حمله گسترده هوایی اسرائیل به ساختمان شیشه‌ای صدا و سیمای ایران در قلب تهران
حمله گسترده هوایی اسرائیل به ساختمان شیشه‌ای صدا و سیمای ایران در قلب تهران
صبح روز دوشنبه شانزدهم ژوئن ۲۰۲۵ (۲۶ خرداد ۱۴۰۴) تحولات نظامی سنگینی در پایتخت ایران رقم خورد زمانی که خطوط هوایی اسرائیل اهدافی کلیدی از جمله ساختمان شیشه ای سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (IRIB) را در شمال تهران هدف قرار دادند. این ضربه نه تنها به بُعد نمادین رسانه ای ایران اشاره داشت بلکه نشان دهنده جهش سطحی جدید در مناقشه Israel–Iran و افزایش خطر درگیری تمام عیار فرامرزی بود.
حمله به ساختمان شیشه ای صدا و سیما چه ویژگی هایی داشت؟
ساختمان معروف به «Glass Building» در محله شمالی تهران همزمان با پخش برنامه در حال پخش زنده مورد اصابت قرار گرفت. صدای انفجار لحظاتی پس از آغاز برنامه به وضوح در تلفن همراه مجری شنیده شد سقف استودیو نشست گردوغبار و دود فضای پخش را پر کرد و صدا و تصویر قطع شدند . این اتفاق نشان داد که حمله نه به مراکز نظامی زیرزمینی بلکه مستقیم به زیرساخت رسانه ای انجام شده است—نمادی محکم از جنگ اطلاعاتی در این درگیری.
دلایل احتمالی انتخاب هدف از «پروپاگاندا» تا جنگ روانی رسمی
از دید اسرائیل صدا و سیما تبدیل به ستون پروپاگاندا و خط مقدم جنگ اطلاعاتی ایران شده بود. وزیر دفاع اسرائیل ایزرایل کاتز پیش از حمله اعلام کرده بود که «موقعیت میدان جنگ رسانه ای ایران باید سریعاً ناپدید شود» و از ساکنان منطقه خواسته بود سریعا تخلیه کنند . رسانه هایی چون وال استریت ژورنال و دادگاه بین المللی تأکید کردند که این اقدام فراتر از هدف گیری پایگاه های نظامی است و نشان دهنده تغییر استراتژی اسرائیل به زمینه «جنگ روانی» است .
واکنش رسانه ملی و ادامه پخش موجی از مقاومت در میان شعله ها
با وجود آسیب به استودیو و مصدومیت کارکنان رسانه IRIB موفق شد پخش زنده را صرفاً پس از حدود سی دقیقه وقفه از استودیویی جایگزین از سر گیرد. مجری مشهور سحر امامی در ادامه برنامه با تاکید بر این که «صدا و حقیقت خاموش نخواهد شد» به حضور در برنامه ادامه داد. سخنگوی رسانه ملی تأکید کرد که علی رغم «چند تن از همکاران مجروح شده اند اما پخش کاملاً از سر گرفته شده است» .
خسارات تلفات و تأثیرات انسانی چه بر سر مردم آمد؟
هنوز آمار دقیق کشته شدگان و مجروحان حمله به ساختمان شیشه ای منتشر نشده اما گزارش ها حکایت از چندین زخمی در میان کارکنان دارد—هرچند تعداد دقیق نامعلوم است . این پیش بینی می شود که گزارش های بعدی شامل آمار کامل تری باشد با این حال بازتاب ویدیویی لحظه انفجار نشان دهنده شدت آسیب و تأثیر روانی بر بینندگان و مردم است.
