باشگاه فوتبال آزد آلکمار

آزد آلکمار (به هلندی Alkmaar Zaanstreek) که به اختصار AZ نیز نامیده می شود یکی از برجسته ترین باشگاه های فوتبال هلند است که در شهر آلکمار در استان هلند شمالی قرار دارد. این باشگاه که در سال 1967 تأسیس شد با تاریخچه ای پرافتخار آکادمی جوانان قوی و هوادارانی پرشور جایگاه ویژه ای در فوتبال هلند و اروپا دارد. آزد آلکمار به دلیل سبک بازی تهاجمی پرورش استعدادهای جوان و موفقیت هایش در اردیویسه (لیگ برتر هلند) و رقابت های اروپایی شناخته می شود.

تاریخچه آزد آلکمار

تأسیس و سال های اولیه

آزد آلکمار در 10 می 1967 از ادغام دو باشگاه محلی آلکمار ’54 و زانسترایک تأسیس شد. این ادغام با هدف ایجاد یک تیم قدرتمند در منطقه زانسترایک و آلکمار انجام گرفت و نام اولیه AZ 67 ‘ بود. در سال 1986 نام تیم به AZ تغییر یافت و از آن زمان تاکنون با این نام شناخته می شود.در سال های اولیه آزد آلکمار به سرعت در فوتبال هلند پیشرفت کرد. این تیم در دهه 1970 به اردیویسه صعود کرد و با تکیه بر بازیکنان محلی و سبک بازی جذاب توجهات را به خود جلب کرد. ورزشگاه اولیه تیم د هون (De Hout) تا سال 2006 میزبان بازی های خانگی بود.

دهه 1980 اولین دوره طلایی

دهه 1980 نقطه عطفی در تاریخ آزد آلکمار بود. این تیم در فصل 1980-1981 تحت هدایت مربی هلندی گئورگ کسلر (Georg Kessler) به اولین قهرمانی خود در اردیویسه دست یافت. این موفقیت با ترکیبی از بازیکنان بااستعداد مانند جان متگاد (Jan Metgod) و هوگو هونفلد (Hugo Hovenkamp) به دست آمد. در همان سال آزد آلکمار به فینال جام یوفا (لیگ اروپا امروزی) رسید اما در برابر ایپسویچ تاون انگلستان شکست خورد. این حضور در فینال آزد آلکمار را به یکی از تیم های برجسته اروپا تبدیل کرد.

علاوه بر این آزد آلکمار در سال های 1978 1981 و 1982 سه بار قهرمان جام حذفی هلند (KNVB Cup) شد که نشان دهنده ثبات و قدرت این تیم در آن دوره بود.

دهه های 1990 و 2000 چالش ها و بازسازی

پس از موفقیت های دهه 1980 آزد آلکمار با چالش هایی مواجه شد. در دهه 1990 این تیم در میانه های جدول اردیویسه قرار داشت و حتی در مقاطعی به دسته دوم سقوط کرد. با این حال مدیریت قوی و سرمایه گذاری در آکادمی جوانان زمینه ساز بازگشت آزد آلکمار به سطح اول فوتبال هلند شد.

فصل 2008-2009 دومین دوره طلایی آزد آلکمار بود. این تیم تحت هدایت لوییس فن خال (Louis van Gaal) مربی افسانه ای هلندی به دومین قهرمانی خود در اردیویسه دست یافت. بازیکنانی مانند موسا دمبله مارتین مارتنز و سرخیو رومرو نقش کلیدی در این موفقیت داشتند. این قهرمانی نشان دهنده بازگشت قدرتمند آزد آلکمار به جمع مدعیان بود.

افتخارات آزد آلکمار

آزد آلکمار در طول تاریخ خود افتخارات متعددی کسب کرده است که مهم ترین آن ها عبارتند از

اردیویسه (لیگ برتر هلند) 2 قهرمانی (1980-1981 2008-2009)

جام حذفی هلند (KNVB Cup) 4 قهرمانی (1978 1981 1982 2013)

سوپرکاپ هلند (Johan Cruyff Shield) 1 قهرمانی (2009)

نایب قهرمانی جام یوفا 1 بار (1981)

این افتخارات آزد آلکمار را در کنار تیم هایی مانند آژاکس پی اس وی آیندهوون و فاینورد به یکی از باشگاه های موفق هلند تبدیل کرده است.

