درمان خانگی خارش پوست بدن در شب

درمان خانگی خارش پوست بدن در شب

خارش شبانه ی پوست یکی از آزاردهنده ترین مشکلاتی است که ممکن است خواب شب را مختل کند و منجر به بیدار شدن های مکرر یا ناآرامی در بستر شود. اگرچه در اغلب موارد علت خارش ها ساده است اما بی توجهی به آن می تواند مشکلات جدی تری را به دنبال داشته باشد. خوشبختانه راهکارهای خانگی و درمانی بسیاری برای کنترل و درمان این مشکل وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

علت خارش پوست بدن در شب چیست؟ بررسی دلایل رایج و پزشکی

خارش شبانه دلایل متعددی دارد. در بسیاری از موارد با کاهش فعالیت های روزانه و افزایش تمرکز ذهنی بر احساسات بدنی خارش بیشتر حس می شود. اما در کنار این موضوع علل شایع تری نیز مطرح است از جمله

خشکی پوست (Xerosis)

خشکی پوست یکی از شایع ترین علل خارش شبانه است مخصوصاً در فصول سرد یا در افرادی که پوست حساس یا خشک دارند. در شب وقتی دمای بدن کاهش می یابد و تعریق کم می شود خشکی بیشتر احساس شده و خارش تشدید می شود. این مشکل معمولاً با پوسته پوسته شدن کشیدگی پوست و گاهی ترک های سطحی همراه است.

درماتیت آتوپیک یا اگزما

در افرادی که دچار اگزما یا درماتیت آتوپیک هستند خارش اغلب در شب شدیدتر می شود. پوست این افراد معمولاً ملتهب قرمز خشک و پوسته ریز است. استراحت شبانه باعث کاهش عوامل حواس پرتی روزمره شده و توجه به خارش بیشتر می شود. همچنین تماس با ملافه های زبر یا محرک نیز ممکن است تحریک را بیشتر کند.

آلرژی یا حساسیت های پوستی

برخی افراد به مواد شیمیایی موجود در شوینده ها نرم کننده ها صابون ها یا حتی پارچه های خاص مانند پلی استر حساسیت دارند. تماس طولانی مدت با این مواد – که اغلب در زمان خواب رخ می دهد – می تواند باعث خارش موضعی یا گسترده شود. حتی عطرهای موجود در مواد شوینده لباس یا ملحفه هم می توانند در شب تحریک کننده باشند.

مشکلات کبدی یا کلیوی

در برخی بیماری های داخلی مانند نارسایی کبد یا کلیه خارش بدن علامتی جدی و مداوم است. در این موارد بدن نمی تواند سموم یا مواد زائد را به درستی دفع کند و تجمع آن ها باعث تحریک پوست و ایجاد خارش می شود. این نوع خارش معمولاً در شب بیشتر می شود و هیچ علامت پوستی واضحی (مانند قرمزی یا راش) ندارد.

اختلالات هورمونی

تغییرات در سطح هورمون ها به خصوص هیستامین می تواند در شب افزایش یابد و باعث خارش شود. زنان باردار افراد در دوران یائسگی یا افرادی با اختلالات غدد درون ریز (مثل تیروئید) ممکن است در شب دچار خارش شدید شوند. این نوع خارش اغلب بدون علامت پوستی خاص ولی بسیار آزاردهنده است.

اختلالات عصبی یا روان شناختی

خارش گاهی منشأ عصبی دارد به خصوص در افرادی که دچار اضطراب استرس مزمن یا افسردگی هستند. ذهن در شب بیش از روز درگیر احساسات درونی می شود و همین می تواند در قالب خارش بروز کند. این نوع خارش معمولاً به درمان های دارویی معمول پاسخ نمی دهد و نیاز به درمان ریشه ای روان شناختی دارد.

