلق می کرد. اگرچه او در آن سال موفق به کسب جایزه نشد اما حضور در فهرست نهایی داوران جایگاه هنری اش را در میان بزرگان طنز ایران تثبیت کرد.

نامزد بهترین بازیگر مرد کمدی برای «زیر آسمان شهر» – جشنواره جام جم 2002

نقش آفرینی نصرالله رادش در سریال ماندگار زیر آسمان شهر به کارگردانی مهران غفوریان یکی از نقاط عطف کارنامه هنری او بود. این سریال که در اوایل دهه 80 به عنوان یکی از پرمخاطب ترین سریال های طنز تلویزیون شناخته می شد نقش رادش را در قالب یکی از ساکنان ساختمان آپارتمانی نشان می داد که با رفتارهای عجیب و خنده دار خود رنگ طنز داستان را عمیق تر می کرد.

همین نقش موجب شد تا او در جشنواره جام جم سال 2002 در کنار چهره هایی مانند حمید لولایی و رضا شفیعی جم در میان نامزدهای بهترین بازیگر مرد کمدی قرار گیرد. این انتخاب اولین حضور رسمی او در سطح جشنواره ای بود و مسیر افتخارات بعدی اش را هموار کرد.

حضور در جشنواره بین المللی فیلم تلویزیونی مسکو برای «باغ مظفر»

از دیگر افتخارات مهم نصرالله رادش می توان به حضور بین المللی او در جشنواره فیلم تلویزیونی مسکو اشاره کرد. سریال «باغ مظفر» که در ایران مورد استقبال بسیار قرار گرفت توانست در سطح بین المللی نیز توجه کارشناسان و مخاطبان را به خود جلب کند.

این مجموعه طنز با ساختاری حرفه ای و شخصیت پردازی قدرتمند در جشنواره مسکو به نمایش درآمد و نصرالله رادش یکی از اعضای کلیدی بازیگری آن بود. اگرچه این جشنواره در زمینه جوایز تمرکز بیشتری بر کارگردانی و فیلمنامه داشت اما حضور یک سریال طنز ایرانی در چنین سطحی افتخاری برای تمام عوامل آن به شمار می رفت و به ویژه برای رادش جایگاهش را در میان بازیگران مطرح تثبیت کرد.

حضور در فیلم کوتاه بین المللی «Siah Sang» و راهیابی به دوره دوم Oscar‑qualify

در سال های اخیر نصرالله رادش با بازی در فیلم کوتاه Siah Sang به کارگردانی سامان لطفیان پا به عرصه ای متفاوت و جهانی گذاشت. این فیلم کوتاه موفق شد وارد فهرست فیلم هایی شود که به دوره دوم واجد شرایط بودن برای اسکار (Oscar-qualify) راه می یابند.

این اتفاق نه تنها برای کارگردان جوان اثر بلکه برای بازیگران آن از جمله رادش موفقیتی مهم تلقی می شود. حضور در پروژه ای که در مسیر رقابت های جهانی قرار دارد نشان دهنده آن است که رادش علاوه بر طنز و آثار بومی قابلیت ایفای نقش در قالب های متفاوت تر و حتی در آثار بین المللی را نیز داراست.

اگرچه این پروژه هنوز در مرحله معرفی نهایی به آکادمی اسکار قرار نگرفته اما چنین موفقیتی برای هر بازیگری قابل توجه است.

دیگر افتخارات و حضورهای تأثیرگذار

نصرالله رادش علاوه بر جوایز رسمی همواره مورد تحسین مردم و رسانه ها بوده است. اجرای چندین برنامه زنده حضور مداوم در آثار نوروزی و مناسبتی دعوت به جشن های تلویزیونی و داوری در برنامه های استعدادیابی بخشی از افتخارات غیررسمی او به شمار می رود.

همچنین در سال های اخیر بارها در جشنواره های دانشجویی و استانی به عنوان مهمان ویژه حضور داشته و با جوانان علاقمند به بازیگری تعامل کرده است. او اغلب به عنوان نمادی از بازیگرانی معرفی می شود که بدون حاشیه تنها با اتکا به توانایی بازیگری و ارتباط انسانی مسیر موفقیت خود را طی کرده اند.

