عوارض کمبود ویتامین B12 در بدن
عوارض کمبود ویتامین B12 در بدن
ویتامین B12 یکی از حیاتی ترین ویتامین ها برای عملکرد صحیح مغز تولید گلبول های قرمز و سلامت سیستم عصبی است. کمبود این ویتامین به خصوص در سنین بالا یا افرادی با رژیم های محدود می تواند به عوارض جدی و حتی غیرقابل برگشت منجر شود. در این مقاله با نگاهی درمانی به بررسی کامل علائم دلایل راه های تشخیص و درمان کمبود B12 می پردازیم.
علائم کمبود ویتامین B12 در بدن چگونه ظاهر می شوند و چه تفاوتی با سایر کمبودها دارند؟
کمبود ویتامین B12 یکی از اختلالاتی است که علائم آن به راحتی با دیگر بیماری ها یا کمبودهای تغذیه ای اشتباه گرفته می شود. دلیل اصلی این موضوع طیف وسیع و تدریجی علائمی است که از خستگی ساده تا اختلالات عصبی و شناختی گسترده را شامل می شود. در بسیاری از موارد فرد در ابتدا فقط احساس ضعف یا بی حوصلگی دارد و هیچ نشانه خاصی که به کمبود B12 اشاره کند وجود ندارد.
این وضعیت به ویژه زمانی پیچیده تر می شود که بدانیم کمبود آهن و ویتامین D نیز می توانند علائمی مشابه مانند خستگی سردرد رنگ پریدگی یا کاهش تمرکز ایجاد کنند. به همین دلیل بدون آزمایش خون نمی توان تنها بر اساس علائم تشخیص قطعی داد.
در مراحل اولیه تنها نشانه هایی مانند
خستگی مداوم حتی بعد از خواب کافی
کاهش انرژی و بی میلی به انجام کارهای روزمره
حالت های خلقی ناپایدار یا کاهش انگیزه
بروز می کند. اما اگر این کمبود ادامه پیدا کند و شناسایی و درمان نشود علائم گسترده تر و شدیدتری ظاهر می شوند که نشانه درگیری سیستم های حیاتی بدن به ویژه سیستم عصبی و خونساز است.
برخی از علائم رایج و شناخته شده ی کمبود B12 عبارت اند از
خستگی شدید و ضعف عمومی بدن
احساس گزگز یا بی حسی در دست ها و پاها که به دلیل آسیب به اعصاب محیطی ایجاد می شود
فراموشی کندی ذهن یا اختلال در تمرکز و توجه
کم خونی ماکروسیتیک که در آن گلبول های قرمز بزرگ تر از حد طبیعی می شوند
سرگیجه سردرد یا احساس سبکی سر به ویژه هنگام ایستادن یا حرکت ناگهانی
رنگ پریدگی پوست لب ها یا لثه ها به دلیل کاهش تولید هموگلوبین
ضعف عضلات یا احساس ناپایداری هنگام راه رفتن و ایستادن طولانی
آنچه کمبود B12 را از سایر کمبودهای تغذیه ای متمایز می کند درگیری شدید سیستم عصبی است. این آسیب می تواند به شکل اختلال در تعادل سوزن سوزن شدن اندام ها یا حتی تغییر در رفتار و شخصیت بروز کند.
در مراحل پیشرفته تر فرد ممکن است دچار افسردگی توهم فراموشی مزمن یا علائمی شبیه زوال عقل (دمانس) شود که اگر به موقع درمان نشوند ممکن است غیرقابل بازگشت باشند.
به همین دلیل توجه به این علائم و پیگیری آزمایش خون در افراد پرخطر (مانند سالمندان گیاه خواران یا بیماران گوارشی) بسیار حیاتی است. درمان سریع می تواند از بروز این عوارض جدی جلوگیری کند.
مهم ترین دلایل بروز کمبود ویتامین B12 در افراد سالم و بیمار چیست؟
علت کمبود ویتامین B12 در بدن همیشه یکسان نیست و معمولاً به دو دسته ی اصلی تقسیم می شود
دریافت ناکافی این ویتامین از طریق رژیم غذایی
اختلال در جذب آن در دستگاه گوارش
در گروه اول افراد معمولاً به اندازه کافی ویتامین B12 نمی خورند مثلاً چون گیاه خوار یا وگان هستند و منبع حیوانی این ویتامین را حذف کرده اند. در گروه دوم فرد ممکن است غذا یا مکمل حاوی B12 را مصرف کند اما بدن توانایی جذب مناسب آن را ندارد.