درمان خانگی خارش شبانه پوست با استفاده از مرطوب کننده های طبیعی

خشکی پوست به ویژه در شب تشدید می شود. استفاده از مرطوب کننده های طبیعی می تواند اولین گام برای درمان خارش باشد. برخی از گزینه های مناسب عبارت اند از

روغن نارگیل تغذیه رسان قوی و تسکین دهنده فوری

روغن نارگیل سرشار از اسیدهای چرب مفید مانند لوریک اسید است که خاصیت ضدباکتری و ضدالتهاب دارند. این روغن یک لایه محافظ روی پوست ایجاد می کند و مانع از دست رفتن رطوبت می شود. استفاده از روغن نارگیل پیش از خواب به خصوص در نواحی خشک مانند ساق پا یا آرنج ها می تواند به سرعت خارش را تسکین دهد و حس نرمی و راحتی ایجاد کند.

ژل آلوئه ورا خنک کننده طبیعی با اثر ضدخارش

ژل آلوئه ورا انتخابی عالی برای خارش هایی است که با التهاب یا قرمزی همراه اند. این ژل طبیعی خاصیت ضدالتهابی آنتی اکسیدانی و خنک کننده دارد و برای تسکین سریع نواحی تحریک شده بسیار مؤثر است. استفاده منظم از ژل آلوئه ورا در شب بدون ایجاد چربی یا سنگینی برای پوست های حساس بسیار مفید است.

کره شی (Shea Butter) مرطوب کننده قوی برای پوست های بسیار خشک

کره شی از دانه درخت شی استخراج می شود و سرشار از ویتامین های A و E است. بافت غلیظ و مغذی آن باعث شده که برای پوست های ترک خورده پوسته پوسته و بسیار خشک ایده آل باشد. بهتر است شب قبل از خواب بر پوست تمیز و کمی مرطوب استفاده شود تا پوست در طول شب بازسازی شود و از خارش های شبانه جلوگیری گردد.

روغن بادام یا جوجوبا جذب بالا بدون حس چربی

روغن بادام شیرین و روغن جوجوبا هر دو بافتی سبک دارند و به سرعت جذب پوست می شوند. این ویژگی آن ها را برای استفاده شبانه ایده آل می کند چون بدون ایجاد حس سنگینی یا چسبندگی رطوبت رسانی عمیق انجام می دهند. جوجوبا از نظر ساختار بسیار شبیه به چربی طبیعی پوست است بنابراین احتمال ایجاد حساسیت در آن بسیار پایین است.

نکته مهم زمان استفاده کلید اثربخشی

برای اثربخشی بیشتر این مرطوب کننده های طبیعی باید بلافاصله پس از استحمام استفاده شوند زمانی که پوست هنوز مرطوب است. این کار باعث می شود رطوبت در لایه های پوست حفظ شود و میزان خشکی و خارش به شکل محسوسی کاهش پیدا کند. یک روتین شبانه منظم می تواند در مدت کوتاهی خارش را به طرز محسوسی کنترل کند

چه دمنوش ها و گیاهان دارویی برای خارش بدن مؤثر هستند؟

برخی گیاهان دارویی می توانند از درون بدن به کاهش التهاب و حساسیت های پوستی کمک کنند. از جمله

دمنوش بابونه ضدالتهاب و آرام بخش طبیعی

دمنوش بابونه به دلیل خاصیت ضدالتهابی قوی می تواند به کاهش تورم و قرمزی پوست کمک کند. علاوه بر این خاصیت آرام بخشی بابونه باعث کاهش استرس می شود که یکی از عوامل تشدیدکننده خارش پوستی است. نوشیدن منظم این دمنوش در شب ها می تواند به تسکین خارش های پوستی و بهبود کیفیت خواب کمک کند.

دمنوش گزنه پاکسازی خون و کاهش حساسیت ها

گزنه گیاهی است که به سم زدایی و پاکسازی خون کمک می کند و در نتیجه باعث کاهش واکنش های آلرژیک پوستی می شود. مصرف دمنوش گزنه می تواند سیستم ایمنی را متعادل کرده و التهاب های پوستی ناشی از حساسیت ها را کاهش دهد. این دمنوش به ویژه برای افرادی که حساسیت های فصلی یا آلرژی های مزمن دارند مفید است.