سبک بازیگری نصرالله رادش

سبک بازیگری رادش تلفیقی از بداهه پردازی جابجایی سریع میان حالات گوناگون تکیه بر زبان بدن و بیان ملموس است. در ساخت صورتک های سفال نمای بداهه او نیز همین خصلت دیده می شود صورتک هایی که «بدون مدل و استخراج ذهنی» خلق می شوند و احساس را منتقل می کنند.

راز محبوبیتش این است که در نقش پردازی عجله نمی کند شخصیت را با دقت بازآفرینی کرده و بیننده را مهمان لحظه های ساده تر و قابل لمس می کند.

ساخت صورتک هنر دیگر نصرالله رادش فراتر از بازیگری

نصرالله رادش تنها به عنوان یک بازیگر شناخته نمی شود بلکه بخشی از هویت هنری او در قالب آفرینش های تجسمی و به طور خاص ساخت صورتک ها شکل گرفته است.

او از دوران جوانی و به ویژه در زمان دانشجویی علاقه ی ویژه ای به ساخت صورتک و ماسک های نمایشی پیدا کرد علاقه ای که نه تنها به صورت مقطعی باقی نماند بلکه به مرور زمان به یکی از بخش های مهم فعالیت هنری اش تبدیل شد.رادش کار ساخت صورتک را با امکانات بسیار ابتدایی آغاز کرد.

نخستین ماده ای که برای خلق این آثار به کار گرفت خمیر نان بربری بود ماده ای ارزان در دسترس و انعطاف پذیر که با آن توانست فرم های اولیه و پایه ای از چهره ها و ماسک ها را طراحی کند. استفاده از نان علاوه بر ویژگی فنی نشان دهنده نگاه خلاقانه و خاص او به جهان پیرامونش بود. در واقع او تلاش می کرد با کم ترین امکانات بیش ترین بیان هنری را داشته باشد.

پس از آن او به مرور سراغ مواد دیگر رفت خمیر بازی خمیر گل چینی و ترکیب های دیگر که امکانات بیشتری برای پرداخت جزئیات و تثبیت شکل نهایی فراهم می کردند. این صورتک ها نه تنها ابزار تمرین برای بازیگری بودند بلکه تبدیل به بازتابی از جهان ذهنی شوخ طبعی ذاتی و نگاه نقادانه رادش نسبت به جامعه انسان ها و روابط شد.

او در گفت وگوهای مختلف اشاره کرده که صورتک ها را «زبان بی کلام» می داند راهی برای بیان احساسات و موقعیت هایی که گاه در قالب کلمات قابل انتقال نیستند.در مجموع صورتک سازی برای نصرالله رادش یک بازوی مکمل در آفرینش هنری اش محسوب می شود پلی میان دنیای طنز تئاتر بداهه گویی و تصویرسازی ذهنی.

این وجه کمترشناخته شده از شخصیت او لایه ای دیگر از عمق و تنوع استعدادهایش را نشان می دهد و تأکیدی است بر اینکه رادش نه فقط یک بازیگر تلویزیونی بلکه یک هنرمند چندوجهی و خلاق در عرصه های گوناگون است.

زندگی شخصی نصرالله رادش

نصرالله رادش دو بار ازدواج کرده و از ازدواج اولش یک پسر به نام Paryam دارد. پسرش علاقه مند به فوتبال است و دنبال کننده موسیقی زبان انگلیسی و شنا.

همسر دوم او Arezou Mahmoud است رابطه آن دو در مراسمی ساده آغاز شد و آرزو سابقاً ازدواج کرده بود و بعداً با رادش وصلت کرد.او در مصاحبه هایی اشاره کرده که پس از ازدواج اول دوران سختی را پشت سر گذاشته و خود را شکننده و احساسی می داند ویژگی ای که مانع بازگشت سریع به بازیگری شد.

در کنار بازیگری نصرالله رادش به مجسمه سازی با گل و سفال علاقه مند است. او در دانشجویی با تکه خمیر نان صورتک خلق می کرد و اکنون نیز با خمیر چینی یا گل سفال آثاری را می سازد که به نزدیکان هدیه می دهد.

نصرالله رادش با سبک منحصربه فرد صمیمیت قابل لمس و تمرکز بر نقش های کمدی و تلویزیونی جایگاه ویژه ای در دل مخاطبان ایران یافته است. از آبادان تا تهران و از تئاتر تا حضور در جشنواره های داخلی و بین المللی مسیر او سرشار از فراز و نشیب بوده و امروز یکی از باارزش ترین سرمایه های فرهنگی و کمدی کشور است.