مهم ترین دلایل کمبود B12 شامل موارد زیر هستند
رژیم های گیاه خواری و وگان
ویتامین B12 تقریباً به طور انحصاری در منابع حیوانی مانند گوشت تخم مرغ لبنیات و ماهی وجود دارد. بنابراین افرادی که رژیم کاملاً گیاهی دارند بدون مصرف مکمل های مناسب خیلی زود دچار کمبود می شوند.
مصرف طولانی مدت داروهای خاص
برخی داروها با مکانیسم جذب B12 تداخل دارند. از جمله
متفورمین (داروی رایج در دیابت نوع 2)
مهارکننده های پمپ پروتون مانند امپرازول اسموپرازول و پنتوپرازول که اسید معده را کاهش می دهند و مانع از آزادسازی B12 از مواد غذایی می شوند.
بیماری های گوارشی مزمن
بیماری هایی مانند آتروفی مخاط معده (نازک شدن دیواره معده در سنین بالا) سندرم روده تحریک پذیر بیماری کرون یا سلیاک همه می توانند به جذب ناکافی B12 منجر شوند. این بیماری ها معمولاً با اختلال در عملکرد روده کوچک یا کاهش ترشح فاکتورهای لازم برای جذب همراه اند.
بالا رفتن سن
با افزایش سن تولید اسید معده و فاکتور داخلی (intrinsic factor) کاهش پیدا می کند. این فاکتور برای جذب B12 از غذا در روده حیاتی است. به همین دلیل سالمندان یکی از گروه های پرخطر برای کمبود این ویتامین هستند.
جراحی های دستگاه گوارش
افرادی که تحت عمل هایی مانند بای پس معده اسلیو یا گاسترکتومی کامل یا جزئی قرار گرفته اند به دلیل حذف بخشی از معده یا روده کوچک با اختلال جدی در جذب B12 مواجه می شوند و باید تا پایان عمر مکمل مصرف کنند.
بیماری های خودایمنی مانند کم خونی پرنیشیوز
این بیماری باعث تولید آنتی بادی هایی علیه فاکتور داخلی معده می شود. در نتیجه بدن نمی تواند ویتامین B12 را جذب کند. کم خونی پرنیشیوز یکی از دلایل کلاسیک کمبود شدید و مقاوم B12 است و معمولاً نیاز به درمان تزریقی دائمی دارد.
نکته مهم
حتی در افراد به ظاهر سالم عواملی مانند افزایش سن مصرف برخی داروها یا سوءجذب خفیف می توانند به مرور سطح B12 را پایین بیاورند. به همین دلیل در گروه های در معرض خطر بررسی های آزمایشگاهی دوره ای و ارزیابی بالینی توصیه می شود تا کمبود به موقع شناسایی و درمان شود.
چه کسانی بیشتر در معرض کمبود ویتامین B12 قرار دارند و چرا؟
کمبود ویتامین B12 در همه افراد ممکن است رخ دهد اما برخی گروه ها به دلایل خاص فیزیولوژیکی تغذیه ای یا دارویی در معرض خطر بسیار بیشتری قرار دارند. در این افراد بدن یا توانایی کافی برای دریافت B12 را ندارد یا نمی تواند آن را به درستی جذب و ذخیره کند. به همین دلیل بررسی های دوره ای و تجویز مکمل در صورت نیاز اقدامی ضروری و پیشگیرانه محسوب می شود.
مهم ترین گروه های در معرض خطر شامل موارد زیر هستند
افراد بالای 60 سال
با بالا رفتن سن ترشح اسید معده و فاکتور داخلی (Intrinsic Factor) که برای جذب B12 حیاتی است کاهش می یابد. این موضوع باعث می شود که حتی با تغذیه مناسب میزان جذب B12 به مرور کاهش پیدا کند. کمبود بدون علامت در این سنین شایع است و در صورت بی توجهی ممکن است با علائمی مانند ضعف حافظه یا مشکلات تعادلی ظاهر شود.
گیاه خواران و به ویژه وگان ها
چون منابع طبیعی B12 فقط در غذاهای حیوانی یافت می شوند (مانند گوشت لبنیات تخم مرغ و ماهی) افرادی که این گروه های غذایی را از رژیم خود حذف کرده اند در مدت کوتاهی دچار کاهش سطح ویتامین B12 می شوند مگر اینکه از مکمل های مناسب یا غذاهای غنی شده استفاده کنند.