دمنوش گل گاوزبان آرامش بخش و بهبوددهنده عملکرد کبد

گل گاوزبان علاوه بر کاهش استرس که عامل مهمی در تشدید خارش پوستی است می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کند. چون برخی خارش های پوستی ناشی از مشکلات کبدی هستند این دمنوش با تقویت کبد و آرام کردن سیستم عصبی به کاهش خارش های مزمن کمک می کند. نوشیدن آن به صورت منظم می تواند تأثیر قابل توجهی داشته باشد.

دمنوش زردچوبه با فلفل سیاه ضدالتهاب قوی با احتیاط مصرف شود

زردچوبه به خاطر وجود کورکومین یک ماده ضدالتهاب طبیعی قدرتمند است که می تواند التهاب های پوستی و خارش را کاهش دهد. اضافه کردن فلفل سیاه به دمنوش زردچوبه باعث افزایش جذب این ماده فعال می شود. با این حال مصرف آن باید با احتیاط و زیر نظر پزشک باشد به خصوص برای کسانی که بیماری های زمینه ای یا حساسیت های خاص دارند زیرا ممکن است تداخل دارویی یا عوارضی ایجاد کند.

استفاده موضعی از جوشانده ها کمپرس با آویشن و بابونه

علاوه بر نوشیدن دمنوش ها استفاده موضعی از جوشانده های گیاهی مانند آویشن یا بابونه برای کمپرس روی پوست می تواند خارش و التهاب را کاهش دهد. این روش به خصوص در مواقعی که خارش شدید است یا پوست دچار التهاب موضعی شده بسیار مؤثر است. کمپرس گرم یا ولرم با این جوشانده ها باعث تسکین فوری و آرامش پوست می شود.

نقش تغذیه در کاهش خارش پوست هنگام شب

تغذیه سالم و هدفمند می تواند نقشی کلیدی در بهبود خارش پوست بدن در شب ایفا کند. با پرهیز از مواد التهاب زا و تمرکز بر مصرف ویتامین ها چربی های سالم و نوشیدن آب کافی می توان به مرور زمان عملکرد طبیعی پوست را بهبود داد و نیاز به مداخلات دارویی را کاهش داد.

مصرف مواد غذایی ضدالتهاب برای کاهش خارش پوست

غذاهایی که خاصیت ضدالتهابی دارند می توانند از درون بدن به کاهش واکنش های پوستی و حساسیت کمک کنند. ماهی های چرب مثل سالمون ساردین و ماهی تُن سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که التهاب های پوستی را کاهش می دهند و باعث تقویت سد دفاعی پوست می شوند. گردو بذر کتان و روغن زیتون نیز منابع عالی دیگر این اسیدهای مفید هستند که می توانند به کاهش خشکی و خارش مزمن کمک کنند.

ویتامین های A E و C ترمیم کننده های طبیعی پوست

بدن برای بازسازی بافت های آسیب دیده پوستی و حفظ لطافت و رطوبت پوست به میزان کافی از ویتامین های A E و C نیاز دارد

ویتامین A باعث بهبود ساختار پوست کاهش ضخامت لایه شاخی و کنترل خشکی مزمن می شود. منابع آن شامل هویج کدو اسفناج و جگر است.

ویتامین E با خاصیت آنتی اکسیدانی قوی خود از آسیب رادیکال های آزاد جلوگیری می کند و پوست را نرم و مرطوب نگه می دارد. منابع خوب آن شامل بادام تخمه آفتاب گردان و آووکادو هستند.

ویتامین C در ساخت کلاژن نقش دارد و پوست را از التهاب و آسیب های محیطی محافظت می کند. این ویتامین در مرکبات فلفل دلمه ای توت فرنگی و کیوی به وفور یافت می شود.

افزایش این ویتامین ها در رژیم غذایی به ترمیم سریع تر پوست و کاهش خارش کمک می کند.

نوشیدن آب کافی برای حفظ رطوبت پوست

کم آبی یکی از دلایل بسیار شایع خارش های شبانه است چون بدن در شب در حال بازسازی و تعادل رسانی به بافت هاست و در این زمان به شدت به آب نیاز دارد. اگر فرد در طول روز یا شب قبل از خواب آب کافی ننوشد پوست رطوبت خود را از دست می دهد و دچار خشکی و خارش می شود. مصرف حداقل ۸ لیوان آب در طول روز و یک لیوان آب نیم ساعت قبل از خواب می تواند تأثیر چشمگیری در کاهش علائم خشکی شبانه داشته باشد.