بازیکنان برجسته آزد آلکمار

آزد آلکمار به دلیل آکادمی جوانان قوی و توانایی در کشف استعدادها بازیکنان برجسته ای به دنیای فوتبال معرفی کرده است. برخی از مهم ترین بازیکنان تاریخ این باشگاه عبارتند از

علیرضا جهانبخش

علیرضا جهانبخش هافبک تیم ملی ایران یکی از برجسته ترین بازیکنان آسیایی تاریخ آزد آلکمار است. او در سال های 2015 تا 2018 در این تیم حضور داشت و در فصل 2017-2018 با 21 گل زده عنوان آقای گلی اردیویسه را کسب کرد. جهانبخش اولین بازیکن ایرانی بود که در یک لیگ معتبر اروپایی به این افتخار دست یافت.

تون کوپماینرز

تون کوپماینرز هافبک خلاق و کاپیتان سابق آزد آلکمار یکی از محصولات آکادمی این باشگاه است. او پیش از انتقال به آتالانتا در سال 2021 نقش کلیدی در موفقیت های اخیر آزد آلکمار داشت و به یکی از بهترین هافبک های اروپا تبدیل شد.

موسا دمبله

دمبله مهاجم بلژیکی در فصل 2008-2009 در آزد آلکمار درخشید و با گلزنی هایش به قهرمانی اردیویسه کمک کرد. او بعدها به تیم هایی مانند تاتنهام و گوانگژو آر اند اف پیوست.

مارتین مارتنز

مارتنز وینگر هلندی یکی از ستارگان دهه 2000 آزد آلکمار بود. او با سرعت و تکنیک خود نقش مهمی در قهرمانی 2008-2009 داشت و بعدها به ناپولی پیوست.

مربیان برجسته آزد آلکمار

آزد آلکمار از مربیان برجسته ای بهره برده است که نقش مهمی در موفقیت های این تیم داشته اند. برخی از این مربیان عبارتند از

گئورگ کسلر

کسلر در دهه 1980 و اوایل دهه 1980 هدایت آزد آلکمار را بر عهده داشت و این تیم را به اولین قهرمانی اردیویسه و فینال جام یوفا رساند. او به دلیل سبک بازی منظم و استفاده از بازیکنان بومی مورد تحسین قرار گرفت.

لوییس فن خال

فن خال یکی از بزرگ ترین مربیان تاریخ هلند در فصل 2008-2009 آزد آلکمار را به قهرمانی اردیویسه هدایت کرد. او با استراتژی های تهاجمی و مدیریت قوی این تیم را به اوج بازگرداند.

آرنه اسلوت

اسلوت مربی جوان و بااستعداد در سال های 2019 تا 2021 هدایت آزد آلکمار را بر عهده داشت و این تیم را به یکی از مدعیان اصلی اردیویسه تبدیل کرد. او بعداً به فاینورد پیوست و در آنجا نیز موفقیت های چشمگیری کسب کرد.

پاسکال یانسن

یانسن مربی کنونی (تا سال 2025) با تکیه بر بازیکنان جوان و سبک بازی پویا آزد آلکمار را در رقابت های داخلی و اروپایی حفظ کرده است. او در فصل 2022-2023 تیم را به مرحله نیمه نهایی لیگ کنفرانس اروپا رساند.

ورزشگاه و هواداران

ورزشگاه AFAS

آزد آلکمار از سال 2006 بازی های خانگی خود را در ورزشگاه AFAS (قبلاً DSB Stadion) برگزار می کند. این ورزشگاه با ظرفیت 17,023 نفر یکی از مدرن ترین استادیوم های هلند است. AFAS Stadion به دلیل طراحی جمع وجور و جو پرشور به یکی از سخت ترین ورزشگاه ها برای تیم های میهمان تبدیل شده است.

