تفاوت و شباهت ADHD و بیش فعالی در کودکان

اختلال کم توجهی-بیش فعالی (ADHD) یکی از شایع ترین اختلالات روان پزشکی دوران کودکی است که گاه با اصطلاح «بیش فعالی» به صورت نادرست یکی دانسته می شود. در حالی که ADHD یک تشخیص بالینی دقیق است بیش فعالی تنها یکی از نشانه های این اختلال یا اختلالات دیگر محسوب می شود. شناخت تفاوت ها و شباهت های این دو مفهوم گامی مهم در انتخاب درمان مؤثر و کاهش آسیب های اجتماعی و تحصیلی کودک است.

ADHD در کودکان چیست و چه تفاوتی با بیش فعالی ساده دارد؟

تفاوت و شباهت ADHD و بیش فعالی در کودکان

ADHD مخفف Attention Deficit Hyperactivity Disorder به معنای «اختلال کم توجهی-بیش فعالی» است که در دسته ی اختلالات عصبی-رشدی طبقه بندی می شود. این اختلال ترکیبی از سه ویژگی اصلی دارد بی توجهی فعالیت بیش از حد و رفتارهای تکانشی.

در حالی که “بیش فعالی” یک علامت یا نشانه است ADHD یک تشخیص بالینی با معیارهای مشخص DSM-5 می باشد. بسیاری از کودکان ممکن است برای مدتی بیش فعال باشند اما ADHD یک اختلال مزمن و پایدار است که عملکرد تحصیلی اجتماعی و خانوادگی کودک را تحت تأثیر قرار می دهد. در واقع هر کودک بیش فعال لزوماً مبتلا به ADHD نیست.

مهم ترین علائم بیش فعالی در مقایسه با علائم کامل ADHD در کودکان

بیش فعالی می تواند به تنهایی نیز بروز کند بدون اینکه به معنای وجود اختلال ADHD باشد. در این حالت کودک ممکن است رفتارهایی مانند دویدن بی هدف در فضاهای بسته پرحرفی مداوم یا ناتوانی در نشستن طولانی مدت داشته باشد. این کودکان معمولاً انرژی زیادی دارند ولی در موقعیت های خاص مانند کلاس درس یا در کنار فردی دارای اقتدار بهتر می توانند خود را کنترل کنند.

اما در ADHD بیش فعالی تنها بخشی از ماجراست. کودکان مبتلا به این اختلال علاوه بر رفتارهای بیش فعالانه دچار مشکلاتی در توجه و تمرکز و همچنین رفتارهای تکانشی هستند.

علائم بی توجهی در ADHD

فراموش کاری مداوم مانند جا گذاشتن وسایل مدرسه یا انجام ندادن تکالیف

ناتوانی در تمرکز بر فعالیت هایی که نیاز به دقت دارند

به نظر می رسد صحبت های مستقیم را نمی شنوند یا نادیده می گیرند

علائم تکانشگری در ADHD

صحبت دیگران را قطع می کنند یا وسط مکالمه وارد می شوند

برای نوبت گرفتن در بازی یا صحبت بی صبری شدید دارند

کارهایی انجام می دهند بدون اینکه پیامد آن را بسنجند (مثل دویدن ناگهانی در خیابان)

کودکانی که فقط بیش فعال هستند ممکن است در شرایط سازمان یافته یا با حضور معلم یا والدین رفتار خود را تا حدی مدیریت کنند. اما کودکان مبتلا به ADHD معمولاً در اکثر موقعیت ها چه در خانه چه در مدرسه و چه در جمع دوستان با مشکلات رفتاری تمرکزی یا ارتباطی مواجه هستند. این تفاوت ها کلید تشخیص صحیح و انتخاب درمان مناسب هستند.

دلایل بروز ADHD و عوامل ژنتیکی یا محیطی موثر در بروز بیش فعالی

ADHD یک اختلال پیچیده با منشأ چندعاملی است که ریشه‌های آن فراتر از رفتارهای ظاهری کودک می‌رود. مطالعات گسترده نشان داده‌اند که ژنتیک در بروز این اختلال نقش کلیدی دارد؛ به‌طوری‌که حدود ۷۰٪ از کودکان مبتلا به ADHD دارای سابقه خانوادگی این اختلال هستند. این موضوع نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، ADHD از والدین یا بستگان نزدیک به کودک منتقل می‌شود.