کاهش مصرف قند غذاهای فرآوری شده و ادویه جات تند

غذاهای شیرین و فرآوری شده (مانند سوسیس کالباس چیپس شیرینی های صنعتی) با بالا بردن سطح انسولین و افزایش التهاب های بدن می توانند به طور غیرمستقیم خارش های پوستی را تشدید کنند. قندهای ساده همچنین ممکن است با تغییر تعادل باکتری های روده ای و سیستم ایمنی پوست را حساس تر کنند. ادویه جات تند هم در برخی افراد به دلیل تحریک سیستم عصبی و افزایش گرمای بدن خارش را مخصوصاً در شب ها بیشتر می کنند. در صورت تجربه خارش های شبانه بهتر است برای مدتی مصرف این گروه از مواد را کاهش دهید و واکنش بدن را بررسی کنید.

پرهیز از نوشیدنی های کافئین دار در ساعات پایانی روز

کافئین موجود در قهوه چای سیاه نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا می تواند موجب تحریک سیستم عصبی و افزایش بی قراری پوست شود. همچنین کافئین با تأثیر بر کیفیت خواب باعث می شود بدن فرصت مناسبی برای ترمیم پوست نداشته باشد. در برخی افراد مصرف کافئین می تواند مستقیماً باعث تشدید احساس خارش به ویژه در زمان استراحت شبانه شود. بنابراین بهتر است نوشیدنی های بدون کافئین مانند دمنوش های آرام بخش را جایگزین کنید.

بهترین روش های خنک سازی بدن برای کاهش خارش شبانه

خنک نگه داشتن بدن با روش هایی ساده ولی مؤثر مثل استفاده از پارچه های تنفس پذیر دوش ولرم کمپرس سرد و تهویه مناسب یکی از پایه ای ترین و فوری ترین روش ها برای کنترل خارش شبانه است. این اقدامات به ویژه برای افرادی که دچار خشکی پوست آلرژی یا اگزما هستند اهمیت دوچندان دارند و در کنار دیگر روش های درمانی کیفیت خواب شبانه را به طور چشم گیری بهبود می بخشند.

استفاده از ملحفه های نخی و سبک تنفس پذیری پوست را تضمین کنید

یکی از ساده ترین راه های کاهش خارش در شب انتخاب ملحفه و لباس خواب مناسب است. پارچه های مصنوعی مانند پلی استر یا ساتن ممکن است گرما را حفظ کرده و باعث تعریق یا تحریک پوست شوند. در مقابل پارچه های نخی سبک و تنفس پذیر هستند و اجازه می دهند هوای خنک در اطراف بدن جریان داشته باشد. همین امر باعث می شود پوست کمتر دچار تعریق و اصطکاک شود که این دو عامل از دلایل اصلی تحریک و خارش شبانه هستند.

دوش ولرم قبل از خواب کاهش دمای بدن و التهاب پوستی

حمام کردن با آب ولرم یا کمی سرد (نه خیلی سرد که بدن را شوکه کند) حدود ۳۰ دقیقه قبل از خواب می تواند دمای مرکزی بدن را کاهش داده و التهاب های سطحی پوست را آرام کند. این کار نه تنها کمک می کند پوست مرطوب شود بلکه با شست وشوی مواد تحریک کننده ای که ممکن است در طول روز روی پوست نشسته اند (مانند گردوغبار عرق یا مواد شوینده) احتمال خارش را نیز کاهش می دهد. نکته مهم بلافاصله پس از دوش پوست هنوز مرطوب است در این لحظه استفاده از مرطوب کننده های طبیعی مثل روغن نارگیل یا کره شی می تواند بسیار مؤثرتر باشد.