فرهنگ هواداری

هواداران آزد آلکمار به دلیل وفاداری و حمایت بی وقفه خود شناخته می شوند. اگرچه این تیم به اندازه آژاکس یا فاینورد هوادار ندارد اما در شهر آلکمار و منطقه زانسترایک از محبوبیت بالایی برخوردار است. هواداران با شعارهای محلی و حضور پرشور در بازی های خانگی به ویژه در برابر های حساس مانند آژاکس و فاینورد به تیم روحیه می دهند.

عملکرد اخیر آزد آلکمار

در سال های اخیر آزد آلکمار تحت هدایت مربیانی مانند آرنه اسلوت و پاسکال یانسن به یکی از تیم های رقابتی اردیویسه تبدیل شده است. این تیم در فصل 2019-2020 تا آستانه قهرمانی اردیویسه پیش رفت اما به دلیل شیوع کرونا فصل بدون اعلام قهرمان به پایان رسید. در فصل 2022-2023 آزد آلکمار به مرحله نیمه نهایی لیگ کنفرانس اروپا رسید که بهترین عملکرد اروپایی این تیم در دهه های اخیر بود.

از نظر آماری آزد آلکمار از سال 2018 تا 2025 در 280 بازی اردیویسه به 150 پیروزی 60 تساوی و 70 شکست دست یافته است که نرخ پیروزی حدود 53٪ را نشان می دهد. این عملکرد آزد آلکمار را به تیمی مدعی در هلند تبدیل کرده است.

آکادمی جوانان آزد آلکمار

آکادمی جوانان آزد آلکمار یکی از بهترین سیستم های پرورش استعداد در هلند است. این آکادمی بر آموزش بازیکنان جوان با تمرکز بر تکنیک هوش تاکتیکی و سبک بازی تهاجمی متمرکز است. بازیکنانی مانند تون کوپماینرز کالوین استنگز و Myron Boadu از محصولات این آکادمی هستند.

فلسفه آکادمی آزد آلکمار مشابه با آژاکس است اما با منابع محدودتر این تیم توانسته استعدادهای زیادی را به تیم های بزرگ اروپایی معرفی کند. این آکادمی همچنین به دلیل همکاری با مدارس محلی و برنامه های توسعه ورزشی در منطقه آلکمار تأثیرگذار بوده است.

رقابت های اروپایی آزد آلکمار

آزد آلکمار در رقابت های اروپایی نیز تاریخچه ای قابل توجه دارد. این تیم در سال 1981 به فینال جام یوفا رسید و در سال های اخیر در لیگ اروپا و لیگ کنفرانس اروپا حضور داشته است. عملکرد این تیم در فصل 2022-2023 با رسیدن به نیمه نهایی لیگ کنفرانس نشان دهنده پتانسیل بالای آزد آلکمار در سطح اروپا است.

سبک بازی تهاجمی و جوان محور این تیم در اروپا مورد تحسین قرار گرفته و آن ها را به تیمی خطرناک برای حریفان تبدیل کرده است.

تأثیر فرهنگی و اجتماعی آزد آلکمار

آزد آلکمار نه تنها یک باشگاه فوتبال بلکه بخشی از هویت شهر آلکمار است. این شهر که به دلیل بازار پنیر سنتی و تاریخچه فرهنگی اش شناخته می شود با آزد آلکمار به یک مقصد فوتبالی نیز تبدیل شده است. این باشگاه با فعالیت های اجتماعی مانند حمایت از جوانان و برنامه های آموزشی نقش مهمی در جامعه محلی ایفا می کند.

برخلاف آژاکس که گاهی با هویت یهودی مرتبط می شود آزد آلکمار هویتی کاملاً محلی و هلندی دارد و به عنوان نماینده منطقه زانسترایک شناخته می شود.

رقابت با آژاکس و فاینورد

آزد آلکمار رقابت های حساسی با تیم های بزرگ هلند به ویژه آژاکس و فاینورد دارد. این بازی ها که به «کلاسیک های هلند» معروف نیستند همچنان برای هواداران آزد آلکمار اهمیت زیادی دارند. آزد آلکمار در سال های اخیر نشان داده که می تواند در برابر این تیم های آگاه با رقابت کند به ویژه در بازی های خانگی.