علاوه بر عوامل ژنتیکی، تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز نیز در بروز این اختلال دخیل‌اند. به‌ویژه در ناحیه‌ی «پیش‌پیشانی» (prefrontal cortex) که مسئول کنترل توجه، تمرکز، تصمیم‌گیری و مهار رفتارهای تکانشی است، در کودکان مبتلا به ADHD فعالیت مغزی متفاوتی مشاهده می‌شود. همین تفاوت‌های عصبی‌عملکردی هستند که باعث می‌شوند رفتار کودک از کنترل او خارج شود و نتواند به‌سادگی خود را با محیط وفق دهد.

در مقابل، بیش‌فعالی می‌تواند صرفاً پاسخی موقتی به برخی عوامل محیطی باشد. عواملی مانند:

استرس در محیط خانه یا مدرسه

سبک فرزندپروری پرتنش یا بدون مرز مشخص

کم‌خوابی مزمن یا کیفیت پایین خواب

تغذیه ناسالم و مصرف زیاد قند یا افزودنی‌های خوراکی

فشار روانی ناشی از انتظارات آموزشی یا اجتماعی

همگی می‌توانند موجب رفتارهای پرتحرک یا بی‌قراری در کودک شوند، بدون اینکه کودک واقعاً دچار اختلال مغزی یا ژنتیکی باشد.

بنابراین، در حالی‌که منشأ بیش‌فعالی در بسیاری از موارد در محیط کودک قابل جست‌وجو است، ADHD معمولاً ریشه‌ای عمیق‌تر در مغز و ژنتیک دارد. شناخت این تفاوت‌ها به پزشکان و والدین کمک می‌کند تا مسیر درمانی مناسب‌تری را انتخاب کنند.

چه زمانی بیش فعالی کودک باید بررسی تخصصی برای ADHD شود؟

هر کودک پرتحرکی لزوماً مبتلا به ADHD نیست اما در برخی موارد نشانه های رفتاری کودک می توانند زنگ خطر باشند و نیاز به بررسی تخصصی داشته باشند. به ویژه زمانی که رفتارهای بیش فعالانه در بیش از یک محیط مختلف مانند خانه و مدرسه تکرار می شوند بیش از شش ماه ادامه دارند و باعث اختلال در عملکرد تحصیلی رفتاری یا اجتماعی کودک می شوند باید احتمال وجود ADHD به طور جدی مطرح شود.

به عبارت دیگر اگر کودک در جمع های مختلف نیز همان رفتارهای کنترل نشده را نشان دهد نمی توان آن را صرفاً به محیط یا موقعیت خاصی نسبت داد و بررسی بالینی ضرورت پیدا می کند.

برخی علائمی که می توانند نشانه نیاز به ارزیابی تخصصی باشند عبارت اند از

ناتوانی در حفظ تمرکز برای بیش از ۱۰ دقیقه روی یک بازی تکلیف یا گفت وگوی ساده

مشکلات واضح در رعایت نوبت یا قوانین گروهی که در بازی ها یا تعاملات کلاسی خود را نشان می دهند

واکنش های افراطی نسبت به ناکامی تغییرات برنامه یا حتی تذکرات ساده مانند پرخاشگری گریه یا قهر طولانی

وقتی چنین علائمی تداوم داشته باشند دیگر نمی توان آن ها را به سادگی به انرژی زیاد یا سن پایین نسبت داد. در این مواقع ارزیابی کودک توسط روان پزشک کودک یا روان شناس بالینی توصیه می شود تا با انجام مصاحبه بالینی چک لیست های تشخیصی و گاهی ابزارهای سنجش رفتاری مشخص شود که آیا کودک واقعاً به ADHD مبتلاست یا نیاز به مداخله دیگری دارد.

تشخیص به موقع نه تنها به جلوگیری از افت تحصیلی و مشکلات رفتاری کمک می کند بلکه زمینه را برای بهبود عزت نفس کودک و روابط اجتماعی او فراهم می سازد.

نقش روان درمانی و رفتاردرمانی در کنترل علائم ADHD و بیش فعالی

رفتاردرمانی یکی از مؤثرترین و پایه‌ای‌ترین روش‌های غیر دارویی در درمان اختلال ADHD در کودکان به شمار می‌رود. این روش، نه‌تنها بر کاهش علائم رفتاری تمرکز دارد، بلکه به کودک یاد می‌دهد چگونه خودکنترلی، نظم و ارتباط مؤثر را در زندگی روزمره‌اش تمرین کند.