استفاده از کمپرس سرد روی نواحی خارش دار تسکین فوری

اگر در ناحیه ای خاص دچار خارش شدید هستید قرار دادن کمپرس سرد یکی از مؤثرترین روش های تسکین فوری است. برای این کار می توانید از یک پارچه نخی تمیز استفاده کرده آن را با آب سرد مرطوب کرده و روی محل خارش قرار دهید یا از یخ خرد شده داخل کیسه پارچه ای کمک بگیرید. سرما با کاهش جریان خون سطحی و بی حس کردن موضعی پوست پیام های عصبی خارش را مهار می کند و کمک می کند فرد خواب راحت تری داشته باشد.

تهویه و جریان هوای مناسب در اتاق خواب دشمن خارش شبانه

اتاقی که تهویه مناسب نداشته باشد به خصوص در شب های گرم تابستان می تواند دمای بدن را بالا ببرد و باعث تعریق و خارش پوست شود. استفاده از پنکه کولر آبی یا گازی یا حتی باز گذاشتن پنجره برای جریان طبیعی هوا می تواند دمای محیط خواب را در حد مناسبی نگه دارد. اگر از کولر استفاده می کنید بهتر است رطوبت هوا نیز کنترل شود تا باعث خشکی بیش از حد پوست نشود.

چرا خنک نگه داشتن بدن مهم است؟

گرما یکی از تحریک کننده های اصلی خارش شبانه است. در زمان استراحت بدن بیشتر به تغییرات دمایی حساس می شود و عروق پوستی نیز گشادتر می شوند که این باعث انتقال بیشتر هیستامین و در نتیجه افزایش احساس خارش می شود. همچنین در شب تمرکز ذهنی روی بدن بیشتر می شود و احساس خارش تشدید می گردد. بنابراین کنترل دما و رطوبت اتاق خواب یک اقدام پیشگیرانه مهم برای کاهش تحریکات پوستی محسوب می شود.

چه زمانی خارش شبانه پوست نشانه بیماری است؟ هشدارها را بشناسید

خارش شبانه در صورتی که با علائم نگران کننده ای مثل کاهش وزن تعریق شبانه تب زردی یا بثورات مزمن همراه باشد باید به عنوان نشانه ای هشداردهنده در نظر گرفته شود. در این شرایط مراجعه سریع به پزشک ضروری است تا بررسی های لازم انجام شده و از بروز یا پیشرفت بیماری های جدی جلوگیری شود.

کاهش وزن بی دلیل نشانه ای از بیماری های سیستمیک

اگر فرد در مدت کوتاهی (مثلاً طی چند هفته تا چند ماه) بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی دچار کاهش وزن قابل توجه شود و همزمان خارش شبانه داشته باشد این موضوع می تواند هشداری برای بیماری های زمینه ای جدی باشد. یکی از نگرانی ها در این شرایط سرطان های خونی مانند لنفوم هوچکین یا غیرهوچکین است. این بیماری ها ممکن است با خارش شبانه شدید و بدون علت ظاهری همراه باشند. همچنین اختلالات متابولیک یا عفونت های مزمن نیز می توانند خود را با چنین علائمی نشان دهند.

تب شبانه یا تعریق زیاد نشانه التهاب یا بدخیمی

تعریق بیش از حد در شب به ویژه اگر همراه با تب یا لرز باشد می تواند نشانه یک فرایند التهابی در بدن باشد. این حالت اغلب در بیماری هایی مانند عفونت های مزمن سل یا سرطان های لنفاوی دیده می شود. وقتی بدن به طور مزمن درگیر التهاب یا رشد غیرعادی سلولی است ممکن است در شب این فعالیت های غیرطبیعی شدت یابد و با خارش تب و تعریق شبانه همراه شود.

زردی پوست یا چشم نشانه اختلالات کبدی یا صفراوی

اگر فرد علاوه بر خارش دچار زردی پوست یا سفیدی چشم شود احتمالاً کبد یا مجاری صفراوی دچار مشکل شده اند. در بیماری هایی مانند کلستاز کبدی سیروز هپاتیت یا سنگ های صفراوی ماده ای به نام بیلی روبین در خون افزایش می یابد و با رسوب در پوست باعث خارش شدید می شود. این نوع خارش معمولاً در شب بدتر می شود و بدون ضایعه پوستی مشخص همراه است.