افراد با سابقه جراحی های معده یا روده
جراحی هایی مانند بای پس معده اسلیو گاسترکتومی یا رزکسیون بخش هایی از روده باریک می توانند مسیر جذب B12 را مختل کنند. این بیماران در بیشتر موارد نیاز به مکمل های دائمی خوراکی یا تزریقی دارند تا دچار کمبود نشوند.
بیماران دیابتی که متفورمین مصرف می کنند
متفورمین داروی پرکاربردی برای دیابت نوع 2 است که در درازمدت می تواند جذب B12 را در روده کاهش دهد. این عارضه معمولاً پنهان است و بدون بررسی آزمایشگاهی تشخیص داده نمی شود.
افرادی که داروهای ضداسید یا مهارکننده پمپ پروتون مصرف می کنند
داروهایی مانند امپرازول اسموپرازول پنتوپرازول یا فاموتیدین که برای رفلاکس یا زخم معده تجویز می شوند باعث کاهش اسید معده شده و به طور غیرمستقیم در جذب B12 اختلال ایجاد می کنند.
افراد با بیماری های خودایمنی یا ارثی که جذب B12 را مختل می کنند
بیماری هایی مثل کم خونی پرنیشیوز تیروئیدیت هاشیموتو دیابت نوع 1 یا سندرم های ژنتیکی سوءجذب می توانند باعث اختلال در ساخت فاکتور جذب یا عملکرد روده شوند. در این بیماران درمان های تزریقی اغلب مؤثرتر از مکمل خوراکی اند.
نکته مهم
کمبود ویتامین B12 در این گروه ها ممکن است برای مدت طولانی بدون علامت ظاهری باقی بماند ولی در بدن در حال پیشرفت باشد. به همین دلیل انجام آزمایش های دوره ای سطح B12 خون اسید متیل مالونیک (MMA) و هموسیستئین به ویژه در افراد پرخطر توصیه می شود تا پیش از بروز آسیب عصبی یا کم خونی مداخله درمانی آغاز شود.
عوارض عصبی کمبود ویتامین B12 که ممکن است غیرقابل بازگشت باشند
کمبود ویتامین B12 برخلاف تصور عمومی تنها به کم خونی محدود نمی شود بلکه یکی از مهم ترین و نگران کننده ترین پیامدهای آن درگیری سیستم عصبی مرکزی و محیطی است. اگر این نوع کمبود دیر تشخیص داده شود حتی پس از اصلاح سطح ویتامین در خون آسیب های عصبی ممکن است دائمی و برگشت ناپذیر باقی بمانند.
نقش B12 در عملکرد عصبی بسیار حیاتی است این ویتامین در ساخت میلین (غلاف محافظ رشته های عصبی) نقش دارد. وقتی میلین دچار تخریب شود هدایت پیام های عصبی مختل می شود و فرد دچار اختلالات حرکتی حسی و شناختی می گردد.
مهم ترین عوارض عصبی ناشی از کمبود ویتامین B12 عبارت اند از
پاراستزی (Paresthesia)
به صورت سوزن سوزن شدن مزمن گزگز یا بی حسی در اندام ها ظاهر می شود. این علامت معمولاً اولین هشدار آسیب عصبی است.
آتاکسی (Ataxia)
یعنی فرد در ایستادن یا راه رفتن تعادل ندارد و گاهی ممکن است زمین بخورد بدون اینکه علت واضحی برای آن وجود داشته باشد.
اختلال حافظه و گیجی ذهنی
اختلال در تمرکز فراموشی وقایع روزمره یا احساس «مه آلود بودن ذهن» از علائم شایع هستند به ویژه در سالمندان.
زوال عقل زودرس (Early-onset Dementia)
در کمبود شدید و مزمن B12 ممکن است فرد دچار علائمی شبیه دمانس شود که گاه با آلزایمر اشتباه گرفته می شود.
نوروپاتی محیطی
آسیب به اعصاب محیطی که باعث درد سوزش بی حسی یا ضعف در اندام ها (به ویژه پاها و دست ها) می شود.
تحلیل نخاع (Subacute Combined Degeneration)
یکی از جدی ترین عوارض است که نخاع را درگیر می کند و در صورت عدم درمان ممکن است منجر به ناتوانی حرکتی شدید شود.
در مراحل پیشرفته به ویژه اگر بیمار برای مدت طولانی دچار کمبود تشخیص داده نشده باشد ممکن است قدرت کنترل عضلات کاهش یابد و نیاز به توانبخشی و فیزیوتراپی مداوم پیدا کند.