در رفتاردرمانی، تکنیک‌های متنوعی برای هدایت رفتارهای کودک به‌کار گرفته می‌شود، از جمله:

تقویت مثبت

تشویق و پاداش برای رفتارهای مطلوب مانند نشستن در کلاس، انجام تکالیف یا رعایت نوبت

قرارداد رفتاری

تنظیم قوانین مشخص همراه با پیامدهای مثبت و منفی که کودک آن را به‌صورت واضح درک می‌کند

آموزش مهارت‌های اجتماعی

تمرین تعامل مؤثر با همسالان، کنترل تکانش‌ها و رعایت نوبت

مدیریت خشم و هیجان

آموزش روش‌های آرام‌سازی و واکنش مناسب در موقعیت‌های تحریک‌کننده

در کنار این روش‌ها، درمان شناختی-رفتاری (CBT) نیز می‌تواند در مدیریت ADHD بسیار مؤثر باشد. در این نوع درمان، کودک یاد می‌گیرد افکار منفی یا تحریف‌شده خود را شناسایی و جایگزین کند، که این امر به کاهش رفتارهای تکانشی، اضطراب و مشکلات ارتباطی کمک می‌کند.

نکته بسیار مهم این است که درمان فقط محدود به کودک نیست. والدین نیز نقش کلیدی در موفقیت درمان دارند. به همین دلیل، در جلسات رفتاردرمانی، آموزش مهارت‌های فرزندپروری مثبت به والدین ارائه می‌شود. این آموزش‌ها شامل روش‌های برخورد با لجبازی، پرخاشگری یا بی‌توجهی کودک و نحوه استفاده صحیح از پاداش و پیامد است.

این روش‌ها به‌ویژه در کودکان خردسال زیر ۶ سال یا در موارد خفیف تا متوسط ADHD بسیار مؤثر هستند. در برخی موارد، رفتاردرمانی آن‌قدر موفق عمل می‌کند که نیازی به استفاده از دارو احساس نمی‌شود یا دست‌کم می‌تواند میزان و مدت مصرف دارو را کاهش دهد.

داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD در کودکان و موارد احتیاط

درمان دارویی یکی از ارکان اصلی مدیریت ADHD در کودکان به ویژه در موارد متوسط تا شدید است. انتخاب نوع دارو بر اساس شدت علائم پاسخ کودک به درمان و وجود اختلالات همراه صورت می گیرد. داروها معمولاً با هدف بهبود تمرکز کاهش رفتارهای تکانشی و تنظیم خلق کودک تجویز می شوند. این داروها به دو دسته کلی تقسیم می شوند

داروهای محرک (Stimulants)

این داروها رایج ترین و اثربخش ترین داروهای مورد استفاده در درمان ADHD هستند. عملکرد آن ها بر پایه افزایش سطح دوپامین و نوراپی نفرین در مغز است دو ماده شیمیایی کلیدی که در تنظیم توجه انگیزه و خودکنترلی نقش دارند.

داروهای محرک رایج شامل

متیل فنیدیت (Methylphenidate) با نام های تجاری Ritalin Concerta Medikinet

آمفتامین ها مانند Adderall Dexedrine یا Vyvanse

این داروها معمولاً با دوز پایین آغاز می شوند و در صورت تحمل و پاسخ مناسب به تدریج افزایش می یابند تا به دوز مؤثر برسند. تأثیر آن ها اغلب طی ۲۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از مصرف آغاز می شود و می تواند از ۴ تا ۱۲ ساعت بسته به نوع دارو ادامه داشته باشد.

داروهای غیرمحرک (Non-Stimulants)

این دسته داروها معمولاً در کودکانی تجویز می شوند که به داروهای محرک پاسخ نمی دهند دچار عوارض جانبی شدید می شوند یا دارای اختلالات همراهی مانند اضطراب تیک یا اختلالات خواب هستند.

داروهای غیرمحرک رایج شامل

اتوموکستین (Atomoxetine) با نام تجاری Strattera دارویی که به صورت روزانه مصرف می شود و اثرات آن به تدریج و طی چند هفته ظاهر می شود.

گوآفاسین (Guanfacine) و کلونیدین (Clonidine) داروهایی که بیشتر در موارد ADHD همراه با مشکلات خواب اضطراب یا پرخاشگری کاربرد دارند.

این داروها معمولاً اثر آرام بخش بیشتری دارند و در تنظیم کلی خلق و کاهش بیش فعالی مؤثرند به ویژه در کودکانی که تحریک پذیری بالایی دارند.