خارش شدید فقط در شب بدون ضایعه پوستی نشانه اختلال سیستمیک یا عصبی

گاهی افراد دچار خارش شبانه شدید هستند اما هیچ نشانه ظاهری روی پوست وجود ندارد. این وضعیت ممکن است به دلیل اختلال در سیستم عصبی محیطی یا مرکزی باشد یا به دلیل بیماری های داخلی مانند نارسایی کلیه یا اختلالات تیروئیدی. در این شرایط بررسی تخصصی لازم است تا علل عصبی یا ارگانیک پشت این نوع خارش تشخیص داده شود.

وجود بثورات پوستی مداوم احتمال عفونت یا بیماری پوستی خاص

اگر خارش شبانه همراه با بثورات پوسته ریزی یا التهاب مزمن پوست باشد ممکن است علت بیماری هایی مثل درماتیت آتوپیک پسوریازیس گال (جرب) یا عفونت های قارچی باشد. برخی از این بیماری ها مثل گال مخصوصاً در شب شدت می گیرند و خارش بسیار شدیدی در نواحی خاص بدن ایجاد می کنند مثل بین انگشتان اطراف کمر یا کشاله ران.

چرا مراجعه به پزشک ضروری است؟

وقتی خارش با چنین علائم همراهی دارد تنها درمان های خانگی یا مصرف داروهای ضد خارش کافی نیست. بررسی تخصصی شامل آزمایش خون سونوگرافی معاینه پوستی و گاهی نمونه برداری لازم است تا علت اصلی مشخص شود. برخی بیماری ها مثل لیمفوم نارسایی کلیوی یا مشکلات کبدی اگر به موقع تشخیص داده نشوند می توانند عوارض جدی ایجاد کنند.

داروهای بدون نسخه برای تسکین خارش پوست شبانه

در داروخانه ها برخی داروهای OTC برای کنترل خارش پوست موجودند. رایج ترین آن ها شامل

کرم های حاوی هیدروکورتیزون ۱٪

کرم های هیدروکورتیزون با درصد کم (۱٪) از جمله کورتیکواستروئیدهای ضعیف هستند که برای کاهش التهاب قرمزی و خارش موضعی پوست استفاده می شوند. این کرم ها معمولا برای موارد خارش ناشی از حساسیت های پوستی اگزما یا درماتیت مناسب اند. عملکرد این داروها به صورت کاهش پاسخ التهابی پوست است که خارش را تسکین می دهد. اما استفاده طولانی مدت یا روی نواحی وسیع پوست ممکن است باعث نازک شدن پوست یا ایجاد عوارض دیگر شود بنابراین باید با احتیاط و طبق دستور مصرف شوند.

لوسیون کالامین

لوسیون کالامین ترکیبی از اکسید روی و آهن است که خاصیت تسکین دهنده و خنک کننده دارد. این لوسیون برای خارش های ناشی از حساسیت های پوستی گزش حشرات یا حتی آفتاب سوختگی بسیار مؤثر است. کالامین با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست احساس خنکی و کاهش التهاب را فراهم می کند. استفاده از کالامین به خصوص زمانی که پوست تحریک شده و ملتهب است بسیار کمک کننده است و معمولاً عوارض کمی دارد.

آنتی هیستامین های خوراکی (لوراتادین و سیتریزین)

آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که با بلوکه کردن اثر هیستامین در بدن باعث کاهش واکنش های آلرژیک و خارش می شوند. دو نمونه رایج آن ها لوراتادین و سیتریزین هستند که معمولاً برای خارش ناشی از آلرژی های پوستی یا فصلی استفاده می شوند. مصرف این داروها اغلب قبل از خواب توصیه می شود تا هم خارش کاهش یابد و هم خواب بهتری داشته باشید. سیتریزین ممکن است باعث خواب آلودگی شود اما لوراتادین معمولاً عارضه خواب آلودگی ندارد.