نکته کلیدی درمانی
آسیب های عصبی برخلاف کم خونی به سرعت ترمیم نمی شوند. به همین دلیل تشخیص زودهنگام کمبود و آغاز درمان حتی قبل از بروز علائم شدید مهم ترین راهکار برای پیشگیری از عوارض پایدار در مغز نخاع و اعصاب محیطی است. پزشکان در صورت مشاهده گزگز یا عدم تعادل بدون علت مشخص باید حتماً سطح B12 را بررسی کنند.
تأثیر کمبود ویتامین B12 بر سیستم قلبی عروقی و افزایش خطر سکته
کمبود ویتامین B12 تنها به عوارض عصبی یا خونی محدود نمی شود بلکه می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت قلب و عروق نیز اثر منفی بگذارد. یکی از مسیرهای مهم این اثرگذاری افزایش سطح یک ماده خطرناک به نام هموسیستئین (Homocysteine) در خون است.
هموسیستئین یک اسیدآمینه میانجی در متابولیسم بدن است که در حالت عادی باید با کمک ویتامین های B6 B9 (فولات) و B12 تجزیه و از خون پاک سازی شود. اما وقتی B12 به اندازه کافی در بدن وجود نداشته باشد هموسیستئین تجزیه نمی شود و در خون تجمع می یابد.
بررسی های پزشکی نشان داده اند
کمبود ویتامین B12 منجر به افزایش سطح هموسیستئین خون می شود.
هموسیستئین بالا به عنوان یک عامل التهابی و سمی برای سلول های پوشاننده دیواره رگ ها (اندوتلیوم) شناخته می شود.
تجمع این ماده می تواند خطر سکته مغزی حمله قلبی ترومبوز وریدی و آمبولی را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
همچنین سطح بالای هموسیستئین با سفتی شریان ها اختلال در انعطاف پذیری عروق و تسریع روند آترواسکلروز (تصلب شرایین) در ارتباط مستقیم است.
در بیماران قلبی یا افرادی که سابقه خانوادگی بیماری های عروق دارند کنترل منظم سطح B12 می تواند در کنار کنترل فشار خون کلسترول و قند خون نقش مکمل مهمی در پیشگیری از عوارض جدی ایفا کند.
نکته قابل توجه این است که بسیاری از بیماران قلبی که مکمل های قلب را دریافت می کنند ممکن است از کمبود B12 غافل بمانند در حالی که افزودن یک مکمل ساده B12 می تواند خطرات قلبی مرتبط با هموسیستئین را کاهش دهد.
پیشنهاد درمانی
در افراد مبتلا به فشار خون بالا کلسترول بالا یا بیماری های عروق کرونر بررسی هم زمان سطح هموسیستئین و ویتامین B12 در کنار سایر آزمایش ها می تواند به پیشگیری فعالانه از حملات قلبی یا مغزی کمک کند.
تغییرات پوستی زبانی و گوارشی که نشانه کمبود ویتامین B12 هستند
کمبود ویتامین B12 فقط با علائمی مانند خستگی یا بی حسی بروز نمی کند بلکه در بسیاری از موارد بدن از طریق نشانه های قابل مشاهده در پوست دهان و دستگاه گوارش نیز هشدار می دهد. این علائم ممکن است خفیف یا گاه نادیده گرفته شوند اما اگر به آن ها توجه نشود می توانند به نشانه ای از یک کمبود مزمن و خطرناک تبدیل شوند.
از جمله بارزترین این علائم عبارت اند از
زبان صاف قرمز و دردناک که در پزشکی به آن گلوسیت گفته می شود. در این حالت سطح زبان براق و ملتهب می شود و ممکن است احساس سوزش یا گزگز ایجاد شود.
زخم های دهانی ترک گوشه لب ها یا پوسته پوسته شدن اطراف دهان که ممکن است با خوردن غذاهای اسیدی تشدید شوند.
کاهش اشتها یا احساس سیری زودرس که به تدریج منجر به کاهش وزن ناخواسته و گاهی سوء تغذیه می شود.
مشکلات مزمن گوارشی از جمله اسهال یا یبوست بی دلیل که علی رغم تغییرات رژیم غذایی یا درمان های معمول ادامه پیدا می کنند.
پوست رنگ پریده یا بروز زردی خفیف در سفیدی چشم و پوست که ناشی از تجزیه ناقص گلبول های قرمز در کم خونی ناشی از کمبود B12 است.