چشم انداز دیپلماتیک واکنش جهانی هشدارها و تلاش برای کنترل بحران
در سطح جهانی خبر حمله توجه رهبران کشورهای اروپایی و آمریکایی را به خود جلب کرد. رهبران گروه هفت از جمله دونالد ترامپ با تاکید بر اهمیت «آتش بس فوری و مذاکره پیش از آنکه دیر شود» نگران بودند بحران وارد فاز خطرناکی شود . سازمان ملل و اتحادیه اروپا نشست فوری برگزار کردند خواستار خویشتنداری و بازگشت به میز مذاکرات هسته ای شدند اما ایران بر کاهش تعهدات در چارچوب NPT تأکید ورزید و بر واکنش قاطع ادامه داد dw.com.
پروژه نظامی اسرائیل در ایران از سنتز تاکتیک تا تبدیل رسانه به هدف استراتژیک
از روز ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ و آغاز عملیات «شیر صعودی» اسرائیل تعداد قابل توجهی از اهداف مانند سایت های هسته ای مقرهای IRGC و زیرساخت های نفتی ایران را هدف قرار داده بود و حمله به ساختمان صدا و سیما بخشی تازه – و تازه ترین – از این استراتژی دهشتناک به شمار می رود . این عملیات شامل بیش از ۲۰۰ هواپیمای جنگنده در پنج موج حمله و صدها هدف از جمله تأسیسات نظامی و مدنی می شد حمله بلندپروازانه که حتی تاسیسات نفتی و مراکز اتمی را نشانه گرفت .
چشم انداز آینده در انتظار پافشاری یا کوتاه آمدن؟
آینده این تنش بستگی به واکنش ایران دارد. تهران اگرچه با شلیک موشک و پهپاد به شهرهای اسرائیل پاسخ داد—که طبق گزارش ها منجر به کشته و زخمی شدن شماری از غیرنظامیان شد —اما تهدید کرده در صورت ادامه حملات ممکن است از NPT کناره گیری کند . در مقابل اسرائیل تلاش دارد نفوذ نظامی خود را حفظ و گسترش دهد با رویای کنترل کامل آسمان تهران—امری که وزیر دفاع اعلام کرده که رسیده است .
پیامدهای اقتصادی و بازار انرژی نگرانی جهان از نوسان نفتی
حمله به زیرساخت های نفتی ایران نظیر پالایشگاه ها و تأسیسات گاز در بوشهر باعث آتش سوزی ها و آسیب به تولید گاز شد. تخمین ها نشان می دهد تولید روزانه ده ها میلیون مترمکعب گاز مختل شده است . تحلیلگران بازار نفت هشدار داده اند که این تنش ها همراه با اختلال در ترانزیت نفت و گاز از خلیج فارس احتمال جهش جدید قیمت ها را افزایش می دهد.
پیامد اجتماعی در تهران از آوارگی داخلی تاکتیک حمایت از بیماران در پناهگاه ها
ایرانی ها در شمال تهران و دیگر مناطق تحت حمله با شمار بسیاری از خانواده ها روبرو شده اند که به دلیل پیامک های هشدار تخلیه و انفجارها مجبور به ترک خانه ها و پناه بردن در پارکینگ ها و مسجدها شده اند . منتقدان داخلی خواهان افزایش پناهگاه ها و امکانات حمایتی برای شهروندانی هستند که مواجهه نزدیکی با خط آتش داشته اند.
تحلیل کلان آیا این حمله اوج بحران است یا نقطه شروع؟
اقدام اسرائیل در هدف قرار دادن مرکز رسانه ای ایران هم از نظر تاکتیکی و هم روانی یک نقطه عطف در مناقشه طولانی دامنه اسرائیل و ایران محسوب شده است. اگرچه می توان آن را بخشی از عملیات «شیر صعودی» دانست اما انتخاب رسانه به عنوان هدف به شکل بی سابقه ای ماهیت جنگ را از میدان نظامی به صحنه جنگ اطلاعاتی منتقل کرد. این شیوه نشان دهنده این است که اسرائیل قصد دارد با کاهش قابلیت ایران در جنگ نرم نفوذ رسانه ای داخلی و خارجی آن را خنثی کند.