نکات مهم درباره مصرف داروهای OTC

اگرچه این داروها بدون نسخه در دسترس هستند مصرف مکرر و بدون مشورت پزشک ممکن است باعث کاهش اثرگذاری آن ها شود یا عوارضی ایجاد کند. برای مثال استفاده طولانی مدت از کرم های هیدروکورتیزون می تواند منجر به نازک شدن پوست التهاب شدیدتر یا عفونت های ثانویه شود. همچنین مصرف بی رویه آنتی هیستامین ها ممکن است به بدن عادت دهد و اثر آن ها کاهش یابد. بنابراین اگر خارش ادامه پیدا کرد یا شدید شد حتما باید به پزشک مراجعه شود تا تشخیص دقیق تر و درمان اصولی انجام گیرد.

درمان دارویی خارش شبانه پوست با تجویز پزشک چه زمانی لازم است؟

در برخی موارد که خارش شدید یا مزمن باشد پزشک ممکن است داروهای قوی تری تجویز کند. بسته به علت زمینه ای درمان دارویی شامل موارد زیر می شود

کورتون های موضعی قوی تر مثل بتامتازون

در خارش های شدید ناشی از اگزما پسوریازیس یا درماتیت های مقاوم کورتون هایی مثل بتامتازون برای کاهش التهاب و خارش تجویز می شوند. این داروها باید کوتاه مدت و با تجویز پزشک مصرف شوند چون مصرف زیاد باعث نازک شدن پوست یا بروز عوارض پوستی می شود.

آنتی هیستامین های قوی مثل هیدروکسی زین یا داروهای آرام بخش

برای خارش هایی که شب ها شدت می گیرند یا با بی خوابی همراه اند آنتی هیستامین های خواب آور مانند هیدروکسی زین می توانند بسیار مؤثر باشند. این داروها علاوه بر کنترل خارش آرام بخش هستند. مصرف آن ها باید با احتیاط و فقط زیر نظر پزشک باشد.

داروهای خاص برای بیماری های زمینه ای

اگر خارش به دلیل بیماری های خاص مانند عفونت قارچی گال مشکلات کبدی یا کلیوی باشد درمان اصلی باید روی همان بیماری متمرکز باشد. برای مثال

داروهای ضد قارچ (مثل فلوکونازول)

داروهای ضد انگل (مثل پرمترین یا ایورمکتین)

داروهای کبدی برای خارش ناشی از اختلالات صفراوی

تشخیص علت اصلی خارش برای درمان مؤثر بسیار مهم است.

در مجموع مصرف این داروها باید زیر نظر پزشک و با توجه به علت زمینه ای خارش انجام شود تا هم مؤثر باشند و هم از بروز عوارض جلوگیری شود.

نقش بهداشت فردی و تغییر سبک زندگی در کاهش خارش شبانه پوست

این تغییرات ساده اما کاربردی می توانند به تنهایی یا در کنار سایر درمان ها تأثیر زیادی بر کاهش خارش شبانه داشته باشند. مراقبت صحیح از پوست و دوری از عوامل تحریک کننده گام اول در مدیریت مؤثر این مشکل است.

شستشوی بدن با شوینده های ملایم و بدون عطر

بسیاری از صابون ها و شامپوهای بدن رایج دارای مواد شیمیایی قوی سولفات یا رایحه های مصنوعی هستند که می توانند پوست را خشک یا تحریک کنند. استفاده از شوینده های ملایم مخصوص پوست حساس و بدون عطر کمک می کند پوست رطوبت طبیعی خود را حفظ کند و احتمال خارش به ویژه در شب کاهش یابد.

استفاده از لباس های نخی و شل برای خواب

لباس های تنگ یا از جنس الیاف مصنوعی (مانند پلی استر) ممکن است باعث سایش و تحریک پوست شوند. پوشیدن لباس های گشاد و نخی هنگام خواب به جریان بهتر هوا و آرامش پوست کمک می کند و جلوی تحریک بیشتر را می گیرد.

شست وشوی ملافه ها و لباس خواب با شوینده های ضد حساسیت

باقی ماندن مواد شوینده معمولی یا نرم کننده ها بر روی پارچه ها ممکن است باعث تحریک پوست در تماس طولانی شبانه شود. استفاده از شوینده های مخصوص پوست حساس بدون رنگ و عطر باعث می شود ملافه ها تمیز ولی بدون محرک باشند.

