درمان سریع آبریزش بینی و آلرژی فصلی

درمان سریع آبریزش بینی و آلرژی فصلی

آبریزش بینی و آلرژی فصلی از جمله مشکلات رایج در فصل بهار و پاییز هستند که می توانند فعالیت روزمره افراد را مختل کنند. عطسه های مکرر خارش چشم گرفتگی بینی و خستگی از علائم شایع این وضعیت اند. خوشبختانه با درمان های سریع دارویی و خانگی می توان علائم را کنترل و کیفیت زندگی را حفظ کرد.

آبریزش بینی و آلرژی فصلی دقیقاً چیست و چرا در برخی افراد شدیدتر بروز می کند؟

آبریزش بینی و آلرژی فصلی که در پزشکی به آن رینیت آلرژیک گفته می شود در واقع نوعی واکنش بیش فعال سیستم ایمنی بدن به موادی است که در حالت عادی خطرناک نیستند. موادی مانند گرده گیاهان ذرات گرد و غبار قارچ ها شوره یا موی حیوانات از جمله آلرژن هایی هستند که در فصل بهار پاییز یا حتی به طور دائمی می توانند باعث تحریک بینی و راه های تنفسی فوقانی شوند.

وقتی این مواد وارد حفره بینی می شوند بدن برخی افراد به اشتباه آن ها را به عنوان تهدید تلقی می کند و برای دفاع ماده ای به نام هیستامین آزاد می شود. ترشح هیستامین باعث التهاب و تحریک مخاط بینی شده و در نتیجه علائمی مانند عطسه های مکرر آبریزش شفاف خارش در بینی یا گلو و گرفتگی تنفسی ایجاد می شود.

شدت این واکنش در همه افراد یکسان نیست. در کسانی که زمینه ژنتیکی دارند یا سابقه خانوادگی آلرژی وجود دارد احتمال بروز رینیت آلرژیک بیشتر است. همچنین افرادی که به طور مکرر با مواد حساسیت زا تماس دارند مثلاً کار در فضای سبز خانه های پرگردوغبار یا نگهداری از حیوانات خانگی معمولاً واکنش های شدیدتری نشان می دهند.

از سوی دیگر وجود بیماری های زمینه ای مانند آسم سینوزیت مزمن یا پولیپ بینی می تواند باعث تشدید واکنش های آلرژیک شده و کنترل آن ها را دشوارتر کند. در این موارد آلرژی فصلی ممکن است از یک ناراحتی ساده فراتر رود و عملکرد روزمره فرد را مختل کند.

علائم اصلی آلرژی فصلی و آبریزش بینی که نباید نادیده گرفته شوند

اگر در یک فصل مشخص از سال—مثلاً بهار یا پاییز—با عطسه های مکرر آبریزش بینی یا خارش چشم ها روبه رو می شوید احتمال دارد که دچار آلرژی فصلی (رینیت آلرژیک) باشید. این نوع آلرژی به دلیل واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد حساسیت زایی مانند گرده گیاهان گرد و غبار یا موی حیوانات ایجاد می شود.

شایع ترین علائم آلرژی فصلی عبارت اند از

• آبریزش بینی با ترشحات شفاف و بی رنگ که اغلب با احساس خارش همراه است.

• عطسه های پیاپی که ممکن است پشت سر هم و چندین بار در دقیقه اتفاق بیفتند.

• خارش شدید در چشم ها بینی گلو یا حتی سقف دهان که گاهی تحمل ناپذیر می شود.

• قرمزی آبریزش و سوزش چشم ها که معمولاً همراه با احساس سنگینی پلک است.

• گرفتگی بینی و تنفس از راه دهان که به ویژه هنگام خواب آزاردهنده خواهد بود.

• سردردهای سینوسی یا احساس فشار در پیشانی و اطراف چشم ها

• خستگی مداوم و کاهش تمرکز که به دلیل درگیری دائمی بدن با واکنش آلرژیک به وجود می آید.