نکات مهم و موارد احتیاط در مصرف داروهای ADHD

مصرف این داروها حتماً باید با نسخه و تحت نظارت پزشک باشد. مصرف خودسرانه می تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد.

در صورت بروز بی اشتهایی شدید بی خوابی تحریک پذیری یا تپش قلب باید بلافاصله پزشک مطلع شود تا دوز یا نوع دارو بازبینی گردد.

پایش منظم فشار خون ضربان قلب قد و وزن کودک در طول درمان الزامی است چرا که برخی داروها ممکن است بر رشد فیزیکی یا عملکرد قلب تأثیر بگذارند.

اگر کودک دارو را به درستی تحمل نکند یا علائم بهبود نیابند ممکن است پزشک ترکیب دارویی یا برنامه درمانی را تغییر دهد.

در مجموع دارودرمانی در کنار رفتاردرمانی زمانی بیشترین اثربخشی را دارد که با ارزیابی مداوم آموزش والدین و حمایت مدرسه همراه باشد. هدف اصلی کمک به کودک برای رسیدن به بالاترین سطح عملکرد تحصیلی عاطفی و اجتماعی در طول مسیر رشد است.

تأثیر رژیم غذایی و سبک زندگی در بهبود علائم بیش فعالی و ADHD

اگرچه رژیم غذایی به تنهایی نمی تواند ADHD را درمان کند اما نقش مهمی در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا دارد. برخی مواد غذایی می توانند عملکرد مغز را بهبود بخشند در حالی که برخی دیگر ممکن است باعث تشدید علائم بیش فعالی یا بی قراری شوند.

مواد غذایی مفید برای کودکان مبتلا به ADHD

اسیدهای چرب امگا ۳

این چربی های مفید که در ماهی های چرب مانند سالمون تن ساردین و همچنین در برخی مکمل های روغن ماهی یافت می شوند در تقویت عملکرد شناختی تنظیم خلق و کاهش رفتارهای تکانشی مؤثر هستند. تحقیقات نشان داده اند که کودکان مبتلا به ADHD اغلب سطح امگا ۳ پایین تری در خون خود دارند.

پروتئین کافی

مصرف منابع پروتئینی مانند تخم مرغ گوشت سفید لبنیات یا حبوبات به تنظیم سطح قند خون و پایداری انرژی کودک در طول روز کمک می کند. ثبات قند خون نقش مهمی در جلوگیری از نوسانات خلقی و تحریک پذیری دارد.

غذاهای غنی از آهن روی و منیزیم

این مواد معدنی در عملکرد عصبی و تنظیم انتقال دهنده های عصبی مغز (مانند دوپامین) دخیل اند. کمبود این ریزمغذی ها می تواند علائم ADHD را تشدید کند. منابع مناسب شامل سبزیجات برگ سبز مغزها حبوبات و غلات کامل هستند.

مواد غذایی که بهتر است در رژیم کودک محدود شوند

شکر زیاد و نوشیدنی های انرژی زا

مصرف مکرر قندهای ساده می تواند باعث افزایش ناگهانی انرژی و پس از آن افت شدید خلق و تمرکز شود. نوشیدنی هایی مانند نوشابه آب میوه های صنعتی و نوشیدنی های انرژی زا نیز اثرات منفی بر رفتار دارند.

رنگ های مصنوعی خوراکی

برخی رنگ ها مانند زرد شماره ۵ قرمز ۴۰ یا آبی ۱ که در آب نبات ها ژله ها و برخی تنقلات یافت می شوند با افزایش بیش فعالی در کودکان ارتباط دارند به ویژه در کودکانی که حساسیت عصبی دارند.

افزودنی هایی مانند مونو سدیم گلوتامات (MSG)

این ماده که معمولاً در غذاهای فرآوری شده فست فودها یا سوپ های آماده وجود دارد می تواند باعث تحریک پذیری یا بی قراری در برخی کودکان شود.

سبک زندگی سالم مکملی برای تغذیه مناسب

خواب کافی

کودکان دبستانی باید به طور متوسط حداقل ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشند. کم خوابی می تواند تمرکز خلق و ظرفیت تحمل کودک را کاهش دهد و شدت علائم ADHD را افزایش دهد.