عدم خاراندن پوست حتی در صورت خارش

خاراندن ممکن است در لحظه حس آرامش بدهد اما باعث خراش التهاب و حتی عفونت پوست می شود. بهتر است به جای خاراندن از کمپرس سرد یا کرم مرطوب کننده فوری برای تسکین استفاده شود.

تنظیم دمای اتاق خواب روی حد معتدل

دمای زیاد محیط می تواند پوست را تحریک کند و باعث عرق کردن شود که خارش را تشدید می کند. همچنین سرمای زیاد نیز ممکن است پوست را خشک و حساس تر کند. بهترین حالت دمای متعادل و ثابت بین 20 تا 22 درجه سانتی گراد در اتاق خواب است.

چه عواملی باعث تشدید خارش در شب می شوند؟ از این موارد دوری کنید

کنترل محرک ها نقش کلیدی در پیشگیری از خارش شبانه دارد. با دقت به عادات شخصی و بررسی واکنش بدن می توانید عوامل محرک را شناسایی کرده و راه حل هدفمندتری برای کاهش خارش پیدا کنید.

مصرف زیاد نمک و چاشنی های تند در وعده شام

خوراکی های پرنمک و تند می توانند باعث افزایش گرمای درونی و تحریک گردش خون سطحی شوند که در برخی افراد به شکل خارش شبانه بروز می کند. کاهش این نوع غذاها به ویژه در وعده شام می تواند تأثیر محسوسی در بهبود وضعیت پوست داشته باشد.

استحمام با آب خیلی داغ که چربی طبیعی پوست را از بین می برد

آب داغ ممکن است حس آرامش داشته باشد اما در واقع باعث خشک شدن پوست و از بین رفتن لایه چربی محافظ طبیعی آن می شود. این خشکی یکی از اصلی ترین دلایل خارش شبانه است. بهتر است از آب ولرم برای استحمام استفاده شود و بعد از آن بلافاصله پوست مرطوب شود.

خوابیدن در محیط های خشک یا بیش از حد گرم

هوای خشک یا اتاق بیش از حد گرم باعث تبخیر رطوبت پوست و تحریک آن می شود. استفاده از دستگاه رطوبت ساز (humidifier) و تهویه مناسب می تواند رطوبت محیط را متعادل کرده و از بروز خارش جلوگیری کند.

استفاده از عطر ادکلن یا کرم های معطر قبل از خواب

محصولات معطر اغلب حاوی مواد شیمیایی تحریک کننده یا آلرژن زا هستند که می توانند در زمان خواب که پوست تماس طولانی با آن ها دارد باعث خارش یا قرمزی شوند. برای مراقبت از پوست از محصولات بدون عطر یا مخصوص پوست حساس استفاده شود.

استرس یا تماشای محتوای استرس زا پیش از خواب

اضطراب و تحریکات عصبی در ساعات پایانی شب می توانند سطح هیستامین را در بدن بالا ببرند که به طور مستقیم باعث خارش می شود. بهتر است پیش از خواب فعالیت هایی مانند مطالعه آرام مدیتیشن یا تنفس عمیق را جایگزین تماشای اخبار یا شبکه های اجتماعی پرتنش کنید.

خارش شبانه را با روش های ساده اما مؤثر کنترل کنید

خارش پوست در شب می تواند خواب را مختل کند و گاهی نشانه مشکلی پنهان باشد. رعایت نکاتی مثل مرطوب سازی پوست استفاده از دمنوش های گیاهی پرهیز از مواد محرک و حفظ آرامش محیط خواب در بسیاری از موارد مؤثر و بی خطر هستند.

اگر خارش شدید مداوم یا همراه با علائم دیگر بود حتماً به پزشک مراجعه کنید. درمان موفق زمانی ممکن است که علت مشخص شود و با روش مناسب چه خانگی و چه دارویی پیگیری شود. ساده شروع کنید اما با دقت ادامه دهید.