احساس نفخ گاز یا سنگینی معده به ویژه پس از خوردن غذاهای پرچرب یا دیر هضم که به اختلال در عملکرد دستگاه گوارش مربوط است.
نکته مهم این است که این علائم ممکن است به تنهایی چندان نگران کننده به نظر نرسند اما اگر هم زمان با خستگی سرگیجه ضعف عضلانی یا گزگز دست و پا ظاهر شوند باید احتمال کمبود B12 را جدی گرفت و آزمایش خون برای بررسی سطح ویتامین انجام داد.
توجه به این علائم به ویژه در گروه های پرخطر (مانند سالمندان گیاه خواران و بیماران گوارشی) می تواند به تشخیص زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت عوارض عصبی و خونی کمک بزرگی کند. درمان سریع و مناسب با مکمل های B12 در اغلب موارد به بهبود سریع این علائم منجر می شود.
روش های دقیق تشخیص کمبود ویتامین B12 از طریق آزمایش خون و علائم بالینی
تشخیص کمبود ویتامین B12 یک فرآیند چندجانبه و تخصصی است که نمی توان صرفاً بر اساس علائم عمومی مثل خستگی یا رنگ پریدگی نظر قطعی داد. این به این دلیل است که بسیاری از این علائم می توانند در بیماری ها یا کمبودهای تغذیه ای دیگر نیز دیده شوند. بنابراین برای تشخیص دقیق کمبود B12 نیاز است که آزمایش های خونی تخصصی همراه با بررسی دقیق بالینی علائم نورولوژیک و عمومی بیمار انجام شود.
مهم ترین روش های تشخیصی عبارت اند از
آزمایش سطح سرمی ویتامین B12
این آزمایش پایه تشخیص است و معمولاً اگر مقدار ویتامین B12 در خون کمتر از ۲۰۰ pg/mL باشد نشانه کمبود قطعی در نظر گرفته می شود. با این حال مقادیر بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ pg/mL ممکن است نیاز به ارزیابی های بیشتر داشته باشد چرا که در این محدوده کمبود نهفته یا خفیف می تواند وجود داشته باشد.
آزمایش اسید متیل مالونیک (MMA)
MMA یک متابولیت است که در صورت کمبود ویتامین B12 افزایش می یابد و یکی از دقیق ترین شاخص ها برای تشخیص کمبود حتی در مراحل اولیه یا نهفته محسوب می شود.
اندازه گیری سطح هموسیستئین خون
هموسیستئین بالا می تواند نشانه کمبود B12 باشد اما افزایش آن ممکن است به دلایل دیگر نیز رخ دهد بنابراین باید در کنار سایر آزمایش ها تفسیر شود.
آزمایش شمارش کامل خون (CBC)
در کمبود B12 معمولاً گلبول های قرمز بزرگ تر از حد طبیعی (ماکروسیتیک) و MCV (حجم متوسط گلبول قرمز) افزایش یافته دیده می شود که نشانه ای از کم خونی ناشی از اختلال در ساخت DNA سلول های خونی است.
ارزیابی علائم عصبی و نورولوژیک
معاینه بالینی برای بررسی وجود علائمی مانند ضعف عضلانی از دست دادن حس سوزن سوزن شدن یا اختلال در تعادل اهمیت زیادی دارد و به تشخیص کمبود B12 کمک می کند.
در برخی موارد خاص به خصوص اگر پزشک به کم خونی پرنیشیوز (نوعی کم خونی خودایمنی) مشکوک باشد آزمایش های تخصصی تری مانند
بررسی سطح فاکتور داخلی (Intrinsic Factor)
آزمایش آنتی بادی های ضد فاکتور داخلی یا سلول های پاریتال معده
درخواست می شود تا علت اختلال جذب ویتامین B12 مشخص گردد.
تشخیص صحیح و به موقع کمبود ویتامین B12 نیازمند ترکیبی از آزمایش های دقیق خونی و معاینات بالینی است و صرفاً تکیه بر علائم عمومی می تواند منجر به تشخیص اشتباه و در نتیجه درمان ناکافی شود.
درمان کمبود ویتامین B12 داروها آمپول ها مکمل های خوراکی و تفاوت های آن ها
درمان کمبود ویتامین B12 به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله شدت کمبود وجود یا عدم وجود علائم عصبی و همچنین علت زمینه ای کمبود. به طور کلی دو مسیر اصلی برای درمان وجود دارد تزریق آمپول و مصرف مکمل خوراکی.
