علت کندی اینترنت در ایران و روش های افزایش سرعت
در روزهایی که بسیاری از فعالیت های روزمره از کار و تحصیل گرفته تا سرگرمی و خرید به اینترنت وابسته است کاهش سرعت اتصال می تواند زندگی را مختل کند. کاربران ایرانی طی روزهای اخیر بیش از همیشه با پدیده ای به نام «اینترنت لاک پشتی» روبه رو شده اند پدیده ای که نه تنها اعصاب را خرد می کند بلکه کیفیت کار و ارتباطات را هم به شدت پایین می آورد. اما این کندی از کجا می آید و چگونه می توان در چنین شرایطی تجربه بهتری داشت؟
علت کندی اینترنت در ایران و روش های افزایش سرعت
علت کندی اینترنت ایران در روزهای اخیر
کندی اینترنت در ایران برخلاف تصور رایج همیشه ناشی از شلوغی شبکه یا ضعف تجهیزات داخلی کاربر نیست. گاهی مشکل در مقیاس زیرساختی رخ می دهد و تمام کاربران کشور را تحت تأثیر قرار می دهد. در روزهای اخیر دو عامل اصلی به عنوان دلایل کندی شناسایی شده اند حملات سایبری گسترده از نوع DDoS و قطع فیبر نوری بین المللی. این دو عامل به طور همزمان باعث کاهش ظرفیت پهنای باند کشور و اختلال در دسترسی به سایت ها و سرویس های خارجی شده اند.
حملات سایبری DDoS هجوم ترافیک جعلی به شبکه ایران
حملات DDoS (Distributed Denial of Service) زمانی رخ می دهند که تعداد بسیار زیادی درخواست جعلی و بی هدف از سراسر جهان به سمت یک یا چند سرور یا مسیر ارتباطی ارسال می شود. هدف این حملات اشغال کامل ظرفیت پهنای باند و جلوگیری از پاسخ گویی به کاربران واقعی است. طبق گزارش های رسمی در هفته گذشته بیش از 13,000 حمله DDoS علیه زیرساخت اینترنتی ایران ثبت شده که در مجموع بیش از 2.55 پتابایت ترافیک جعلی ایجاد کرده اند. این حجم از داده معادل هزاران ساعت ویدئوی با کیفیت Full HD است که به طور کامل بی فایده بوده و فقط منابع را اشغال کرده است.
قطع فیبر نوری بین المللی و کاهش ظرفیت اینترنت ایران
علاوه بر حملات سایبری قطع یا آسیب دیدگی فیبر نوری بین المللی نیز نقش بزرگی در کاهش کیفیت اینترنت کشور داشته است. ایران برای اتصال به اینترنت جهانی به مسیرهای فیبر نوری متعددی وابسته است که از طریق کشورهایی مانند ترکیه ، آذربایجان و امارات عبور می کنند. در روزهای اخیر چند مسیر حیاتی فیبر نوری دچار قطعی شده و این موضوع باعث از دست رفتن بین 1 تا 4 ترابیت بر ثانیه ظرفیت اتصال بین المللی ایران شده است. چنین افت شدیدی حتی با وجود مدیریت ترافیک به طور اجتناب ناپذیری کیفیت اتصال کاربران را کاهش می دهد.
تأثیر ساعات اوج مصرف بر سرعت اینترنت ایران
یکی دیگر از عوامل تشدید کندی اینترنت همزمانی با ساعات اوج مصرف است. در ایران بازه زمانی بین 19 تا 24 شب بیشترین حجم ترافیک اینترنتی را تجربه می کند چرا که اکثر مردم در خانه بوده و از اینترنت برای سرگرمی دانلود تماشای فیلم یا شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. در این بازه حتی در شرایط عادی سرعت کاهش پیدا می کند و در کنار مشکلات زیرساختی اخیر این افت کیفیت به شکل جدی تری احساس می شود.
محدودیت های اعمال شده بر برخی سرویس ها و اپلیکیشن ها
گرچه مسئولان معمولاً دلیل کندی را به مسائل فنی نسبت می دهند اما برخی کاربران گزارش داده اند که سرعت برخی سرویس ها مانند شبکه های اجتماعی یا پیام رسان ها به طور خاص بیشتر از بقیه کاهش یافته است. این وضعیت می تواند ناشی از محدودیت های دسترسی یا فیلترینگ هوشمند باشد که علاوه بر کاهش سرعت باعث افزایش تأخیر (Latency) در اتصال نیز می شود.
تأثیر حملات سایبری بر کسب وکارهای آنلاین
کندی اینترنت فقط مشکل کاربران عادی نیست بسیاری از کسب وکارهای آنلاین از فروشگاه های اینترنتی گرفته تا شرکت های فناوری تحت تأثیر مستقیم این حملات قرار می گیرند. هرچه تاخیر و قطعی بیشتر باشد تجربه کاربری ضعیف تر و نرخ فروش پایین تر می رود. طبق تخمین ها برخی فروشگاه های بزرگ در ایران طی روزهای اخیر تا 30 درصد کاهش فروش تجربه کرده اند.