فعالیت بدنی منظم

ورزش های هوازی سبک مانند دوچرخه سواری پیاده روی شنا یا بازی های فعال روزانه به آزادسازی اندورفین و تنظیم خلق کمک می کنند. حتی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت روزانه می تواند نقش قابل توجهی در کاهش بی قراری و بهبود تمرکز داشته باشد.

تغذیه سالم و سبک زندگی منظم به ویژه زمانی که همراه با درمان دارویی یا رفتاری باشد می تواند در مدیریت بهتر ADHD بسیار مؤثر واقع شود. این رویکردها به تقویت عملکرد مغزی آرام سازی سیستم عصبی و افزایش کیفیت زندگی کودک و خانواده اش کمک می کنند.

آیا کودکان بیش فعال همیشه نیاز به دارو دارند یا درمان غیردارویی کافی است؟

در همه موارد بیش فعالی نیازی به مصرف دارو نیست. کودکانی که فقط دچار بیش فعالی ساده هستند و نشانه ای از اختلال توجه یا رفتارهای تکانشی ندارند معمولاً نیازمند دارودرمانی نیستند. در این موارد با تنظیم سبک زندگی آموزش مهارت های رفتاری و دریافت مشاوره خانوادگی مناسب می توان رفتارهای پرتحرک یا بی قراری کودک را به خوبی مدیریت کرد.

روش هایی مانند تعیین برنامه روزانه منظم تقویت رفتارهای مثبت حذف محرک های اضافی محیطی بهبود کیفیت خواب و تغذیه و آموزش به والدین در نحوه برخورد با رفتارهای کودک از جمله اقداماتی هستند که می توانند بدون نیاز به دارو نتایج قابل توجهی به همراه داشته باشند.

اما در کودکانی که تشخیص قطعی ADHD داده شده و علائم در حد متوسط تا شدید هستند خصوصاً اگر عملکرد تحصیلی روابط اجتماعی یا نظم خانوادگی به طور جدی تحت تأثیر قرار گرفته باشد درمان ترکیبی مؤثرتر است. در این حالت ترکیب دارودرمانی و رفتاردرمانی می تواند به کنترل بهتر علائم بهبود تمرکز و کاهش رفتارهای تکانشی کمک کند.

پزشک معالج (معمولاً روان پزشک کودک یا فوق تخصص رشد و رفتار) بر اساس شدت علائم سن کودک سابقه خانوادگی وضعیت تحصیلی و میزان پاسخ کودک به درمان های غیردارویی تصمیم گیری می کند که آیا دارو باید وارد برنامه درمانی شود یا خیر. گاهی نیز داروها تنها به مدت محدود و برای عبور از دوره های بحرانی استفاده می شوند.

نکته مهم این است که هر کودک با دیگری متفاوت است و درمان ADHD یا بیش فعالی باید فردمحور و متناسب با نیازهای خاص هر کودک و خانواده او باشد.

تفاوت پیش آگهی بلندمدت کودکان با ADHD در مقایسه با بیش فعالی موقت

همه ی کودکانی که پرتحرک هستند لزوماً دچار اختلال مزمن نیستند. بسیاری از موارد بیش فعالی در دوران کودکی ممکن است موقتی و وابسته به مرحله ای از رشد یا شرایط محیطی خاص باشند. این کودکان با رشد طبیعی آموزش مهارت های خودتنظیمی حمایت والدین و تنظیم درست محیط زندگی (مانند کاهش محرک های حسی یا ایجاد ساختار روزمره منظم) به مرور زمان آرام تر می شوند و در بزرگسالی معمولاً دچار مشکلی نمی شوند.

اما در مقابل ADHD یک اختلال پایدار و بلندمدت است که بدون مداخله ی درمانی مناسب می تواند در طول عمر فرد ادامه دار باشد و به اشکال مختلف در مراحل بعدی زندگی ظاهر شود.

اگر ADHD در کودکی شناسایی و درمان نشود در نوجوانی و بزرگسالی ممکن است با عوارض جدی همراه باشد از جمله

بروز اختلالات روانی

مانند اضطراب یا افسردگی به دلیل سرخوردگی مداوم انتقادهای محیطی و ناتوانی در تنظیم احساسات

افت تحصیلی یا عدم موفقیت شغلی

به دلیل مشکلات در تمرکز زمان بندی مدیریت وظایف و حفظ انگیزه

رفتارهای پرخطر یا سوءمصرف مواد

به ویژه در نوجوانانی که از مدرسه طرد شده اند یا به دلیل نداشتن مهارت های مقابله ای صحیح سراغ راه حل های پرخطر می روند

در همین راستا درمان زودهنگام چندبُعدی و مستمر نقش حیاتی در پیشگیری از این پیامدها دارد. ترکیبی از دارودرمانی رفتاردرمانی آموزش والدین و همکاری با مدرسه می تواند به کودک کمک کند تا نقاط ضعفش را مدیریت کرده و نقاط قوتش را توسعه دهد.