در مواردی که آلرژی شدیدتر است یا مدت طولانی تری ادامه دارد ممکن است علائم تنفسی عمقی تری ظاهر شود از جمله

• سرفه خشک یا تحریک شونده به ویژه هنگام شب یا در هوای سرد

• خس خس سینه یا صدای سوت هنگام نفس کشیدن

• و در برخی افراد مستعد حملات آسم یا تنگی نفس ناگهانی

اگر چنین علائمی را تجربه می کنید به ویژه در صورت تکرار سالانه آن در زمان مشخص لازم است با پزشک مشورت کرده و درمان مناسب آلرژی را آغاز کنید تا از پیشرفت آن به مشکلات تنفسی جدی تر جلوگیری شود.

درمان سریع آبریزش بینی با داروهای آنتی هیستامین نسل دوم بدون خواب آلودگی

آنتی هیستامین ها مهم ترین داروها برای کنترل سریع علائم آلرژی هستند. نسل اول این داروها مثل دیفن هیدرامین باعث خواب آلودگی شدید می شدند اما نسل دوم بسیار مؤثرتر و کم عارضه ترند.

نمونه هایی از آنتی هیستامین نسل دوم

• لوراتادین (Loratadine) با دوز معمول ۱۰ میلی گرم در روز

• سیتریزین (Cetirizine) با دوز ۵ تا ۱۰ میلی گرم

• فکسوفنادین (Fexofenadine) دوز ۱۲۰ تا ۱۸۰ میلی گرم

• لووستریزین (Levocetirizine) با دوز ۵ میلی گرم

این داروها طی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه شروع به اثر کرده و بیشتر علائم مثل عطسه آبریزش خارش و قرمزی چشم را کاهش می دهند.

نکته مهم این داروها باید هر روز در یک ساعت مشخص مصرف شوند حتی اگر علائم فروکش کرده باشند چون نقش پیشگیرانه هم دارند.

 

⸻

 

اسپری بینی کورتونی قوی ترین خط دفاعی در درمان آبریزش مزمن و آلرژی بینی

اگر آلرژی شما مزمن است یا داروهای خوراکی کافی نیستند اسپری های کورتونی بهترین گزینه درمانی هستند. این داروها التهاب مخاط بینی را به طور مستقیم مهار می کنند و اثر فوق العاده ای در کنترل علائم دارند.

انواع مؤثر اسپری کورتونی

• فلوتیکازون (Fluticasone) با نام تجاری Flonase یا Avamys

• بکلومتازون (Beclomethasone)

• مومتازون (Mometasone)

• بودزوناید (Budesonide)

روش استفاده صحیح

• بینی را با سرم شست وشو دهید.

• اسپری را در هر سوراخ بینی یک بار پاف کنید.

• سر را کمی خم کنید تا دارو به دیواره داخلی بینی برسد.

• تا ۱۵ دقیقه پس از مصرف از فین کردن خودداری کنید.

توجه این اسپری ها برای درمان آنی نیستند و باید حداقل ۳ تا ۵ روز استفاده شوند تا اثر کامل ظاهر شود.

 

⸻

 

قطره یا اسپری دکونژستانت برای کاهش فوری گرفتگی و آبریزش بینی

اگر گرفتگی بینی شدید دارید و نمی توانید نفس بکشید دکونژستانت ها (ضداحتقان ها) مثل اسپری های نفازولین (Naphazoline) یا اکسی متازولین (Oxymetazoline) می توانند در عرض چند دقیقه بینی را باز کنند.

اما هشدار مهم

• این داروها نباید بیش از ۳ روز متوالی استفاده شوند چون منجر به وابستگی دارویی و احتقان برگشتی می شوند.

• بهتر است فقط در موارد اضطراری یا برای شروع خواب استفاده شوند.

نسخه خوراکی

قرص هایی مثل پسودوافدرین (Pseudoephedrine) نیز به کاهش احتقان کمک می کنند اما ممکن است باعث افزایش ضربان قلب یا بی خوابی شوند بنابراین با احتیاط مصرف شوند.

 

⸻

 

درمان خانگی آبریزش بینی و آلرژی فصلی با شست وشوی بینی با سرم یا آب نمک

شست وشوی بینی با سرم سالین یکی از بهترین روش های طبیعی برای کاهش علائم آلرژی و پاک سازی مخاط تحریک شده است. این روش باعث کاهش تماس آلرژن ها با مخاط بینی و کاهش التهاب می شود.

