دانشگاه زابل

در سال های اخیر دانشگاه زابل با توسعه زیرساخت ها افزایش دانشکده ها و گسترش فعالیت های پژوهشی به یکی از دانشگاه های مؤثر در توسعه منطقه تبدیل شده است. نقش این دانشگاه در تربیت نیروی متخصص توانمندسازی بومیان منطقه و اجرای پروژه های ملی باعث شده که اهمیت آن فراتر از یک دانشگاه منطقه ای باشد.

رتبه علمی دانشگاه زابل در ایران و جهان تحلیل آخرین آمار معتبر

براساس آخرین داده های پایگاه ISC در سال 2024 دانشگاه زابل در میان دانشگاه های دولتی کشور حائز رتبه حدود +60 شده است. این رتبه با توجه به پژوهش های شاخص دانشگاه در حوزه محیط زیست علوم دامی و کشاورزی قابل قبول ارزیابی می شود.

در رتبه بندی های بین المللی دانشگاه زابل در لیست Times Higher Education 2023 در گروه دانشگاه های نوظهور قرار گرفت و در برخی رشته ها مانند علوم کشاورزی شاخص استنادی مناسبی ثبت کرده است. با توجه به روند رشد تولید مقالات علمی و توسعه همکاری های بین المللی انتظار می رود جایگاه دانشگاه در سال های آینده ارتقا پیدا کند.

رشته های تحصیلی دانشگاه زابل تنوع دانشکده ها و گروه های آموزشی

دانشگاه زابل هم اکنون دارای بیش از 10 دانشکده فعال است که شامل رشته های متنوع در مقاطع کارشناسی کارشناسی ارشد و دکتری می شود. مهم ترین دانشکده ها عبارت اند از

• دانشکده کشاورزی
• دانشکده منابع طبیعی
• دانشکده علوم پایه
• دانشکده هنر و معماری
• دانشکده مهندسی
• دانشکده ادبیات و علوم انسانی
• دانشکده مدیریت و حسابداری
• دانشکده دامپزشکی

رشته های پرتقاضای دانشگاه شامل مهندسی عمران مهندسی کامپیوتر زیست شناسی مهندسی محیط زیست حسابداری معماری دامپزشکی و رشته های کشاورزی است. در مقطع ارشد و دکتری تمرکز بر رشته های پژوهش محور مثل بیوتکنولوژی آبخیزداری علوم جانوری منابع طبیعی و ترویج کشاورزی است.

ظرفیت پذیرش و تعداد ورودی های سالانه دانشگاه زابل

براساس دفترچه سازمان سنجش 2024 ظرفیت پذیرش دانشگاه زابل در مقطع کارشناسی بین 1800 تا 2200 دانشجو در سال متغیر است. در مقطع ارشد نیز حدود 700 دانشجو و در دکتری حدود 120 نفر پذیرش می شوند.

این ظرفیت با توجه به تعداد اعضای هیئت علمی و امکان استفاده از رشته های مهارتی در برخی دانشکده ها متناسب سازی شده است. دانشگاه طی سال های آینده قرار است رشته های جدیدی در حوزه فناوری اطلاعات (IT) اقتصاد دیجیتال و مدیریت منابع آب اضافه کند.

اساتید برجسته و چهره های علمی مطرح دانشگاه زابل

دانشگاه زابل دارای بیش از 300 عضو هیئت علمی است که بخشی از آنان در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی شناخته شده اند. تعدادی از اساتید شاخص عبارت اند از

• دکتر کامبیز بهرامی متخصص منابع طبیعی و از پژوهشگران مطرح تالاب هامون
• دکتر مریم سیستانی استاد زیست شناسی مولکولی با چندین مقاله ISI پراستناد
• دکتر امیرحسین رخشانی استاد مهندسی عمران و مدیر چند پروژه ملی در حوزه آب
• دکتر حسن رستمی استاد اقتصاد کشاورزی و مؤلف چند کتاب دانشگاهی

این اساتید نه تنها در دانشگاه بلکه در سطح ملی در حوزه پژوهش و توسعه پایدار نقش فعالی دارند.

وضعیت خوابگاه ها و امکانات رفاهی دانشجویان در دانشگاه زابل

دانشگاه زابل چندین خوابگاه دخترانه و پسرانه با ظرفیت مجموع 3500 نفر دارد. خوابگاه ها از نوع دولتی و خودگردان هستند و نزدیک به دانشکده ها قرار دارند. اتاق ها به صورت 4 تا 6 نفره هستند و امکاناتی مانند سالن مطالعه اینترنت آشپزخانه عمومی و سرویس رفت وبرگشت ارائه می شود.

در کنار خوابگاه ها امکانات رفاهی از جمله مرکز سلامت سالن ورزشی زمین چمن سلف سرویس بوفه های دانشجویی و مرکز مشاوره فعال است. در سال 2023 طرح ارتقای خوابگاه ها آغاز شد تا استانداردهای رفاهی به سطح ملی نزدیک تر شود.

جمعیت دانشجویی دانشگاه زابل توزیع بر اساس مقطع و دانشکده

تعداد کل دانشجویان دانشگاه زابل در سال 2024 حدود 12,000 نفر است. از این تعداد تقریباً

• 8,500 نفر کارشناسی
• 2,800 نفر کارشناسی ارشد
• 700 نفر دکتری

دانشکده کشاورزی و دامپزشکی بیشترین تعداد دانشجو را دارند و دانشکده معماری و منابع طبیعی نیز روند افزایشی در جذب دانشجو دارند.