راهکارهای افزایش سرعت اینترنت در شرایط کندی سراسری
گرچه حل ریشه ای مشکل نیازمند اقدام های زیرساختی و امنیتی در سطح ملی است اما کاربران می توانند با چند اقدام ساده تجربه بهتری از اینترنت داشته باشند. این اقدامات لزوماً سرعت واقعی را افزایش نمی دهند اما کیفیت استفاده را در همین شرایط محدود بهبود می بخشند.
استفاده از سرورهای نزدیک تر برای VPN و پروکسی
اگر از VPN استفاده می کنید انتخاب سرور در کشورهایی که از نظر جغرافیایی نزدیک تر هستند (مانند ترکیه امارات یا قطر) می تواند تا حد زیادی تأخیر را کاهش دهد. مسیر کوتاه تر به معنی عبور کمتر از روترها و گره های اینترنتی است که در شرایط اختلال می تواند مؤثر باشد.
تغییر DNS برای دسترسی سریع تر به وب سایت ها در کندی سرعت نت
بسیاری از کاربران از DNS های پیش فرض ارائه دهنده اینترنت خود استفاده می کنند که ممکن است کند یا دارای محدودیت باشد. تغییر DNS به سرویس هایی مانند Google DNS (8.8.8.8) یا Cloudflare (1.1.1.1) می تواند باعث بارگذاری سریع تر برخی سایت ها شود. این تغییر ساده روی کامپیوتر موبایل یا حتی مودم قابل انجام است.
استفاده از نسخه های کم حجم و بهینه سرویس ها
در شرایط کندی اینترنت استفاده از نسخه های Lite یا وب اپلیکیشن ها می تواند تجربه روان تری ایجاد کند. برای مثال Telegram Lite YouTube Lite یا نسخه وب واتساپ حجم کمتری مصرف می کنند و نیاز کمتری به پهنای باند دارند.
بهینه سازی شبکه داخلی خانه یا محل کار
گاهی بخشی از کندی اینترنت به دلیل مشکلات شبکه داخلی است. استفاده از کابل شبکه به جای وای فای قرار دادن مودم در نقطه ای با پوشش بهتر و جلوگیری از اتصال دستگاه های غیرضروری می تواند کیفیت اتصال را بالا ببرد.
مدیریت مصرف در ساعات غیر اوج
انتقال دانلودها آپدیت ها و استریم های سنگین به ساعات کم مصرف مانند نیمه شب یا صبح زود یکی از ساده ترین روش ها برای کاهش تأثیر اختلالات است. این کار همچنین به توزیع بهتر بار شبکه در سطح کشور کمک می کند.
استفاده از مرورگرهای سریع و مسدودکننده تبلیغات
مرورگرهایی مانند Brave یا Opera با قابلیت مسدود کردن تبلیغات و فشرده سازی داده می توانند سرعت بارگذاری صفحات را به شکل محسوسی بهبود دهند. این مرورگرها به خصوص در اتصال های کند تجربه کاربری بهتری ارائه می دهند.
نقش فیبر نوری خانگی در بهبود کیفیت اینترنت
اگرچه این راهکار به سرعت قابل اجرا برای همه نیست اما اتصال از طریق فیبر نوری خانگی (FTTH) نسبت به اینترنت ADSL یا حتی VDSL تأخیر کمتر و سرعت پایدارتری دارد. توسعه فیبر نوری در ایران هنوز محدود است اما در مناطقی که فعال شده کاربران رضایت بیشتری گزارش کرده اند.
آینده اینترنت در ایران آیا وضعیت بهتر خواهد شد ؟
سؤال اصلی اینجاست که آیا کندی اینترنت در ایران یک پدیده موقتی است یا به روالی تکراری تبدیل خواهد شد. اگرچه مسئولان وعده داده اند با توسعه فیبر نوری و ارتقای مراکز تبادل داده داخلی کیفیت اتصال بهبود می یابد اما واقعیت این است که بدون سرمایه گذاری جدی در امنیت سایبری و مسیرهای بین المللی چنین مشکلاتی دوباره تکرار خواهند شد.
چیطوری سرعت اینترنت یا نت را بالا ببریم ؟
کندی اینترنت برای کاربران ایرانی موضوعی جدید نیست اما موج اخیر اختلالات ابعاد گسترده تری داشته است. در چنین شرایطی استفاده هوشمندانه از منابع و ابزارهای موجود می تواند تجربه کاربری را تا حدی بهبود بخشد. انتخاب سرور مناسب تغییر DNS استفاده از نسخه های سبک سرویس ها و بهینه سازی شبکه داخلی تنها بخشی از اقداماتی است که هر کاربر می تواند انجام دهد. هرچند که حل کامل این مشکل همچنان نیازمند تغییرات زیرساختی و امنیتی در سطح ملی است.