روش انجام شست وشو

• از سرم های آماده یا آب نمک خانگی (۱ قاشق چای خوری نمک در ۱ لیوان آب جوشیده و سردشده) استفاده کنید.

• محلول را با استفاده از سرنگ بدون سوزن یا وسیله نتی پات به یک سوراخ بینی وارد کرده و از سوراخ دیگر خارج کنید.

• روزانه ۲ تا ۳ بار این کار را تکرار کنید به ویژه پس از بیرون رفتن از خانه.

فواید

• کاهش فوری احتقان

• کاهش نیاز به دارو

• کمک به جذب بهتر اسپری های دارویی

 

⸻

 

مکمل هایی مثل ویتامین C کوئرستین و روی چطور به کاهش حساسیت کمک می کنند؟

بعضی از مکمل های طبیعی می توانند در کنار داروهای رایج شدت علائم آلرژی را کاهش دهند

1. ویتامین C

یک آنتی اکسیدان قوی و ضد التهاب است که با مهار آزادسازی هیستامین به کاهش آبریزش و عطسه کمک می کند. دوز معمول روزانه بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم است.

2. کوئرستین (Quercetin)

یک فلاونوئید طبیعی موجود در پیاز سیب و چای سبز است که خاصیت آنتی هیستامینی دارد. مکمل آن با دوز ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم دو بار در روز توصیه می شود.

3. زینک (روی)

به تقویت سیستم ایمنی و کاهش واکنش بیش فعال بدن کمک می کند. دوز روزانه بین ۱۵ تا ۳۰ میلی گرم بسته به شرایط فردی است.

نکته مهم مصرف مکمل ها باید با نظر پزشک و با احتیاط انجام شود به ویژه در صورت داشتن بیماری زمینه ای یا مصرف داروی خاص.

 

⸻

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟ علائمی که از آلرژی ساده فراتر می روند

در بیشتر موارد آلرژی فصلی را می توان با داروهای ساده مدیریت کرد اما گاهی این علائم می توانند نشانه ای از بیماری های جدی تر باشند

علائم هشداردهنده

• تب همراه با آبریزش (نشانه عفونت ویروسی یا باکتریایی)

• ترشحات زرد یا سبز غلیظ بینی

• درد و فشار در اطراف چشم یا گونه ها (علامت سینوزیت)

• سرفه مداوم و خس خس سینه (نشانه آسم یا برونشیت آلرژیک)

• کاهش بویایی یا چشایی به طور کامل

• خون ریزی مکرر از بینی

در صورت مشاهده این موارد به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شده و درمان مناسب تجویز شود.

 

⸻

 

توصیه های مهم برای پیشگیری از آبریزش بینی و کنترل آلرژی به صورت طولانی مدت

پیشگیری همواره بهتر از درمان است. اگر مستعد آلرژی فصلی هستید اقدامات زیر را به طور منظم انجام دهید

• از قرار گرفتن در فضای باز در زمان اوج گرده افشانی (صبح های زود یا غروب) خودداری کنید.

• پس از بازگشت به خانه صورت و بینی خود را شست وشو دهید و لباس ها را عوض کنید.

• از ماسک فیلتر دار هنگام گردگیری یا باغبانی استفاده کنید.

• پنجره ها را بسته نگه دارید و از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.

• در فصل آلرژی مصرف آنتی هیستامین را قبل از شروع علائم آغاز کنید.

• از مصرف غذاهایی که ممکن است آلرژی زا باشند مانند بادام زمینی یا غذاهای کنسروی پرهیز کنید.

درمان سریع آبریزش بینی ترکیبی از داروی مناسب اقدامات خانگی و پیشگیری روزانه است

درمان موفق آلرژی فصلی و آبریزش بینی فقط به تجویز یک قرص خلاصه نمی شود. ترکیب آنتی هیستامین های نسل جدید اسپری های بینی کورتونی شست وشوی منظم و رعایت نکات پیشگیرانه می تواند علائم را به حداقل رسانده و کیفیت زندگی را در فصل های حساس بهبود ببخشد. اگر علائم شدید یا مزمن بود مراجعه به پزشک و پیگیری درمان تخصصی ضروری است.