آمپول ویتامین B12 (هیدروکسی کوبالامین یا سیانوکوبالامین)
این روش درمانی معمولاً برای کمبودهای شدید به ویژه زمانی که علائم عصبی یا کم خونی پیشرفته دیده می شود انتخاب اول است.
تزریق آمپول به صورت عضلانی انجام می شود و جذب آن بسیار سریع و کامل است.
یک آمپول در هفته به مدت ۴ تا ۶ هفته اولیه برای اصلاح سریع کمبود
سپس یک آمپول ماهیانه برای دوره نگهداری و پیشگیری از عود
معمولاً پس از شروع درمان تزریقی علائم خستگی ضعف و گزگز در عرض ۱ تا ۲ هفته کاهش چشمگیری پیدا می کنند و بیمار بهبود قابل توجهی را تجربه می کند.
مکمل های خوراکی ویتامین B12
مکمل های خوراکی بیشتر برای کمبودهای خفیف یا پیشگیری از کمبود در گروه های پرخطر مانند سالمندان یا گیاه خواران استفاده می شوند.
معمولاً دوزهای متداول بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میکروگرم روزانه هستند.
این روش مناسب افرادی است که هیچ مشکل جذب گوارشی ندارند و بدنشان توانایی جذب کافی B12 از راه خوراکی را دارد.
مکمل های خوراکی برای کسانی که به دلایل تغذیه ای در معرض کمبود هستند یا به دنبال روش غیرتهاجمی درمان می گردند گزینه ای مطمئن و کارآمد است.
نکته بسیار مهم
اگر فرد دچار مشکلات گوارشی جدی مانند آتروفی معده کم خونی پرنیشیوز یا جراحی های معده و روده باشد جذب B12 از راه خوراکی مختل می شود. در این موارد تزریق آمپول تنها روش درمان مؤثر است و نباید درمان خوراکی را جایگزین کرد.
انتخاب روش درمانی به شدت کمبود وجود علائم عصبی و وضعیت جذب بیمار بستگی دارد. درمان تزریقی برای موارد شدید و مزمن ضروری است اما در کمبودهای خفیف تر و پیشگیری مکمل خوراکی گزینه ای مناسب و راحت است که باید تحت نظر پزشک تجویز و پیگیری شود.
آیا کمبود ویتامین B12 می تواند باعث افسردگی یا مشکلات روانی شود؟
بله و این موضوع از دیدگاه روان پزشکی بسیار مهم است. B12 در تولید سروتونین و دوپامین که دو ناقل عصبی حیاتی برای خلق وخو هستند نقش کلیدی دارد.
نشانه های روانی مرتبط با کمبود B12
افسردگی یا اضطراب بدون دلیل واضح
کاهش انگیزه یا بی احساسی (Blunted affect)
اختلال در تمرکز و حافظه
تغییرات خلق وخو مثل زودرنجی پرخاشگری یا گریه های بی دلیل
در موارد شدید بروز توهم یا هذیان در سالمندان
در بیماران روان پزشکی بررسی سطح B12 به خصوص در کسانی که مقاوم به درمان دارویی هستند کاملاً توصیه می شود.
پیشگیری از کمبود ویتامین B12 با رژیم غذایی مناسب و مکمل های استاندارد
بهترین راه برای جلوگیری از کمبود B12 دریافت کافی ویتامین از طریق تغذیه یا مکمل ها به ویژه در گروه های پرخطر است.
منابع غذایی غنی از B12
جگر گاو و گوسفند
ماهی سالمون ساردین و تن
گوشت قرمز
تخم مرغ
لبنیات پرچرب
برای افراد گیاه خوار یا وگان
استفاده از مکمل های زیرزبانی یا تزریقی
مصرف مواد غذایی غنی شده با B12 مانند شیرهای گیاهی غلات صبحانه و مخمر تغذیه ای
پیشنهاد متخصصان
در بزرگسالان بالای 60 سال استفاده از مکمل روزانه ۱۰۰۰ میکروگرم می تواند به حفظ عملکرد عصبی و حافظه کمک کند حتی اگر کمبود آشکاری وجود نداشته باشد.
چرا کمبود ویتامین B12 را نباید دست کم گرفت؟
کمبود ویتامین B12 نه تنها باعث خستگی و کم خونی می شود بلکه می تواند به مرور زمان به آسیب های دائمی عصبی روانی و قلبی منجر شود. با بررسی منظم سطح این ویتامین مخصوصاً در افراد مسن گیاه خوار یا بیماران گوارشی می توان از بسیاری از این عوارض پیشگیری کرد.