شرایط و شیوه های پذیرش در دانشگاه زابل از کنکور تا پذیرش بدون آزمون

پذیرش در دانشگاه زابل از طریق کنکور سراسری است اما در سال های اخیر پذیرش بدون آزمون نیز برای استعدادهای درخشان ایجاد شده است. شرایط کلی ورود شامل

• داشتن مدرک دیپلم و پیش دانشگاهی یا معادل آن
• کسب رتبه لازم در کنکور (در رشته های پرطرفدار رقابت بالاتر است)
• داشتن حداقل معدل برای برخی رشته های بدون آزمون
• ارائه مدارک هویتی و آموزشی کامل در زمان ثبت نام

دانشگاه برای رشته های دارای نیاز منطقه ای سهمیه بومی نیز در نظر می گیرد.

امکانات آموزشی پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه زابل

امکانات علمی دانشگاه شامل آزمایشگاه های پیشرفته در حوزه آب خاک ژنتیک کشاورزی و محیط زیست است. پردیس اصلی دارای کتابخانه مرکزی با بیش از 120,000 جلد کتاب و دسترسی به پایگاه های علمی بین المللی است.

در سال های اخیر چند مرکز مهم پژوهشی ایجاد شده است

• مرکز تحقیقات تالاب هامون
• مرکز تحقیقات انرژی های نو
• مرکز رشد و نوآوری دانشگاه زابل
• آزمایشگاه جامع ژنتیک و زیست مولکولی

وجود این مراکز دانشگاه را به قطب پژوهش های محیط زیستی شرق کشور تبدیل کرده است.

موقعیت جغرافیایی و آدرس دقیق دانشگاه زابل دسترسی و مسیرها

پردیس اصلی دانشگاه زابل در شمال شهر زابل و در مسیر جاده زابل – زاهدان واقع شده است. آدرس دقیق استان سیستان و بلوچستان شهر زابل بلوار دانشگاه پردیس مرکزی دانشگاه زابل.

دانشگاه به دلیل نزدیکی به مرز افغانستان موقعیت ژئوپلیتیکی مهمی دارد و نقش ویژه ای در توسعه منطقه سیستان ایفا می کند.

نکات مثبت و چالش های دانشگاه زابل از نگاه دانشجویان و کارشناسان

نکات مثبت

• اساتید متخصص و پژوهش محور
• هزینه های پایین زندگی دانشجویی
• توسعه امکانات پژوهشی در محیط زیست و کشاورزی
• محیط آرام و مناسب برای مطالعه

چالش ها

• فاصله جغرافیایی نسبت به مراکز دانشگاهی مرکزی کشور
• شرایط اقلیمی گرم و بادهای موسمی منطقه
• محدودیت امکانات رفاهی نسبت به دانشگاه های بزرگ تر
• عدم وجود رشته های بسیار جدید در برخی دانشکده ها (در دست توسعه)

ویژگی های خاص و مزیت های رقابتی دانشگاه زابل

یکی از برجسته ترین ویژگی های دانشگاه زابل تمرکز آن بر دانش محیط زیست منابع طبیعی و تالاب هامون است. این دانشگاه تنها مرکزی است که چنین حجم پژوهشی وسیعی روی اکوسیستم هامون دارد.

مزیت ها شامل

• موقعیت استراتژیک برای مطالعات مرزی
• ظرفیت های گسترده کشاورزی و دامپروری
• فرصت های پژوهشی فراوان برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی
• همکاری با سازمان های ملی در پروژه های محیط زیستی

Timeline رخدادهای مهم در تاریخ دانشگاه زابل

اظهارنظر مسئولان واکنش ها و مصاحبه های مرتبط با دانشگاه زابل

• رئیس دانشگاه (2024) «هدف ما تبدیل دانشگاه زابل به قطب علمی شرق کشور و پیشرو در پژوهش های محیط زیستی است.»
• معاون پژوهشی «تا سال 2025 حداقل 5 پروژه ملی جدید در حوزه تالاب هامون اجرا خواهد شد.»
• یکی از نمایندگان استان «دانشگاه زابل موتور محرک توسعه علمی سیستان است.»

سوالات متداول درباره دانشگاه زابل

1. آیا دانشگاه زابل رتبه قابل قبولی در ایران دارد؟

بله. بر اساس آخرین رتبه بندی ISC 2024 این دانشگاه در میان حدود 100 دانشگاه رتبه +60 را کسب کرده است.

2. ظرفیت پذیرش سالانه دانشگاه زابل چقدر است؟

سالانه حدود 1800 تا 2200 دانشجو در مقطع کارشناسی و حدود 700 دانشجو در مقطع ارشد پذیرش می شوند.

3. آیا رشته های جدید در دانشگاه زابل ارائه می شود؟

بله. دانشگاه در حال برنامه ریزی برای اضافه کردن رشته هایی مثل IT اقتصاد دیجیتال و علوم داده است.

4. شرایط ورود بدون آزمون چگونه است؟

پذیرش بدون آزمون مخصوص استعدادهای درخشان با معدل بالا و سوابق پژوهشی معتبر است.

5. امکانات خوابگاهی دانشگاه زابل در چه سطحی است؟

خوابگاه ها دولتی و خودگردان هستند و ظرفیت حدود 3500 نفر دارند.

6. آیا دانشگاه زابل برای تحصیلات تکمیلی مناسب است؟

بله. با داشتن مراکز پژوهشی متعدد مخصوصاً در حوزه محیط زیست یکی از گزینه های مناسب برای پژوهشگران است.

7. دانشگاه زابل چه مزیتی نسبت به دیگر دانشگاه های منطقه دارد؟

تمرکز پژوهشی بر تالاب هامون امکانات منابع طبیعی و تعداد بالای اعضای هیئت علمی بومی و متخصص.