به طور خلاصه مداخله ی به موقع نه تنها علائم ADHD را کاهش می دهد بلکه می تواند مسیر زندگی کودک را از اختلال به موفقیت تغییر دهد.

راهنمایی برای والدین چگونه کودک بیش فعال یا دارای ADHD را مدیریت کنیم؟

والدین ستون اصلی در مدیریت و بهبود اختلال ADHD در کودکان هستند. نقش آن ها تنها به مراقبت روزمره محدود نمی شود بلکه بخشی جدایی ناپذیر از روند درمان و پایداری نتایج محسوب می شود. کودکانی که والدین آن ها در فرآیند درمان مشارکت فعال دارند معمولاً پاسخ بهتری به مداخلات درمانی نشان می دهند و سازگاری رفتاری بالاتری دارند.

اقدامات کلیدی که والدین می توانند برای حمایت از فرزند دارای ADHD انجام دهند عبارت اند از

ایجاد برنامه ی روزانه ثابت و قابل پیش بینی

داشتن ساختار مشخص برای زمان خواب بیداری انجام تکالیف بازی و استراحت باعث کاهش آشفتگی ذهنی کودک می شود و به او حس امنیت رفتاری می دهد.

تشویق به تکمیل کارهای کوچک با پاداش های مثبت

به جای تمرکز بر وظایف بزرگ و خسته کننده کارها را به بخش های کوچک تقسیم کنید و پس از انجام موفق هر بخش از پاداش های ساده و فوری مانند برچسب ستاره زمان بازی یا تحسین کلامی استفاده کنید.

پرهیز از تنبیه های شدید و تمرکز بر اصلاح رفتار

تنبیه بدنی یا سرزنش های مداوم نه تنها مؤثر نیست بلکه ممکن است عزت نفس کودک را کاهش دهد. در مقابل رفتارهای نادرست را به صورت مشخص گوشزد کرده و راه حل جایگزین به او بیاموزید.

همکاری با معلمان و مشاوران مدرسه

انتقال اطلاعات میان خانه و مدرسه بسیار مهم است. اطلاع داشتن معلم از شرایط کودک و هماهنگی بین برنامه های خانه و کلاس می تواند نظم و آرامش بیشتری در زندگی کودک ایجاد کند.

پیگیری جلسات درمانی و مصرف دارو به صورت منظم

استمرار در مراجعه به روان پزشک روان شناس یا مشاور و پایبندی به دستور مصرف دارو از جمله عواملی هستند که تأثیر مستقیمی بر بهبود علائم کودک دارند.

آموزش والدین یک جزء ضروری درمان ADHD

بسیاری از روان پزشکان و درمانگران توصیه می کنند والدین خود نیز تحت آموزش مهارت های فرزندپروری مبتنی بر ADHD قرار گیرند. این آموزش ها معمولاً شامل مواردی مانند تنظیم قوانین روشن استفاده مؤثر از پاداش و پیامد مدیریت رفتار در موقعیت های بحرانی و ارتباط سالم با کودک است.

برنامه های آموزشی والدین ثابت کرده اند که می توانند میزان استرس والدین را کاهش دهند مهارت های ارتباطی خانواده را بهبود ببخشند و در نهایت به کودک کمک کنند تا بهتر با اختلال خود کنار بیاید.

تشخیص زودهنگام و همراهی والدین کلید مدیریت موفق ADHD و بیش فعالی در کودکان

شناخت دقیق تفاوت ها و شباهت های میان ADHD و بیش فعالی می تواند از تشخیص اشتباه و درمان های ناکارآمد جلوگیری کند. بیش فعالی همیشه نشان دهنده یک اختلال نیست اما اگر با کم توجهی و تکانشگری ترکیب شود و عملکرد کودک را مختل کند احتمال وجود ADHD مطرح می شود. درمان این اختلال نیازمند همکاری خانواده مدرسه و تیم درمانی است. ترکیب روش های دارویی رفتاری و اصلاح سبک زندگی بهترین رویکرد برای کاهش علائم و کمک به رشد سالم کودک به شمار می رود.